ذهن زیبا

وقتی به مغز انسان نگاه می‌کنیم، بیشتر چیزی که می‌بینیم نئوکورتکسه؛ همون لایه نازک و چین‌خورده‌ای که روی مغزمون کشیده شده. این بخش فقط ۲ تا ۴ میلی‌متر ضخامت داره، اما پشت این ظاهر ساده، یکی از پیچیده‌ترین رازهای مغز انسان پنهانه.

نئوکورتکس، کارخانه شبیه‌سازی مغز ماست! اما چطور؟ چطور این لایه نازک می‌تونه تصاویر، صداها، حرکات و حتی رؤیاها رو بازسازی کنه؟

از توهمات بصری گرفته تا خواب دیدن، از پیش‌بینی آینده تا تخیل… همه این‌ها به نوعی با مدل‌های مولد مغز ما مرتبط هستن. دانشمندان از قرن نوزدهم به کمک نظریه‌های هلمهولتز و امروزه با مدل‌های مولد مثل هوش مصنوعی، تلاش کردن این راز رو کشف کنن.

توی این اپیزود، از داستان اولین شبکه عصبی مولد تا رابطه حیرت‌انگیز نئوکورتکس با هوش مصنوعی می‌گیم. همراه ما باشید تا با هم این راز رو کشف کنیم.

اگه اپیزودای قبلی رو نشنیدید، برگردید از اول شروع کنید. این یه پادکست سریالیه و ما داریم کتاب «تاریخچه مختصر هوش» رو با هم می‌خونیم.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

تو این اپیزود از پادکست «ذهن زیبا»، داستان سفر پرفراز و نشیب فرگشت مغز رو ادامه می‌دیم و می‌رسیم به یکی از بزرگ‌ترین تحولات در مسیر فرگشت: ظهور نوقشر

از دوران پرهیجان پرمین-تریاسیک و انقراض بزرگ، تا ظهور پستاندارانی که به لطف نوقشر، توانایی تخیل و برنامه‌ریزی پیدا کردن. موجودات کوچیکی که تو تاریکی شب، با مغزی که برای اولین بار می‌تونست آینده رو تصور کنه، راه خودشون رو برای بقا پیدا کردن و نسل ما رو به وجود آوردن.

تو این قسمت، با ساختارهای مغزی مثل آمیگدال، هیپوکامپ و نوقشر آشنا می‌شیم و می‌بینیم چطور این تحول شگفت‌انگیز، مسیر تکامل هوش رو تغییر داد.

با ما همراه باشید تا نگاهی نزدیک‌تر به تاریخچه‌ی مغز پستانداران و تأثیرش بر دنیای امروز بندازیم.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

می‌دونستین کنجکاوی یکی از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین ویژگی‌های هوشیه که حدود ۵۰۰ میلیون سال پیش تو مغز اجداد ماهی‌مانند ما ظهور کرده؟ این ویژگی اونقدر مهم بوده که در تمام فرزندان و نوه‌های فرگشتی اون اجداد حفظ شده. تو این اپیزود پادکست "ذهن زیبا"، می‌خوایم داستان ظهور کنجکاوی رو با هم بررسی کنیم و ببینیم چطور این ویژگی با یادگیری تقویتی در ارتباطه و چرا حتی هوش مصنوعی هم برای یادگیری نیاز به کنجکاوی داره.

از دنیای ماهی‌های اولیه تا بازی‌های پیچیده ویدیویی مثل "انتقام مونتزوما"، می‌خوایم ردپای کنجکاوی رو دنبال کنیم و ببینیم چرا مغز موجودات زنده از غافلگیری لذت می‌بره و چطور این غافلگیری باعث تقویت رفتارها می‌شه. حتی به بررسی این موضوع می‌پردازیم که چرا شبکه‌های اجتماعی دقیقاً از همین ویژگی مغز ما سوءاستفاده می‌کنن تا ما رو ساعت‌ها مشغول خودشون نگه دارن.

پس اگه تا حالا فکر می‌کردین کنجکاوی فقط یه حس عادیه، این اپیزود نظرتون رو عوض می‌کنه! آماده‌اید که با هم وارد دنیای حیرت‌انگیز مغز بشیم؟

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

تا حالا شده توی تاریکی دنبال راه دستشویی بگردید؟ شاید با خودتون فکر کنید که این کار غیرممکنه، ولی مغز ما یه ترفند جذاب داره که حتی بدون دیدن هم بتونیم موقعیتمون رو درک کنیم. این توانایی ساختن نقشه‌های فضایی، یه ویژگی شگفت‌انگیزه که از اولین مهره‌داران به ارث رسیده. 

تو این اپیزود از **پادکست ذهن زیبا**، میریم سراغ ماهی‌ها به‌عنوان اولین مهره‌دارها و بررسی می‌کنیم که چطور مغزشون می‌تونه دنیای اطراف رو درک کنه. از آزمایش‌های جذاب دانشمندان روی ماهی‌ها گرفته تا نقش قشر میانی مغز (که بعدها به هیپوکامپ تبدیل شد) در ساخت نقشه‌های فضایی و جهت‌یابی، همه رو بررسی می‌کنیم. 

همچنین درباره حس دهلیزی، نورون‌های جهت سر، و نقش اون‌ها در ادراک حرکت و موقعیت بدن صحبت می‌کنیم و می‌بینیم که این قابلیت‌ها چطور به ما انسان‌ها به ارث رسیده. در پایان، به اهمیت قشر مغز در ادراک سه‌بعدی و پیوندش با ویژگی‌های هوشی پیچیده‌تر می‌پردازیم.

اگه کنجکاوید بدونید این ویژگی‌های اولیه چطور باعث تحول مغز ما شده و چطور مسیر رو برای آگاهی و مفهوم «خود» هموار کرده، با ما همراه باشید.  

.لطفاً اگر اپیزودهای قبلی رو گوش ندادید، از اپیزود اول شروع کنید تا این داستان جذاب رو از ابتدا دنبال کنید

اینجا با هم این کتاب رو میخونیم

A Brief History of Intelligence: Evolution, AI, and the Five Breakthroughs That Made Our Brains (Max Solomon Bennett)

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

 در این اپیزود، سفری داریم به دنیای پیچیده تشخیص الگوهای بینایی. از چالش‌های مغز در تشخیص تصاویر از زوایا و نورهای مختلف می‌گیم و کشفیات علمی رو بررسی می‌کنیم که الهام‌بخش شبکه‌های عصبی مصنوعی

امروزی بوده. آیا مغز ساده‌ی ماهی‌ها از سیستم‌های پیچیده هوش مصنوعی هم جلوتره؟ باما همراه باشید تا با این سوالات ذهن‌مون رو به چالش بکشیم

این اپیزود مهمان افتخاری داریم، دکتر آرشام غواصیه پژوهشگر پسادکترا از موسسه ی هوش مصنوعی ایندیانا برامون از شبکه های عصبی کانولوشنال میگه

اینجا با هم این کتاب رو میخونیم

A Brief History of Intelligence: Evolution, AI, and the Five Breakthroughs That Made Our Brains (Max Solomon Bennett)

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

در این اپیزود، می‌ریم به ۵۰۰ میلیون سال پیش، جایی که اولین ماهی‌های مهره‌دار دارن تو دریاهای دوره کامبرین شنا می‌کنن و با چالش‌های جدیدی مثل تشخیص شکارچی‌ها و تشخیص الگوها مواجه می‌شن. اینجاست که برای اولین بار تشخیص الگوها تو مغز مهره‌داران آغاز میشه و بهشون کمک می‌کنه تا بوهای جدید رو درک کنن و از دست شکارچی‌های بزرگ فرار کنن.

ما به کمک داستانی زنده، این پیشرفت بزرگ تکاملی رو بررسی می‌کنیم و نشون می‌دیم که چطور سیستم‌های هوش مصنوعی هم از همین سازوکارها الهام گرفتن. با این حال، با مشکلی به نام "فراموشی فاجعه‌بار" مواجه می‌شیم، جایی که شبکه‌های عصبی مصنوعی در تلاش برای یادگیری الگوهای جدید، الگوهای قبلی رو فراموش می‌کنن.

پس اگه می‌خواید بدونید چطور هوش مصنوعی و مغز ما با چالش‌های تشخیص الگو و حافظه دست‌وپنجه نرم می‌کنن، تا آخر این اپیزود با ما همراه باشید.

اینجا با هم این کتاب رو میخونیم

A Brief History of Intelligence: Evolution, AI, and the Five Breakthroughs That Made Our Brains (Max Solomon Bennett)

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

آیا می‌دونستید حتی ماهی‌ها هم از طریق سیستم‌های پیچیده دوپامینی یاد می‌گیرن؟ یا این‌که احساسات پیچیده‌ای مثل ناامیدی و تسکین چطور به یادگیری کمک می‌کنن؟ این اپیزود به صورت علمی و ساده براتون توضیح میده که چطور سیستم مغزی ما درست همونطور که دانشمندای هوش مصنوعی حدس میزدن به روش یادگیری تفاوت زمانی یاد میگیره

اینجا با هم این کتاب رو میخونیم

A Brief History of Intelligence: Evolution, AI, and the Five Breakthroughs That Made Our Brains (Max Solomon Bennett)

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

تو این اپیزود قراره بفهمیم چطور یادگیری در هوش مصنوعی به دانشمندا کمک کرد یادگیری در هوش طبیعی رو بهتر درک کنن

اینجا با هم این کتاب رو میخونیم

A Brief History of Intelligence: Evolution, AI, and the Five Breakthroughs That Made Our Brains (Max Solomon Bennett)

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

در این اپیزود از پادکست "ذهن زیبا"، ما به بررسی یکی از مهم‌ترین مراحل فرگشت مغز، یعنی "یادگیری با آزمون و خطا" می‌پردازیم. با بازگشتی به دوره کامبرین، زمانی که اولین مهره‌داران ظاهر شدند، این قسمت به نقش حیاتی یادگیری تقویتی در بقای گونه‌ها و تطابق آن‌ها با محیط می‌پردازد. از آزمایش‌های ادوارد تورندایک روی گربه‌ها و ماهی‌ها گرفته تا کشف اینکه حتی ماهی‌ها از طریق آزمون و خطا می‌توانند یاد بگیرند، این اپیزود شما را به عمق رفتارهای هوشمندانه جانوران می‌برد. یاد می‌گیریم چگونه موجودات با آزمون و خطا مسیرهای جدیدی را کشف می‌کنند و این مکانیسم ساده چگونه باعث پیشرفت مغز شد.

اینجا با هم این کتاب رو میخونیم

A Brief History of Intelligence: Evolution, AI, and the Five Breakthroughs That Made Our Brains (Max Solomon Bennett)

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

در اپیزود هشتم از فصل اول «ذهن زیبا»، به شرطی شدن کلاسیک پاولوو پرداخته می‌شود. ایوان پاولوو، فیزیولوژیست روس، ابتدا به مطالعه سیستم گوارش سگ‌ها مشغول بود، اما به طور تصادفی کشف کرد که سگ‌ها به محرک‌هایی مانند صدای زنگ، قبل از دریافت غذا، واکنش نشان می‌دهند و بزاق ترشح می‌کنند. این پدیده به عنوان «رفلکس شرطی» شناخته شد.

در این اپیزود، ارتباط بین این کشف و فرایندهای یادگیری اولیه در موجودات ساده‌تر بررسی می‌شود. یادگیری تداعی‌گر، یا توانایی ایجاد ارتباط بین محرک‌های مختلف، ویژگی مهمی در موجودات دوطرفه است که به بقا و تطبیق آن‌ها با محیط کمک کرده است. 

اینجا با هم این کتاب رو میخونیم

A Brief History of Intelligence: Evolution, AI, and the Five Breakthroughs That Made Our Brains (Max Solomon Bennett)

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

بشر این روزا بیشتر از هر زمان دیگه‌ای از بیماری‌های مربوط به استرس رنج میبره. هر سال، تعداد بیشتری از مردم دنیا بر اثر خودکشی می‌میرن، بیشتر از کل جنایات خشونت‌آمیز و جنگ‌ها

هر سال حدود 15 میلیون نفر در جهان اقدام به خودکشی میکنن که 800 هزار نفرشون متاسفانه حونشونو از دست میدن

این مردم نه توسط شیر خورده میشن، نه از گرسنپی میمرن و نه از سرما یخ میزنن، این مردم میمیرن چون مغزهاشون اونهارو به کام مرگ میکشونه. سوال اینجاست؟ چرا فرگشت مغزهایی بوجود اورد که چنین نقص فاجعه باری داشته باشه؟

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

با هم میریم به حدود 600 میلیون سال پیش تا ببینیم دوپامین و سروتونین معروفی که آوازشون همه جا پیجیده چرا اولین بار در جهان زنده بوحود اومدن.

اینجا با هم این کتاب رو میخونیم

A Brief History of Intelligence: Evolution, AI, and the Five Breakthroughs That Made Our Brains (Max Solomon Bennett)

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

اینجا با هم این کتاب رو میخونیم

A Brief History of Intelligence: Evolution, AI, and the Five Breakthroughs That Made Our Brains (Max Solomon Bennett)

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

.وقتی حیواناتی که تقارن دو طرفه داشتند در طبیعت فرگشت پیدا کردند مغز هم متولد شد، و این اولین تحول یا پیشرفت بزرگ در مسیر فرگشت مغز ما انسان ها بود 

اینجا با هم این کتاب رو میخونیم

A Brief History of Intelligence: Evolution, AI, and the Five Breakthroughs That Made Our Brains (Max Solomon Bennett)

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

.ما نمیتونیم داستان سرگذشت ذهن رو تعریف کنیم و از مغز نگیم و همیطور نمیتونیم داستان سرگذشت مغزو تعریف کنیم و از نورون نگیم.

نورونها سلول های اصلی مغز ما هستن. ما اول باید بدونیم نورون ها چی هستن، چطور کار میکنن و چرا و چطور اولین بار در جهان به وجود اومدن، که بعد بتونیم برسیم به ساختار کلی مغز و ببینیم مغز چطور به وجود اومد و چطور کار میکنه و چطور تمام ویژگی های ذهن مارو میسازه

اینجا با هم این کتاب رو میخونیم

A Brief History of Intelligence: Evolution, AI, and the Five Breakthroughs That Made Our Brains (Max Solomon Bennett)

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

حیات روی زمین حدود 4 میلیارد ساله که وجود داره یعنی وقتی زمین فقط حدود 600 میلیون سال عمر داشت اولین نشونه های حیات سروکلشون پیدا شد. ولی تا حدود سه میلیارد سال بعد از اون اثری از هیچی مغزی در کل جهان زنده نبود.

 پس اگه بخوایم داستان کل حیات رو تعریف کنیم سرگذشت مغزها تازه تو فصل های آخر این داستان شروع میشه.

اینجا با هم این کتاب رو میخونیم

A Brief History of Intelligence: Evolution, AI, and the Five Breakthroughs That Made Our Brains (Max Solomon Bennett)

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

ما از خودمون میپرسیم چرا هوش مصنوعی می‌تونه هر انسانی رو روی زمین تو بازی شطرنج شکست بده اما نمی‌تونه یه ماشین ظرفشویی رو بهتر از یه کودک شش ساله پر از ظرف کنه؟

.ما تلاش میکنیم این سوالو جواب بدیم چون هنوز خوب درک نکردیم که دقیقا دنبال از نو خلق کردن چی هستیم! ما خوب درک نکردیم هوش چیه واسه همین تو خلق هوش مصنوعی انسان مانند به بن بست میرسیم

.خلق کردن هوشی شبیه هوش انسان میتونه مارو به درک بهتر هوش خودمون برسونه

اینجا با هم این کتاب رو میخونیم

A Brief History of Intelligence: Evolution, AI, and the Five Breakthroughs That Made Our Brains (Max Solomon Bennett)

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.