سینما سانسور

«صدسال به این سالها» ساخته سامان مقدم، ماجرای زنی به نام «ایران» است و روایت‌هایی از سه مقطع از زندگی او، از پیش از انقلاب تا جنگ و سپس دهه ۸۰ خورشیدی. روایتی از تاثیرات انقلاب اسلامی بر زندگی ایران خانم و خانواده‌اش. «صدسال به این سال‌ها» در سال ۱۳۸۶ ساخته شد و فقط یک‌بار و به صورت بسیار محدود در جشنواره فجر سال ۸۸ نمایش داده شد و سپس برای همیشه توقیف شد. مهدی طاهباز در این قسمت از پادکست «سینما سانسور»، به «صد سال به این سال‌ها» و زوایای پیدا و پنهان توقیف این فیلم پرداخته است.

انقلاب در ایران، در اکران نوروزی سینماها چه تغییری داد؟ پیش از انقلاب، فیلم دیدن در نوروز، چه حال و هوایی داشت؟ چرا اکران دو فیلم در نوروز سال ۱۳۹۱ جنجالی شد و از پرده پایین کشیده شدند؟ مهدی طاهباز در قسمت نوروزی پادکست «سینما سانسور» به این موضوع‌ها پرداخته است. سینما سانسور را در پادگیرها هم دنبال کنید.

«شب، داخلی،‌ دیوار» به کارگردانی وحید جلیلوند، به توصیف سازنده‌اش درباره یک مامور امنیتی جمهوری اسلامی است که بین وجدان و وظیفه، یکی را انتخاب می‌کند. این فیلم در جشنواره ونیز سال ۲۰۲۲ برای اولین بار نمایش داده شد، ‌اما سازندگانش زیر بار سانسور نرفتند تا مجوز اکران در ایران را دریافت کنند. مهدی طاهباز در این اپیزود از پادکست «سینما سانسور»، به «شب، داخلی،‌ دیوار» و زوایای پیدا و پنهان این فیلم پرداخته است.

صحبت‌های رهبر جمهوری اسلامی در یک سخنرانی در تیرماه سال ۹۹، منجر به توقیف یک فیلم سینمایی شد؛ «قصیده گاو سفید» به کارگردانی بهتاش صناعی‌ها و مریم مقدم. فیلمی در نقد حکم قصاص و سیستم قضایی در ایران. مهدی طاهباز در این اپیزود از پادکست «سینما سانسور» به دلائل توقیف «قصیده گاو سفید» پرداخته است.

گلشیفته فراهانی در این اپیزود از پادکست «سینما سانسور» در گفت‌وگو با مهدی طاهباز از ورودش به سینما به واسطه داریوش مهرجویی و دو فیلمی که با این کارگردان همکاری داشته، می‌گوید؛ از سانسورهای که به دو فیلم «درخت گلابی» و «سنتوری» وارد شد. از ماجرای عبای علی سنتوری تا عشق ممنوعه به «میم» در درخت گلابی.

توقیف «سنتوری» مسیر فیلم‌‌سازی داریوش مهرجویی را عوض کرد. تهیه‌کننده فیلم هم بعد از انتشار نسخه قاچاق فیلم، سکته کرد و از دنیا رفت. در این قسمت از پادکست «سینما سانسور»، مهدی طاهباز به سراغ ماجراهای «سنتوری» رفته و از تولید تا توقیف فیلم را بررسی کرده. در این قسمت همچنین می‌توانید بخش‌های سانسور شده «سنتوری» را هم بشنوید.

دامنه سانسور و توقیف فیلم‌ها در جمهوری اسلامی ایران آ‌نقدر گسترده است که ممکن است گریبان یک کارگردان به اصطلاح «خودی» را هم بگیرد. فیلم سینمایی «گزارش یک جشن» ساخته ابراهیم حاتمی‌کیا در سال ۱۳۸۹ تولید شد و در جشنواره بیست و نهم فجر روی پرده رفت؛ اما پس از آن برای همیشه توقیف شد. دراین قسمت از پادکست «سینما سانسور»، مهدی طاهباز نگاهی کرده به ماجراهایی که باعث توقیف «گزارش یک جشن» شد و شرایطی رقم خورد که ابراهیم حاتمی‌کیا، خودش اعتراف کند که «یک فیلم‌ساز وابسته به نظام» است.

پخش نقل قولی از علیرضا خمسه در اپیزود قبلی درباره تغییرات در فیلم «مرگ یزدگرد» پس از نمایش در جشنواره فجر، با واکنش سوسن تسلیمی، بازیگر اصلی این فیلم همراه بود. آیا بهرام بیضایی برای حل مشکل فیلم «مرگ یزدگرد»، بازیگران را به استودیو برد تا دیالوگ‌ها را تغییر دهند؟ در این اپیزود از پادکست «سینما سانسور»، مهدی طاهباز به پای صحبت‌های سوسن تسلیمی نشسته. خانم تسلیمی روایت متفاوتی از این ماجرا دارد...

«مرگ یزدگرد» به کارگردانی بهرام بیضایی در سال ۱۳۶۰ ساخته شد. این فیلم تنها در اولین جشنواره فیلم فجر در سال ۱۳۶۱ روی پرده رفت و سپس برای همیشه توقیف شد. مهدی طاهباز در این اپیزود از پادکست «سینما سانسور»، نگاهی کرده به دلائل سانسور و البته توقیف «مرگ یزگرد»

«عصبانی نیستم» به کارگردانی رضا درمیشیان، سال ۱۳۹۲ ساخته شد اما تا سال ۱۳۹۷ اجازه اکران عمومی نگرفت. این فیلم برای نمایش در سینماها، بیش از ۱۵ دقیقه سانسور شد. مهدی طاهباز در این اپیزود از پادکست «سینما سانسور»، علاوه بر مقایسه نسخه اصلی با سانسور شده، نگاهی کرده به آنچه بر «عصبانی نیستم» گذشت از ساخت تا اکران عمومی.

فیلم سینمایی «سرود تولد» پس از گذشت دو سال از زمان ساخت،‌ در روز یکم شهریور ۱۳۸۵ روی پرده رفت. اما چهار روز بعد، از پرده سینماها پایین کشیده شد. دلیلش هم بازی بهمن مفید، در چند سکانس از این فیلم بود. تهیه و اجرا: مهدی طاهباز

در قسمت اول پادکست «سینما سانسور» به فیلم «آشغال‌های دوست داشتنی» خواهیم پرداخت با نگاهی به حواشی، پشت پرده‌ها و البته پخش بخش‌هایی از سکانس‌های سانسور شده فیلم.  «آشغال‌های دوست داشتنی» به کارگردانی محسن امیریوسفی سال ۱۳۹۱ ساخته شد و پس از ۶ سال توقیف و بیش از ده دقیقه سانسور، در سال ۱۳۹۷ روی پرده رفت. فیلمی مرتبط با اتفاقات و اعتراضاتِ پس از انتخابات پرحاشیه سال ۱۳۸۸ و با روایتی متفاوت از آنچه مطلوب حاکمیت بود. پس از اکران عمومی این فیلم، اعلام شد که نسخه ای از آن نیز با بازی بهروز وثوقی آماده نمایش شده؛‌ نسخه‌ای که البته فرصت نمایش پیدا نکرده است.‌

در پادکست «سینما سانسور»، مهدی طاهباز قرار است فیلم‌های توقیفیِ پس از انقلاب اسلامی در ایران را‌ یک به یک بررسی و حواشی، پشت پرده‌ها و دلائل توقیف و سانسور فیلم‌ها را روایت کند.