فارس نامه- قطعۀ هفدهم

نویسنده سرزمینهای پارس را شرح می دهد. پارس را منطقه ای می داند به طول و عرض صد و پنجاه فرسنگ.

کار کردن با واحدهای قدیمی سخت است چرا که اندازۀ این واحدها بسته به زمان و مکان متفاوت است. ولی با احتساب شش و دو دهم کیلومتر برای هر فرسنگ، که رقمی است که در حال حاضر بیشتر پذیرفته می شود، ابعاد پارس 930 کیلومتر در طول و عرض می شود.

می گوید این منطقه، مربعی است که گوشۀ شمالی آن نزدیک اصفهان است، گوشۀ غربی نزدیک کرمان، گوشۀ جنوبی دریا است در سرزمین کرمان و گوشۀ غربی خوزستان است نزدیک ارجان (بهبهان.) این نواحی در نقشه حدود 600 تا 800 کیلومتر در طول و عرض است.

سرزمین پارس را پنج "کورَت" دارد و در هر کورت شهرها و نواحی است. هر کورت به نام پادشاهی است که آن را بنا نهاده است: اصطخر، درابجرد، اردشیر خوره، شاپور خوره، قباد خوره.

اصطخر بزرگترین آنها است که کیومرث بنا نهاده و از شمال شیراز آغاز می شود و نواحی شمال و شرق را در بر می گیرد. وصفی با جزئیات دارد از شهر اصطخر و تخت جمشید، و از عظمت و بویژه کنده کاری های آن با شگفتی یاد می کند.