در این قسمت درباره دوران اصلاحات میرزا حسین خان مشیرالدوله سپهسالار حرف میزنیم و مروری بر جوانب تاریخ روشنفکری پیرامون آن هم میکنیم.
نقل قولهای مستقیم این قسمت از این منابع بود:
- «دفتر تنظیمات» یا «کتابچه غیبی» از میرزا ملکم خان.
- کتاب «یک کلمه» از میرزا یوسف مستشارالدوله.
- نامههای حسین خان مشیرالدوله که از کتاب «اندیشه ترقی و حکومت قانون» اثر فریدون آدمیت .
- متن «لایحه تشکیل دربار اعظم» از کتاب «مرآت البلدان» اثر محمدحسن خان اعتمادالسلطنه.
- شرح مجالس تنظیمات از «کتابچه تنظیمات حسنه» اثر حسین خان مشیرالدوله، به کوشش علیاصغر حقدار.
- رساله «پلتیکای دولتی» از میرزا ملکم خان.
منابع برای مطالعه بیشتر:
- اندیشه ترقی و حکومت قانون: عصر سپهسالار از فریدون آدمیت
- فکر آزادی و مقدمه نهضت مشروطیت از فریدون آدمیت
- معاهدات و قراردادهای دوره قاجاریه به کوشش غلامرضا طباطبایی مجد
- سپهسالار اعظم از محمود فرهادمعتمد
- یک کلمه از یوسف مستشارالدوله، به کوشش باقر مومنی
- رسالههای میرزا ملکم خان از میرزا ملکم خان، گردآوری از حجتالله اصیل
- Mirza Malkum Khan, by Hamid Algar
- Russia and Britain in Persia, by Firuz Kazemzadeh