نمایشنامه #دوزخ
نویسنده: #ژان_پل_سارتر
مترجم: حمید سمندریان
گویندگان: شاهین علایی نژاد، مهدی یگانه، گلچهره زند، کیانا اطهری نژاد، توحید غنی زاده
ناشر صوتی: نوین کتاب گویا
ناشر: نشر قطره
//« همیشه وقتی نمایشنامهای نوشته میشود، انگیزهها و دلایل عمیقی برای آن وجود دارد.»[1]
این جمله، جمله نویسندهای نظریه پرداز است که روزی در امتحانات فلسفه رد شده بود و روزی دیگر کتابهایش از سوی ناشران برگشت داده میشدند؛ اما او «تهوع» را نوشت که مسیر زندگیاش را برای همیشه تغییر داد.
ژان پل سارتر را اگزیستانسیالیست میدانند. به نقل از کتاب «شش انسان مبارز»[2] به کوشش دکتر احمد ایرانی « فلسفه این گروه را میتوان هستیگرایی نامید، در این فلسفه از آنچه وجود دارد و آنچه که هست به عنوان حقیقت یاد میشود. اندیشههای فلسفی سارتر را اینگونه میتوان توصیف کرد که که بزرگترین حقیقت جهان همان عالم هستیست. انسان نوعی هستیست که میداند وجود دارد، هیچ موجود دیگری نمیداند که وجود دارد. او مطلقا ازاد است، او غمخواری ندارد و نمیتواند و نباید رفتار و کردارش را به عاملهای دیگری مثل سرنوشت یا قضا و قدر نسبت دهد اگر چنین کند از مسئولیت فرار میکند. انسان چون ازاد است مسئول هم هست. اوست که خالق شخصیت و تمامیت وجود خویش است.»// سارتر در این نمایشنامه دوزخ را به شکل یک اتاق تجسم میکند و سه نفر که مجبورند با هم در یک اتاق تا ابد زندگی کنند. نمایشنامه سه شخصیت دارد به نامهای گارسن، اینه و استل که بعد از مرگ وارد اتاقی میشوند که جهنم آنهاست. هر کدام از آنها دچار گناهانی در طول زندگی خود شدهاند و حالا زمان رسیدن به حساب آنهاست. شخص چهارمی نیز وجود دارد، یک پیشخدمت که آنها را به محل اقامتشان میبرد و ما او را جز سه باری نمیبینیم که سه شخصیت ما را به اتاق محل اقامتشان راهنمایی میکند، زنگی نیز هست که در صورت نیاز آن را به صدا در بیاورند ولی آن زنگ خراب است. همچنین نویسنده با تیزهوشی خاص خود راه هرگونه قضاوت شخصی و فرار از قضاوت دیگران را بسته است و تمام چیزی که باقی گذاشته تمرکز بر وجه اجتماعی افراد است و تا جایی پیش رفته که شخصیتش را برای رژ زدن مجبور کرده تا چشم دیگری را آینه خود قرار دهد و روی خوابیدن یک خط قرمز بزرگ کشیده که همانا هر روز انسان برای نجات از واقعیت به آن پناه میبرد؛ با این وجود هنوز راه نجاتی برای آنها وجود دارد، یعنی خودشان. نجات دهنده آنها، عذاب دهنده آنهاست.