The podcast Ahşaptan Betona, Mecidiyeden Jetona is created by Açık Radyo 95.0. The podcast and the artwork on this page are embedded on this page using the public podcast feed (RSS).
16. yüzyılda ilk İngiliz tüccarın Osmanlı'dan ticaret izni alması, Osmanlı ülkesinin İngilizler için hammadde kaynağı oluşunun başlangıcı ve başka şeyler...
İstanbul’da otomobil kullanılmasına ve işletilmesine izin vermeyen Osmanlı idaresi, diğer taraftan 'renar/ronar katarı' veya 'otomobil tren' olarak adlandırılan renard katarlarının alımı...
Avrupa'da 5. yüzyıl sonrası ortaya çıkan kıtlık ve etkileri, Romalı tarihçilerin toplumları yeme alışkanlıkları üzerinden betimlemeleri, uygarlıkların yemek alışkanlıklarıyla ilişkisi ve başka şeyler...
Amerikan altın ve gümüşünün Avrupa ve Osmanlı'ya etkileri
16. yüzyıl ve sonrasında Amerikan altın ve gümüşünün Avrupa ve Osmanlı'ya etkilerine kısmi bir bakış, ticari ilişkiler, buğday satışı, nüfus artışları, kıtlık ve başka şeyler...
19. yüzyıl öncesi dönemlerde Dolmabahçe'de Beşiktaş Sarayı ve çevresinin değişimi, gelişimi, Latin alfabesine geçiş ve Melling üzerine bir kaç söz ve başka şeyler...
Kuruçeşme Adası nam-ı diğer Galatasaray Adası, 19. yüzyılda Sarkis Balyan'ın saray mimarı olarak hizmetleri, sarayın ekonomik sıkıntıları içinde başına gelenler ve başka şeyler...
Sarayburnu'nda Gülhane Parkı'nın düzenlenmesi, şikayetler, kışlaların, saray duvarları ve setlerin yıkılması, duvarlardan çıkan ceset, Fransız Elçisi'nin eşinin ziyareti ve başka şeyler...
II. Mehmet İstanbul'u aldıktan sonra yabancı gözlemcilerin düşünceleri, İstanbul ve Türklerin alışkanlıkları üzerine gözlemleri, hediye alış verişi, kumaş, cam, peynir ve başka şeyler
18. yüzyıl sonlarında Osmanlı Devleti'nin ilk daimi dış elçiliğinin Londra'da kurulması, Yusuf Agah Efendi'nin ilk daimi elçi olarak Londra'ya gidişi, Londra izlenimleri ve başka şeyler...
Geçen yüzyılın başlarında Fenerbahçe sefaları, ekabirin Fenerbahçe mesiresinde görünmesi, öküz arabalarından faytonlara Fenerbahçe kıyılarında ahalinin piyasası ve başka şeyler...
Osmanlı Sarayında yemeklerin hazırlanışı, alışverişler, saray kadınlarının misafir sofraları, sofraya oturmayla ilgili adetler, sultanın av gezilerinde alışkanlıklar ve başka şeyler...
19. yüzyılda İstanbul'da yabancı bir jeolog bilginin Boğaziçi ile ilgili araştırmaları ve incelemeleri, boğaz akıntıları, biçimler, ölçümler ve başka şeyler...
16. yüzyılda İstanbul'a gelen bir yabancı elçilik mensubunun İstanbul izlenimleri
16. yüzyılda İstanbul'a gelen bir yabancı elçilik mensubunun İstanbul izlenimleri, büyükelçinin sarayda sadrazamla görüşmesi, kıyafetler, büyükelçilere verilen armağanlar, törenler, karşılama, sofralar ve başka şeyler...
Henry Prost, Lütfi Kırdar, Taksim Belediye Gazinosu, İnönü Gezisi, o ünlü otelci Viyana'da yapamadığını İstanbul'da nasıl yaptı, Le Corbusier'nin Atatürk'e mektubu ve başka şeyler...
İstanbul için ulaşım altyapısı ve binalar, plazalar, meydanlar, gezi yerleri, parklar ile yolları içeren bir dizi kapsamlı şehir planı çalışmasıyla dikkat çeken Fransız mimar ve şehir plancı Henri Prost üzerine konuşuyoruz.
16. ve 17. yüzyıllarda Venedik elçilerinin Beyoğlu'ndaki yaşamı, elçi olarak yaşanan zorluklar, Bağlar'da Venedik Sarayı, Rumelihisarı'nda tutsaklık ve başka şeyler...
Osmanlı devrinde meyvecilik, bahçecilik, tülbent balı, şehir kıyısında mandıralar, 17. yüzyılda 17 çeşit kıvırcık, Anadolu'da 37 ayrı üzüm türü, şeftaliler, kirazlar, armutlar, incirler, Evliya Çelebi ve başka şeyler...
Abdülhamit devrinde Beşiktaş Yıldız'da İane Sergisi Binası - Evlâd-ı Şühedâ ve Malûlîn-i Guzât-ı Asâkir-i Şâhane İâne Sergisi'nin (Osmanlı Ordusu’nun Yaralı Gazileri ve Şehit Çocuklarına Yardım Sergisi) kuruluşu, sergi sırasında yaşananlar ve yıkılışı...
Ayakkabının tarihi, binlerce yıl önce ayakkabıları nasıl yapıyorlardı, Ortaçağda ayakkabı modası, Pauline-Cracow pabuçlarının toplumsal etkileri ve başka şeyler...
Tarihi Yarımada'da Marmara Denizi'nden Saray Burnu taraflarına kadar kıyıların kullanım biçimleri
18. yüzyılın sonlarında düşündüklerini çekinmeden söylemesiyle tanınan Osmanlı İmparatorluğu'ndan Müşir Deli Fuad Paşa ve kendisinin Kadıköy Feneryolu'nda bulunan köşkünden bahsediyoruz.
19. yüzyıl sonlarında Alman bir müzisyenin İstanbul izlenimleri
19. yüzyıl sonlarında Alman bir müzisyenin İstanbul izlenimleri, 1880'lerde Tepebaşı Bahçesi ve Cadde-i Kebir, Sultan Abdülhamid'in Yıldız'da cuma töreni...
Hepimizin mutfağını kim tasarladı? Komünist bir mimarın mutfak tasarımı: Frankfurt Mutfağı. Tarihte konutlarda mutfak var mıydı, İstanbul evlerinde mutfak düzeni ve başka şeyler...
Osmanlı sultanlarının arabaya binmeme sebepleri, yabancı ziyaretçilerinin saraylıların araba kullanmasıyla ilgili gözlemleri, Nurbanu Sultan ile Safiye Sultan'ın araba merakı ve başka şeyler...
1900'lü yılların başlarında İstanbul'un üst sınıfının Boğaz kıyıları sefasını ve Osmanlı Rumu ses sanatçısı ve kantocu Deniz Kızı Eftalya'yı konuşuyoruz.
İstanbul'da yabancı elçiliklerin Abdülhamit dedikoduları, Abdülhamit'in İngiliz elçisine silah çekmesi, deprem esnasında Abdülhamit, suikast ve başka şeyler...
İstanbul'da denize girme alışkanlıkları nasıl başladı, ilk deniz hamamları, Florya Solaryum plajı, erkeklerin deniz banyosuyla medeniyet imtihanı ve başka şeyler...
Mevhibe Sultan'ın Cemile Sultan ile anıları, Göksu'ya ilk çıkışın hikayesi, Erenköy'deki köşk, Yıldız Sarayı'nda sultan huzuruna çıkış ve başka şeyler...
Cemile Sultan Sarayı (MSGSÜ binası), torunu Mevhibe Sultan'ın anıları, Cemile Sultan'ın düğünü, Mahmut Celaleddin Paşa'nın Mithat Paşa ile Taif'e sürülmesi, sırlar, anılar ve başka şeyler…
Alman hazine avcısı Wiegand ve II. Abdülhamit'le gizli anlaşma sayesinde Türkiye'de arkeolojik kazılardan çıkan buluntuların %50'sinin Berlin'e götürülmesi ve başka şeyler...
Sultan V. Murat'ın borçlarına karşılık Banker Hristaki'nin rehin aldığı mücevherler, Abdülaziz'in ölümüyle Valide Sultanların servet ve iktidar kavgası ve başka şeyler...
Bizans prensesi Anicia'nın Süleyman'ın tapınağı ile kıyasladığı Aziz Polyeuktos Kilisesi; Ayasofya'ya ilham veren kayıp abide, Justinyen'le çekişmeler, tavuskuşları ve başka şeyler...
İstanbul'daki en eski 2 fotoğraf stüdyosundan biri Abdullah Kardeşler'in öyküsü, Sultan Abdülaziz ve Abdülhamit devrinin saray fotoğrafçıları, sonu sürprizli.
Dolmabahçe Saray Tiyatrosu'nun inşası, 19. yüzyılda Sultanların opera izleme merakı, III. Selim'in Topkapı Sarayı'nda kurdurduğu sahne ve başka şeyler...
1720'lerde 28 Çelebi Mehmet'in Paris izlenimleri, Fransızların Türk seyretme merakı, ilk defa opera izleyen bir Osmanlı diplomatının düşünceleri ve daha fazlası üzerine konuşuyoruz.
16. yüzyılda Osmanlı İstanbul'unda bulunmuş ve yaşamış Alman bir kölenin, Michael Heberer anılarını, anlattıklarını konuşuyor, bunlar üzerine şerhler düşüyoruz.
Firavun III. Thutmose'un sanatçı eli değerek yapılmış sarayından bu sarayın içindeki fresklere ve bu fresklerin çevre bölgelerdeki izdüşümlerine dek, bugün Ortadoğu adıyla kanıksadığımız bölgenin mimari anlayışını ve anlayış etrafında örülü hikâyeleri Antik Mısır'ı odağa alarak konuşuyoruz.
19. yüzyılın ikinci yarısı ile son çeyreği arasında faal olarak kullanılmış ve bir dönem İstanbul'un temel simgelerinden biri olarak kanıksanmış olan atlı tramvaylar üzerine konuşuyoruz.
19. yüzyıl öncesinde Moda'yı, Şair Nefii Sokak ve çevresini, Lorando ve Tübinilerin Moda'ya gelişini, Lorando Ailesinin bahçesini ve
Moda'daki bir evde hayatı konuşuyoruz.
Modern mimarinin doğuşunda salgın hastalıklar nasıl etkili oldu?
19. yüzyılda miasma teorisi, salgınların kentsel çevreye etkileri, modern mimarinin doğuşu, Le Corbusier'nin beş ilkesi ve salgın hastalıklar, plotis, hastalıklar...
Üsküdar'dan başlayıp devam eden Bağdat Yolu, Kadıköy, Moda, Kalamış, Caddebostan, Bostancı iskeleleri, Bizans devrinin yazlık sarayları, çeşmeler ve diğerleri bugün nerede?
Kartal Hava Evleri: 1950lerde unutulmuş bir sayfiye mahallesi
Kartal Yunus Çimento Fabrikası, Kartal ve Dragos'un sayfiye olarak gelişimi, Kartal Hava Evlerinin kuruluşu ve özellikleri, Kartal kıyılarının sayfiye niteliğini kaybediş süreci...
Çileğin anavatanı Şili, vanilya nasıl üretiliyor, Mayaların kakao içecekleri, Mayaların Mısır Tanrısı ve Mısır Tanrısının yarattığı güzel şeyler üzerine konuşuyoruz
İstanbul'da puf böreği, saray istiridyesi, şahane Hasköy'ün meşhur kiremitleri, bayram ikramları, Lord Byron'in şekerleme kutuları, ayva murabbası tarifi ve başka şeyler...
Moltke'nin Sultan'la çıktığı seyahat ve Galata Kulesi'nden İstanbul
"Boğaziçi'ni ölüme mahkum eden adam" Mösyö Hügnen; Bağdat Demiryolu, Boğaziçi yerleşimlerini nasıl kötü etkiledi; Abdülhamit devrinde Boğaz'ın Rumeli tepelerinde ihaleye çıkılan tren yolu hattı ve diğerleri.
Pınar Erkan, özel yayın için Reşat Ekrem Koçu'nun giyim kuşamla ilgili sözlüğünden anlatıyor; Osmanlı'da açık saçık gezme yasakları, makyaj, peçeli civelekler...
Kamondolar, Zarifiler, Galata'da kurulan banka ve şirketlerin çalışanları.
Türk çocuklarının yabancı dile istidatı yok muydu?
Mustafa Reşit Paşa'nın ölümü ve Bat Camondo ve diğerleri...
Mecidiyeköy'ün meşhur katmerli karanfili, kış ayazında kömür kervanları, yılbaşı gecesi domates salatasının hikmeti, pekmezde kaynatılmış kuru incir tatlısı, beşlik simit..
Hırsızlar evlerden neler çalıyordu, çalınanlar nasıl bulunuyordu, çalınan malların ederi ve yiyecek olarak karşılıkları, 16. yüzyılın sonunda müderrisler ve inşaat ustalarının alım gücüne örnekler ve dahası...
19. yüzyılda bir Amerikalı'nın gözünden Bursa'da yaşam
19. yüzyılın ilk yarısında bir Amerikalı'nın gözünden Bursa'da yaşam, Kartacalı Hannibal, çocukların beslenme alışkanlıkları, hastalıklar, veba salgınları, Gemlik'teki gemide karantina uygulamaları, bazı alışkanlıkların ve adetlerin Amerika ile kıyaslanması.
Kalamış'ta 100 yıldır bitmek bilmeyen liman girişimleri
Yoğurtçu Parkı'nın düzenlenmesi, Kurbağalıdere ağzında köprü olur mu olmaz mı, Yoğurtçu Parkı'nı Kadıköy İskelesi'ne rıhtımla bağlamak, 1940larda Kalamış'ta liman söylentisi ve Refik Halid Karay'ın konuyla ilgili köşe yazısı.
19. yüzyılda İrlandalı bir din adamının İstanbul gözlemleri
19. yüzyılın ilk yarısında İrlandalı bir din adamının İstanbul'la ilgili gözlemlerinden Heybeliada'da çiçek aşısı, Pera'yı basan çekirge sürüsü ve Zürafa geçidi
Abdülhamit döneminde sarayda kardeş ilişkilerinin günlük hayata nasıl yansıdığına bir örnek.
Nişantaşı'nda veliaht Reşat Efendi ile karşılaşmanın enteresan sonuçları.
Halid Ziya Uşaklıgil'in babasının oğluyla ilgili kehaneti.
Avrupa'da kıtlıklar, yeme alışkanlıklarını nasıl değiştirdi.
Kentlere göç eden fakirler nasıl karşılandı.
Halkını doyuran kral imgesi.
Fırınların yağmalanması ve ekmeğin Fransız Devrimine etkileri
"... İmparatorun huzuruna çıkmak için yürürken (altın ve gümüşten heykel) aslanlar birden harekete gelip kükremeye,
tahtın üzerinde ve ağaçlardaki kuşlar şakımaya başlar. Tahtın etrafındaki diğer hayvanlar ayağa dikilir. Sonra orglar tekrar çalınır,
hayvanların hepsi yerlerine döner..."
Hipodrom'da Dikilitaş, Yılanlı Sütun ve Örme Sütun
19. yüzyılda İstanbullu önde gelen Rum ailelerinin üyeleri, Osmanlı sultanlarıyla kurdukları ilişkilerin derecesine göre görevler alıyor, aynı zamanda Patrikhane ve cemaat içinde ilişkileri yürütüyorlardı. Patrikhane için önemli olan Logothetis ünvanını taşıyan Stavraki Aristharis, bunlardan biriydi ve ömrünün son yıllarını Tarabya sırtlarında geçirmiştir.
Büyükada Kadınlar Manastırı ve Yassıada'da Bulwer Şatosu
İstanbul'un adaları Doğu Roma İmparatorluğu döneminde sürgün yeri olarak kullanılıyordu. Büyükada'da Kadınlar Manastırı'nda İmparatoriçe Irene ile oğlu ve torunu kaldılar. Bir başka sürgün yeri Yassıada idi. 19. yüzyılda İstanbul'da görev yapan bir İngiliz büyükelçisi adayı satın almış ve burada bir şato inşa ettirmişti.
16. yüzyılda Osmanlı İstanbul'unda yemek, kullanılan sebzeler, baharatlar, et ve balık çeşitleri, yabancı ziyaretçilerin gözünden Türklerin yeme alışkanlıkları.
Kadıköy'ün son dönemdeki popüler mahallelerinden Yeldeğirmeni'ni Haydarpaşa Garı ve demiryolu inşasında çalışmak üzere İstanbul'a gelen Almanlar üstünden anlatıyoruz.
Cicero, ceviz kabuğuna yazılmış Iliada'yı parşömene kopyalatmış. Eski çağlarda yazı malzemesi üretimi zahmetliydi. Elma kabuğuyla bile mesaj gönderildiği olurmuş. Bugün papirüs konuştuk.
Sir James Porter 17. yüzyılın ortalarında İstanbul'da Britanya adına görev almış bir büyükelçi. Ülkesinin, Osmanlı Türkiyesi ile ilgili merakı çok. Her şeyi anlamak ve ölçmek konusunda büyük gayretleri var.
Antik dönemlerde Haliç kıyılarındaki tapınaklar hangileriydi? Dalgaları yapılarla boyunduruğa almaya ve parayı suya gömmeye meraklı adam kim? Eminönü'nde eskiden kimler yaşıyordu?
"Padişahın kızları evleneceği zaman damat, bir tür iç güveysi alınıyor. Padişahların kız çocuklarına sultan deniyordu. Padişah olmak şart değil, şehzade kızları da sultan idi. Sultana seçilip alınan damat, öyle evlendik diye sultan eşini kendi konağına filan götüremez. İzinli de izinsiz de götüremez. Sultana babası tarafından verilen sarayda yaşayacak. Damat bey de buraya içgüveysi gelecek."
"Beyoğlu ile ilgili her şeyi bildiğimizi zannediyoruz fakat buradaki mahallelerin ancak 19. yüzyılda gelişip biçimlendiğini çoğu zaman gözden kaçırıyoruz. Örneğin, Haliç'ten Beyoğlu'nun Tepebaşı tarafına çıkan dik yamaçlar tamamen mezarlıktı. Manzarası muhteşemdi. Mezarlıklar mahallelerin içlerine kadar sokuluyordu"
Stefanos Yerasimos'un aktardıklarına dayanarak döneme ait kiliselerin nasıl camiye dönüştürüldüğünü, şehrin bizim bildiğimiz formuna nasıl ulaştığını konuştuk.
Geçen haftalarda lağımlarından bahsetmiştik. Her zaman şehir düzeniyle övdüğümüz Roma'da madalyonun diğer tarafında bakmıştık. Yine madalyonun diğer tarafından bakmayı sürdürüyoruz: Trafik.
Mimaride telkin ve manipülasyon aracı olarak resim ve perspektifin kullanılışı, Hıristiyanlığın resme ve imgelere bakışı,Walter Gropius'un Bütünsel Tiyatrosu vd.
Tarihte mimarlığa, mimari yapıtlara yıkıcı yaklaşan, kentleri, binaları, yakıp yıkan doğa güçleri, tanrılar, yöneticiler, savaşlar, bu yıkıcılığın altında yatan nedenler, Babil Kralı Nabukadnezar, Kartaca'nın yıkılışı, Bizans'ta Nika Ayaklanması, Hitit Kralı I. Hattuşili, Le Corbusier, Haussmann’ın Paris'i vd.
18. yüzyıldan itibaren İstanbul'da tarihi eser kaybı, yangınlar, şehrin yeniden düzenlenmesi sırasında sebep olunan yapı yıkımları, Topkapı Sarayı'nın yıkılan sahil köşkleri, açılan yollar ve geriye kalanlar...
Galata bölgesi: Kentsel yapı dokusu, savunma yapısı ve surlar
Nilgün Çevrimli'nin 15-19.yüzyıl arasındaki dönemi kapsayan çalışmasından, İstanbul'un değişik semtlerinde yer alan 200'den fazla konut üstünden elde edilmiş bilgileri aktardık.
Cumhuriyet döneminde Türkiye'ye gelen yabancı mimarlar
Nüfus artışları, demir üretimi, kömür üretimi, hamalların ayaklanması, arabacı ayaklanması, geleneklerin yenilikleri kabul etmemesi ve ulaşım sorunları üzerine konuştuk.
İstanbul Gedik Üniversitesi İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Bölüm Başkan Yardımcısı ve Güzel Sanatlar ve Mimarlık Fakültesi Dekan Yardımcısı Yrd. Doç. Doktor Saltuk Özdemir ile 1950'den günümüze popüler kültür mekanları, James Bond filmleri konulu doktora çalışması üzerine konuştuk.