Historia Jakiej Nie Znacie

Zapraszam na odcinek z udziałem znanego francuskiego sowietologa Thierry'ego Woltona.

👉📖 Książki Thierry'ego Woltona możesz znaleźć tu: https://www.wydawnictwoliterackie.pl/produkt/4070/historia-komunizmu-na-swiecie-t-2-ofiary 🙏 Dziękuję za komentarze i subskrybowanie kanału. Jeżeli chcesz mnie wesprzeć zapraszam na PATRONITE: https://patronite.pl/Historiajakiejnieznacie

Napisz do mnie na profilach:📌 https://www.facebook.com/historiajakiejnieznacie📌 https://www.instagram.com/historiajakiejnieznacie#Rosja #historia #komunizm #polska #chiny #rumunia #wietnam #niemcy #kambodża #laos #polityka #ciekawostki #ksiazki #ksiazka

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Margaret Thatcher, premier Wielkiej Brytanii miała w roku 1988 odwiedzić Polskę. W tej wizycie wszystko jednak poszło nie tak, jak chcieli komuniści. Byli wściekli, a najbardziej premier Mieczysław Rakowski i generał Wojciech Jaruzelski. Najpierw próbowano delikatnie wyperswadować premier Wielkiej Brytanii pomysł odwiedzenia także matecznika Solidarności, czyli Gdańska, odwiedzenia stoczni Lenina i innych gestów poparcia dla ruchów demokratycznych w Polsce.

Gościem odcinka jest sir Charles Moore, znany brytyjski dziennikarz, członek Izby Lordów i oficjalny biograf Margaret Thatcher. Książka właśnie ukazała się w Polsce nakładem Wydawnictwa Nieoczywiste. Tu możesz ją kupić https://ksiegarnia.pwn.pl/thatcher

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Niesamowita historia kompanii straceńców. Jednostki Commando zostały stworzone na wyraźne zlecenie premiera Winstona Churchila – tak przynajmniej brzmi wersja oficjalna, choć bardziej można by w tym widzieć rolę hrabiego Louisa Mountbattena. Miały onena celu działania dywersyjne, z ukierunkowaniem na rajdy na drugą stronę kanały La Manche. Komandosi oczywiście zawsze kojarzą nam się z jednostkami elitarnymi i faktycznie przyjmowani do tych oddziałów ochotnicy nie dość, że musieli posiadać wyjątkowe predyspozycje to jeszcze przechodzili zaawansowane szkolenie przygotowujące fizyczne, mentalnie, przysposobienie do obcowania z wszelkiego rodzaju, także niemiecką bronią, stosowania szyfrów, działaniach z materiałami wybuchowymi, czy oczywiście walki wręcz. 

W odcinku gościmy prof. Leah Garrett, autorkę książki "Kompania X. Tajna jednostka żydowskich komandosów podczas II wojny światowej"

10. (Międzyalianckie) Commando składało się z przedstawicieli narodów okupowanych przez Niemców państw. Kolejno w skład Międzysojuszniczego Commando weszły oddziały: 1 – francuski, 2- holenderski 4 – belgijski, 5 – norweski, 6 – polski, 7 śródziemnomorski, składający się w większości ze Słoweńców i 8 – drugi odział francuski składający się z żołnierzy wcześniej internowanych w Libanie., który pominąłem był zupełnie inną grupą, nie związaną z żadnym okupowanym krajem. Jego żołnierzy wyróżniało to, że niemiecki…był ich ojczystym językiem.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Językami słowiańskimi dziś posługuje się ćwierć miliarda ludzi. To jedna trzecia mieszkańców Europy. To więcej Europejczyków mówiących w językach romańskich czy germańskich. Do tego języki słowiańskie, którymi mówi się w aż trzynastu państwach Europy są sobie nadal bliskie. Wiele słów jest podobnych, podobna jest także kultura, choć Słowianie dziś to wyznawcy aż czterech religii, nie tylko prawosławia i katolicyzmu, ale także ewangelicy oraz muzułmanie w Bośni i Hercegowinie. Słowianie w pewnym momencie w historii Europy byli plemionami aż czterech mórz bo żyli na terenach od Bałtyku do Morza Egejskiego i pomiędzy Adriatykiem a Morzem Czarnym. Czy stworzyli cywilizację, skoro nie posiadali pisma, nie budowali wielkich miast, a część ich pierwszych królestw powstała z udziałem obcych władców. 

Gościem audycji jest Kamil Janicki, autor książki „Cywilizacja Słowian. Prawdziwa historia największego ludu Europy” .

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Pierwsi Afrykanie zmuszeni do pracy w Nowym Świecie wyruszyli z Europy na początku XVI wieku, ale nie bezpośrednio z Afryki. Na początku handel przechodził przez północną Afrykę. Pierwszy statek przewożący zniewolonych ludzi bezpośrednio z Afryki do obu Ameryk wypłynął prawdopodobnie w 1526 roku. Szczyt handlu miał miejsce na początku XIX wieku. W latach 1821-1830 ponad 80 000 osób rocznie opuszczało Afrykę na statkach. Ponad milion kolejnych - jedna dziesiąta tych, których przewieziono w erze handlu niewolnikami - przybyło w ciągu następnych dwudziestu lat. Afrykanie przewiezieni do Brazylii pochodzili głównie z Angoli. Ci przewożeni do Ameryki Północnej, w tym na Karaiby, pochodzili głównie z Afryki Zachodniej. Na Karaibach, w Gujanie Holenderskiej i Brazylii wskaźnik zgonów niewolników był tak wysoki, a wskaźnik urodzeń tak niski, że nie można było utrzymać populacji bez importu z Afryki.

Ponad połowa zniewolonych afrykańskich w obu Amerykach była zatrudniona na plantacjach cukru. Jeden z najwcześniejszych dużych przemysłów produkcyjnych powstał w celu przekształcenia soku z trzciny cukrowej w cukier, melasę i ostatecznie rum, napój alkoholowy. Wcześniej w Europie cukier był bardzo mało dostępny. Taki którego używamy dziś  został wyprodukowany eksperymentalnie z buraków w Niemczech dopiero w 1747.

Gdy cena cukru była wysoka, koszt zakupu niewolnika i jego utrzymania zwracał się w ciągu dwóch lat. Ale cały ekonomiczny obieg niewolników nie polegał tylko na transporcie w dwie strony. To był trójkąt, z angielska Triangular trade. Niewolnicy z zachodniej Afryki byli transportowani przez Atlantyk, później statki płynęły z cukrem do Europy, a towary wytwarzane w manufakturach zachodniej Europy służyły do wymiany w zachodniej Afryce na niewolników. 

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Gościem odcinka jest prof. Brendan Simms, autor najnowszej biografii Adolfa Hitlera [wydanej przez Rebis]. Zapraszam do dołączania do mojego PATRONITE.

Co znajdziesz w odcinku:

(03:12) Pięć najważniejszych założeń filozofii politycznej Hitlera

(08:14) Jak powstawała "Druga Książka"(14:00) W jakim celu autor napisał biografię Hitlera i jakie mity chciał obalić

(16:34) Prawda o antysemityzmie Hitlera

(19:07) Najważniejsze tezy "Drugiej Książki"

(25:25) Jaki był prawdziwy potencjał III Rzeszy wobec innych państw tuż przed wojną?

(28:34) Czy sojusz z Polską był możliwy?

(32:00) Dlaczego Niemcy do końca chcieli zniszczyć świat?

(35:17) Co było największym błędem Hitlera

UWAGA: Dla spostrzegawczych, bo na zdjęciu to nie jest oczywiście Adolf Hitler, ale aktor Bobby Watson odtwarzający go często w brytyjskich filmach w latach 40. Zobaczymy co na to algorytm.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Czy Bonaparte był geniuszem polityki i strategii wojskowej? Tak, zdecydowanie. Choć jego podboje zakończyły się klęską i hańbiącym uwięzieniem na oddalonej o blisko dwa tysiące kilometrów od Afryki wyspie świętej Heleny. Tak Anglicy zemścili się na człowieku, który swoi pomysłem na państwo i Europę burzył dotychczasowy porządek. A burzył z rozmachem. W ciągu swego krótkiego, ale intensywnego życia dowódcy dowodził w sześćdziesięciu bitwach i oblężeniach, z czego przegrał tylko siedem – pod Akką, Aspern-Essling, Lipskiem, La Rothière, Lâon, Arcis-sur-Aube i Waterloo.Wszędzie, gdzie się pojawiał wzbudzał nadzieję. Bo oczywiście Francja Napoleona nie była jakimś imperium dobra, ale dawała szansę wszystkim, którzy przez wieki byli zdominowani przez arystokratyczne elity.Dziś w odcinku najpierw w części pierwszej chciałbym przedstawić Wam tło historyczne związków Napoleona z Polską i to bardzo ogólnie, a następnie zaprosić na rozmowę z Sir Andrew Robertsem, uznanym brytyjskim historykiem autorem książek i filmów dokumentalnych, którego „Napoloeon” już w wydaniu II ukazuje się w Polsce.

Rozmowa z gościem od (10:52)

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Jeden stworzył własną wersję stalinizmu i terror służby bezpieczeństwa, drugi był prawosławnym faszystowskim mesjaszem, którego szanowali nawet Niemcy z NSDAP. Dwóch ludzi ważnych dla XX-wiecznej historii Rumunii. Do tego jeszcze król utracjusz i generał Antonescu, który stał się najbardziej zaufanym sojusznikiem Hitlera. Rumunia wielu kojarzy się z Drakulą, co wzbudza słuszne oburzenie samych Rumunów, gdyż książka która została napisana przez brytyjskiego Brama Stokera ma niewiele wspólnego z jakąkolwiek rzeczywistością. Moim gościem w tym odcinku jest Paul Kenyon, autor książki „Dzieci nocy. Nadzwyczajna historia współczesnej Rumunii”: https://bowiem.wuj.pl/ksiazka/dzieci-nocyZapraszam Was do subskrypcji kanału, a mających ochotę mnie wspierać także do przystąpienia do klubu Historii, jakiej nie znacie na Patronite: https://patronite.pl/HistoriajakiejnieznacieRumunia choć tak odległa językowo czy kulturowo od Polski ma z nami paradoksalnie wiele wspólnego. I to nie tylko w XX wiecznej historii, gdy po pierwsze tak samo jak my stała się ofiarą paktu Ribbentrop Mołotow, później trafiła w orbitę wpływów Moskwy. Jest wiele innych podobieństw, historycznych motywów, choćby przedwojenne tendencje autorytarne, które u nas były niczym w porównaniu do Rumunii. Tam bowiem przybrały wymiar pełnoekranowego faszyzmu. Wcześnie Rumuni tak samo jako Polacy starali się walczyć o własną niezawisłość i państwowość. W 1877 roku ogłosili niepodległość, uniezależniając się od Imperium Osmańskiego. Tylko, że nowy król nie był Rumunem, bo pochodził z rodu Hohenzollern-Sigmaringen. Jego następca Ferdynand miał mieć z kolei żonę będącą wnuczką brytyjskiej królowej Wiktorii. Istne dynastyczne pomieszanie z poplątaniem, które już po I wojnie światowej musiało przynieść dość kuriozalne owoce.

Panowanie Ferdynanda I i charyzmatycznej królowej Marii było jedynym spokojnym okresem początku lat 20. Później nastąpiła cała plejada dziwacznych postaci takich jak seksoholiczny skorumpowany Karol II, rywalizujący z królem o względu ludu faszystowski mesjasz Corneliu Codreanu, z jego antysemicką Żelazną Gwardią i wreszcie generał Antonescu, który doprowadził do sojuszu z Hitlerem.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Część nieprzychylnych mu historyków tworzyło i do dziś tworzy legendę o hiperseksualności Bonapartego, trapiących go zaburzeniach seksualnych.

Jak wyglądały jego relacje z płcią przeciwną, jego najważniejsze i brzemienne w skutkach także politycznych związki? Co po dwóch wiekach wiemy o sekretach alkowy pałaców Malmaison, Fontainebleau, a także naszego mazurskiego Kamieńca?

Wszędzie tam gdzie Francuz podejmował liczne kochanki, płodził potomków, z których także i niektórzy, Ci o polskim rodowodzie żyją do dziś we Francji. No właśnie: ile dzieci w końcu miał Napoleon, czym była w istocie miłość i seksualność w czasach po wielkiej rewolucji i dlaczego pewien cenny fragment jego ciała bezpośrednio mający związek z tą historią został po śmierci odcięty i odnalazł się na aukcji pamiątek historycznych już w XX wieku.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Dlaczego Japonia w pewnym momencie zakazała używania tytułów samurajskich, noszenia przez nich mieczy i próbowała zaadaptować nowoczesność wysyłając młode dziewczęta w podróż edukacyjną do Stanów Zjednoczonych. Ile prawdy o "kaście" samurajskiej jest w popularnych filmach Akiro Kurosawy, serialu "Szogun" czy filmie "Ostatni samuraj". O tym rozmawiam z japonistą prof. Stanisławem Meyerem. Gościem odcinka jest także Janice Nimura, autorka książki "Córki samurajów w podróży życia".

Link do książki: https://bowiem.wuj.pl/ksiazka/corki-samurajow-w-podrozy-zycia

Chcesz być członkiem klubu "Historii, jakiej nie znacie"? Zapraszam na mój PATRONITE: https://patronite.pl/Historiajakiejnieznacie

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Chcesz więcej materiałów? Wesprzyj moje produkcje: https://patronite.pl/Historiajakiejnieznacie

Co znajdziesz w odcinku:

Po latach mówi się o niej, że była kobietą, która wymyśliła piękno. Przy okazji stworzyła swoją markę i majątek o wartości 100 milionów dolarów w latach 60. XX wieku, co dziś stanowi równowartość blisko miliarda.

Pochodziła z krakowskiego Kazimierza i choć miała tylko 147 centymetrów wzrostu przewyższała konkurencję o głowę budując globalną sieć salonów i produkcji kosmetyków pod szyldem swojego nazwiska.

W 1928 roku sprzedała amerykańskie udziały w swym przedsiębiorstwie słynnym Lehman Brothers za 7,3 miliona dolarów (127 milionów dolarów w 2022 roku). Po nadejściu Wielkiego Kryzysu odkupiła prawie bezwartościowe akcje za mniej niż 1 milion dolarów i ostatecznie zwiększyła wartość firmy do 100 milionów, zakładając kolejne salony i punkty sprzedaży w prawie tuzinie amerykańskich miast. Zmarła w 1965 w wieku 93 lat roku jako najbogatsza kobieta świata.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Zapraszam na mój PATRONITE. Wsparcie pozwoli mi realizować więcej takich materiałów: https://patronite.pl/Historiajakiejnieznacie O odcinku: Dlaczego mała, nic nie znacząca partia radykałów stworzona przez emigrantów przez lata przebywających poza Rosją zdołała przejąć władzę w listopadzie 1917, a później ją utrzymać? Co zadecydowało o zwycięstwie Armii Czerwonej nad Białymi, jakie błędy popełnili obrońcy starego porządku? Jak wyglądałby świat, gdyby Leninowi nie udało się wygrać dla komunizmu Rosji. W tym odcinku goszczę prof. Antony'ego Beevora, brytyjskiego historyka, autora książki "ROSJA. Rewolucja i wojna domowa 1917-1921" [Wyd. ZNAK Horyzont, 2023] https://www.znak.com.pl/ksiazka/rosja-rewolucja-i-wojna-domowa-1917-1921-beevor-antony-253676

Co znajdziesz w odcinku:

[01:46] Co dla świata w XX wieku oznaczała Euroazjatycka wojna domowa z lat 1917-1921

[06:20] Jaką rolę odegrali Czesi

[07:50] Tragiczny los Polaków na Syberii

[11:55] Dlaczego Rosjanie byli tak brutalni w prowadzeniu wojny

[16:51] Jak dużo ofiar przyniosła rewolucja październikowa i wojna domowa w Rosji

[19:07] Czy Lenin był... szczęściarzem

[24:50] "Gruziński gangster", czyli jaką rolę odgrywał Stalin [26:50] Co mogło zmienić bieg historii w Rosji?

[33:40] Czy Polska w 1920 roku faktycznie zatrzymała pochód komunizmu do Europy?

[35:55] Dlaczego historycy na zachodzie przez tyle lat fałszywie przedstawiali prawdę o Rosji?

[38:54] Do jakiej tradycji rewolucji odwołuje się dziś Władimir Putin?

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Zapraszam na mój PATRONITE: https://patronite.pl/Historiajakiejnieznacie

Premierowe odcinki zawsze w czwartek na You Tube, zapraszam Cię do subskrypcji: https://www.youtube.com/@historiajakiejnieznacie/videos

Z jednej strony polska Dywizja Syberyjska walcząca z bolszewikami na wschodzie, z drugiej Polak Feliks Dzierżyński organizujący aparat terroru CZEKA, a do tego jeszcze pół-Polak generał Anton Denikin, który był jednym z najważniejszych dowódców Białych. Rewolucja i wojna domowa w Rosji należały do jednych z najbardziej krwawych epizodów w XX-wiecznej historii Europy, a do tego zmieniły historię świata.

Materiał zrealizowałem we współpracy z wydawnictwem ZNAK Horyzont, którego nakładem ukazała się książka Antony'ego Beevora „Rosja. Rewolucja i wojna domowa 1917-1921”. Autor jest jednym z najbardziej znanych współczesnych brytyjskich historyków wojskowości, specjalizuje się w historii II wojny światowej i historii Rosji.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Zegarek nakręcany kluczem i ukryty w nim mechanizm to historia starsza niż przełom XIX i XX wieku w Londynie, starsza niż wiek XIX czy czasy Oświecenie lub Renesansu. O ile nazwisko człowieka, który po raz pierwszy stworzył tego rodzaju urządzenie jest nieznane, a sam wynalazek pochodzi z czasów średniowiecza. Co znajdziesz w odcinku:

(02:08) Informacje dla oglądających(03:44) Jak powstały pierwsze zegary, a wcale nie były to... klepsydry(15:05) Antoni Patek. Polska historia pewnej marki(26:00) Jak historia zegarków związała się z historią świata(31:02) Czy czeka nas kolejny skok technologiczny? LINK do mojego PATRONITE: https://patronite.pl/Historiajakiejnieznacie[w sprawie akcji książkowej możecie pisać bezpośrednio do mnie via FB lub tu] Partnerem odcinka było wydawnictwo Bo.wiem, którego nakładem ukazała się książka Davida Rooneya "O czasie. Historia cywilizacji w dwunastu zegarach" w przekładzie Aleksandry Czwojdrak https://wuj.pl/ksiazka/o-czasie

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Fikcyjna opowieść, w którą wszyscy... uwierzyliśmy. Wraz z Andrzejem Matowskim z II wojny światowej w kolorze prześwietlamy najbardziej rozpowszechnione mity, które od jakiegoś czasu krążą po polskim internecie. ZAPRASZAM też do wsparcia mojego gościa pod adresami patronite.pl/wojnawkolorze lub buycoffee.pl/wojnawkolorzeCo znajdziecie w odcinku:

(03:59) Jak TVN i inne polskie media wykreowały mit czarnoskórego powstańca

(10:20) Fragment materiału telewizyjnego o „Alim”

(17:14) Sat-Okh: prawdziwy partyzant, wymyślony Indianin?

(20:25) Kto był kierowcą generała Pattona

(23:55) Jak pisarz Jerzy Kosiński oczernił ludzi, którzy uratowali go przed Holocaustem

(29:49) Fikcyjne opowieści z getta

Przypominam o wyborze tematu naszego następnego odcinka. Typy do głosowania znajdziesz pod koniec materiału (36:10)

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Zasubskrybuj proszę także mój kanał na YouTube. Tam nie tylko podcasty, ale i dokumenty filmowe. https://www.youtube.com/@historiajakiejnieznacie/videos

Operacja Barbarossa zmieniła układ sił w Europie, a także co najważniejsze konfigurację mocarstw biorących udział w II wojnie światowej. To co działo się ze światem później w wymiarze wojskowym i politycznym było w znacznym stopniu konsekwencją decyzji Hitlera o przekroczeniu przez Niemców linii Bugu.

Strategiczny plan III Rzeszy nie został zrealizowany, a broniący się Sowieci pomimo początkowego pasma upokorzeń w końcu pozbierali się i przeszli do kontrofensywy. Zakończyli ją 3,5 roku później w Berlinie. Marzenie o panowaniu nad światem stało się początkiem końca projektu politycznego III Rzeszy i Adolfa Hitlera. Jak do tego doszło i jak wypowiedzenie wojny ZSRR zupełnie zmieniło układ sił w tym konflikcie. Gdzie byli najlepsi szpiedzy Stalina, których i tak nie chciał słuchać.

Teksty archiwalne z oryginalnych protokołów Adolfa Hitlera, Józefa Stalina i niemieckich radiostacji na podbitych terenach ZSRR czyta Maciej Jabłoński.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

ODCINEK to wersja AUDIO dokumentu, który możesz obejrzeć na moim kanale YT. Zapraszam Cię serdecznie do subskrypcji także i tam: https://www.youtube.com/@historiajakiejnieznacie/videos

***

Po wojnie rozpoczął się proces poszukiwania ludzi, którzy pomagali Żydom w czasie okupacji i pozwolili im przetrwać Holocaust. Polskich Sprawiedliwych jak dotąd zostało wyróżnionych aż 7232. To najliczniejsza grupa narodowościowa na 51 krajów świata.

Po wojnie zdarzały się jednak przypadki, gdy ocaleni albo nie chcieli potwierdzić faktu pomocy, albo zupełnie zapominali o ludziach, którzy im pomagali. O takich smutnych przypadkach pisała w swojej książce Barbara Stanisławczyk.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Czy wiesz że w średniowieczu templariusze stworzyli bezprecedensową organizację przypominającą dzisiejsze korporacje czy nawet banki, lub… firmy deweloperskie. Jeden z najpotężniejszych zakonów rycerskich istniał 200 lat, miał 23 mistrzów. Miał swoje komandorie w każdymzakątku Europy, a kilka także i na ziemiach polskich. Mimo tego pewnego dnia stał się wrogiem nr 1 papieża i króla Filipa Pięknego. Wielki Mistrz spłonął na stosie.

Ile prawdy było w zarzutach o herezję, bałwochwalstwo i bezeceństwa.Czy templariusze faktycznie pozostawili skarb ukryty w Polsce? O tym wnajnowszym odcinku zrealizowanym we współpracy ze Znak Horyzont, wydawcą książki „Świt królestw”.

Zapraszam Was do subskrypcji kanału na You Tube, gdzie właśnie trafił odcinek filmu o nieco innej epoce, ale także ciekawej historii z tajemniczymi wątkami, czyli… nazistowskich korzeniach NASA. I są tam fakty, a nie żadne teorie spiskowe.

Przypominam, że zaczęło działać konto Historii, jakiej nie znacie na PATRONITE więc jeżeli chcesz mnie wesprzeć to możesz zajrzeć i tam. https://patronite.pl/Historiajakiejnieznacie

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Przenosimy się do roku 1941 i 1942 opowiadając o jednej z najbardziej zaciętych kampanii militarnych II wojny światowej. W odcinku gościmy autora książki Tam gdzie rosną Żelazne Krzyże” podpułkownika Roberta Forczyka, którego fani historii II wojny światowej znają doskonale z „Fall Weiss. Najazd na Polskę”, czy „Fall Rot. Upadek Francji 1940”.

I to będzie jedna z pierwszych wizyt amerykańskiego autora w polskich mediach. Porozmawiamy nie tylko o jego najnowszej wydanej właśnie u nas pracy „ ale także o polsko brzmiącym nazwisku i jego związkami z naszym krajem.

Zapraszam Cię także do subskrybowania kanału na YT: https://www.youtube.com/channel/UC0OLY6O3Ycp-dw8QhqxdaUw

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

(03:00) Jak powstał pomysł stworzenia Gross Rosen

(07:50) Wspomnienia więźnia, pana Stanisława Hanza

(13:27) Rozmowa z Tomaszem Bonkiem

W latach 1941–1942 KL Gross-Rosen był niewielkim obozem pracy, którego więźniowie byli wykorzystywani właśnie przy wydobywaniu granitu. Zarządzająca obozem firma DEST produkowała materiały budowlane m.in. do budynków Führera, realizując plany architektoniczne Alberta Speera. Z pracy więźniów korzystało także również kilka technologicznych firm niemieckich, wśród nich Siemens & Halske oraz Blaupunkt. O ile w wielu innych obozach wznoszono komory gazowe, to akurat w Gross-Rosen pomysł na eksterminację był inny. Hasłem SS było wyniszczenie przez pracę. 12 godzinnym dniówkom towarzyszyło znaczące ograniczenie racji żywnościowych, którymi najczęściej była zupa ze zgniłej brukwi. Jednocześnie tak odżywieni więźniowie byli zmuszani do wyjątkowo ciężkiej pracy fizycznej z kamieniem i przenoszeniem materiałów budowlanych czy elementów stalowych. Jest bardzo mało zachowanych wspomnień więźniów tego obozu, który w przeciwieństwie do Auschwitz nie ma tak bogatej i dość dokładnej dokumentacji.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Przypominam o głosowaniu na mój podcast w tegorocznym plebiscycie BEST AUDIO EMPIK GO.

Kategoria PODCAST HISTORIE WAŻNE DLA ŚWIATA, a tu link: https://www.empik.com/bestaudio-historie-wazne-dla-swiata

Co znajdziesz w odcinku "Tajemnica Anne Frank. Kto ukrywał, a kto wydał nastolatkę z Amsterdamu?"

(00:00) Fall Gelb, czyli początek wojny w Holandii

(03:18) Informacja o Disney+, sponsorze odcinka #wspolpraca #reklama oraz serialu "Światełko"

(07:00) Historia Otto Franka, ojca Anne

(10:10) Jak wyglądał los Żydów w okupowanej Holandii

(14:22) Gdzie i jak rodzina Frank znalazła swoją kryjówkę

(17:27) Jak Miep Gies i jej mąż oraz przyjaciele pomagali uciekinierom

(19:50) Sierpień 1944. Kto zdradził kryjówkę rodziny Franków

(22:30) Jak wyglądały dalsze losy rodziny

(25:28) Dalsze losy Sprawiedliwych z Amsterdamu

Co roku Dom Anne Frank w Amsterdamie odwiedzają miliony turystów, a samo miejsce jest jednym z trzechnajważniejszych muzeów miasta, obok Rijksmuseum i muzeum Van Gogha. Dom to autentycznie miejsce schronienia Anne w czasie okupacji. Został obiektempamięci jeszcze w roku 1960. To miejsce w którym dziewczyna także pisała swój słynny pamiętnik. Dzieje jego powstawania są mało znane, podobnie jak powojenna historia procesu jego wydawania, gdyż nie zawsze to co czytamy jest tym samym co pisała nastolatka w czasie ukrywania się w Amsterdamie. W roku 1947 wiele jej zapisków zostało usuniętych, czy też przeredagowanych przez ojca, który został uznany za współautora dziennika.

Zapraszam Cię też do subskrypcji kanału na You Tube: https://www.youtube.com/channel/UC0OLY6O3Ycp-dw8QhqxdaUw

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Link do głosowania na "Historię, jakiej nie znacie" w tegorocznym plebiscycie BEST AUDIO EMPIK GO: https://www.empik.com/bestaudio-historie-wazne-dla-swiata

Link do patronite'a Andrzeja Matowskiego z "II wojny światowej w kolorze": https://patronite.pl/WojnawKolorze albo innego rodzaj wsparcia: https://buycoffee.to/wojnawkolorze

Co znajdziesz w odcinku:

(04:10) Dlaczego świat nadal nie uznaje rzezi wołyńskiej za ludobójstwo

(10:00) Kim byli pierwsi ukraińscy nacjonaliści i terroryści z czasów II RP

(17:47) Postawa Ukraińców od 17 września 1939

(24:51) Prawda o Stepanie Banderze w czasie okupacji

(30:00) UPA vs NKWD nieznana historia 16-letniej wojny domowej

(41:50) Walka z UPA w powojennej Polsce, kult Świerczewskiego i Akcja Wisła

Rok 2023 wyznacza ważną rocznicę. Już w lipcu będziemy obchodzić Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa na Wołyniu 2023. Ale “ludobójstwo” to termin, który wymaga dookreślenia. Oczywiście straszna zbrodnia jest zbrodnią, ale co musi się stać, żeby świat uznał wydarzenia z 1943 oficjalnie za taki czyn, to nie jest takie proste?

UPA. Trzyliterowy skrót, który w Polsce przez dekady budził grozę. Ukraińska formacja militarna odpowiedzialna za bestialskie mordy Polaków na Wołyniu i Podolu, grasująca po zakończeniu wojny już jako bezlitosne dla każdego oddziały partyzanckie, atakująca wszystkich możliwych przedstawicieli władzy w mundurach, nieważne czy po polskiej czy radzieckiej stronie granicy wytyczonej po roku 1945. Ale też mająca na swoim koncie naprawdę bestialskie czyny.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Mamy NOMINACJĘ w plebiscycie BEST AUDIO Empik Go: tu możnagłosować na „Historię, jakiej nie znacie”: https://www.empik.com/bestaudio-historie-wazne-dla-swiata

Z GÓRY DZIĘKUJĘ!

A teraz o odcinku. W „Historii, jakie nie znacie” mam zaszczyt gościć autorki książki „Media dwudziestolecia” prof. Uniwersytetu Jagiellońskiego Małgorzatę Bogunię-Borowską oraz doktor Joannę Rzońcę. Będziemy rozmawiać o kinie 20-lecia międzywojennego. Tuż przed rokiem 1939 nasza kinematografia zdążyła wejść na drogę i filmu kolorowego, a nawet telewizji. Niestety ta projekcja została brutalnie zerwana. Dziś opowiemy o tym, który film był prawdziwą superprodukcją II RP, które wielkie dzieła literatury udało się zaadaptować i jak kino stawało się biznesem. Dlaczego niektóre nazwiska reżyserów były na czołówkach tak często zmieniane i co na to wszystko mówiła sanacyjna cenzura.

Odcinek powstał we współpracy z Narodowym Centrum Kultury. Tu możecie znaleźć książkę „Media dwudziestolecia”: https://sklep.nck.pl/pl/p/Media-dwudziestolecia/937

Co znajdziesz w odcinku:

(06:10) Kiedy na ziemie polskie docierały najnowsze wynalazki związane z kinematografią

(10:30) Jaka była pierwsza polska superprodukcja lat 20.

(18:30) Gdzie było „polskie Hollywood” i kto wykreował największe nazwiska polskiego kina

(22:30) Fenomen kina w języku Jidysz, czyli produkcje globalne znad Wisły

(28:04) Jak działała sanacyjna cenzura

(39:50) Czy polskie kino przedwojenne nie poruszało spraw społecznych?

(46:30) Zerwana projekcie, czyli które dzieła zaginęły.

(48:30) Losy gwiazd kina w czasie II wojny światowej

Na zdjęciu Apollonia Chałupiec, Polka która jako pierwszy podbiła Hollywood.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Najmroczniejsze imperium w historii ludzkości, bo jak inaczej można nazwać niemiecką III Rzeszę, istniało raptem 12 lat. Możnapowiedzieć, że opanowało kontynent - na skalę ponad wcześniejsze strefy wpływów z czasów pruskich - na zaledwie dwa, może trzy lata. W sumie to dośćkrótko.  W dziejach naszej europejskiej cywilizacji to co zrobili Niemcy było jednak pewnego rodzaju przerażającymfenomenem. Dlaczego akurat tam, dlaczego z bezwzględnością aż na taką skalę i z marzeniem o stworzeniu świata tylko jednej rasy?

Zapraszamy na kolejny odcinek cyklu “Historii, jakiej nie znacie” “Książka bez fikcji”. Partnerem dzisiejszego jest Wydawnictwo Capital, którego nakładem ukazała się książka Stanisława Żuławskiego “Przed Hitlerem”.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Przede wszystkim dziękuję Ci za słuchanie kolejnych odcinków, gdyż "Historia, jakiej nie znacie" otrzymała właśnie nominację w konkursie BEST AUDIO EmpikGO. Tu możesz oddać głos na mój podcast: https://www.empik.com/bestaudio-mroczne-sprawy

Inna sprawa, że jedna nominacja to nie wszystko, gdyż poza "Historią zbrodni" dostałem też nominację w kategorii Historie ważne dla świata: https://www.empik.com/bestaudio-historie-wazne-dla-swiata

I teraz: co do dzisiejszego odcinka. Gościem jest Bruce Goldfarb, człowiek z prawdziwego Archiwum X, ale nie z serialu tylko autentycznego departamentu policji w Baltimore.

W tej audycji opowiemy i o pierwszych śledztwach w historii i o pierwszych sądowych pomyłkach. Przybliżymy także jak powstawała policja i instytucja tzw. koronera. Mój dzisiejszy gość, Bruce Goldfarb to człowiek od brudnej roboty, taki jakich często mamy okazję oglądać w serialach i filmach kryminalnych, specjalista od medycyny sądowej, który przez lata w praktyce czynił powinności na miejscu zbrodni. Później postanowił napisać książkę o tym jak rozwijała się ta nauka. Nauka, gdyż kryminalistyka to dziedzina korzystająca z całego spektrum ścisłych przedmiotów z pogranicza fizyki, chemii, medycyny, toksykologii, biologii, a ostatnio także i genetyki. Tu ważna uwaga, powinniśmy rozróżnić kryminalistykę od kryminologii. Często te dwa pojęcia są mylone. Za kryminalistykę możemy uznać techniki badania zbrodni już po jej popełnieniu i techniki wykrywania sprawców, choćby z użyciem badań DNA, daktyloskopii, czy balistyki . Kryminologia to z kolei aspekt szerszy badając zasadniczo tło społeczne przestępczości i przemocy, interesująca się także tym dlaczego w pewnym miejscach świata czy okresach w historii przestępczości było więcej. Bo skoro o przestępczości mowa, to nie wyobrażałem sobie pytania o jej pradzieje. Skoro była ofiara, to był i sprawca, a jak było przestępstwo to pewnie prędzej czy później musiało być pierwsze śledztwo.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Pierwsza ucieczka z założonego dla polskich więźniów obozu koncentracyjnego Auschwitz nastąpiła 6 lipca 1940 r., a więc na samym początku istnienia. Tadeusz Wiejowski uciekł w przebraniu roboczym, ale pięciu polskich robotników za udzieloną mu pomoc zostało osadzonych w obozie. Tylko jeden z nich przeżył. 20 czerwca 1942 r. zbiegło czterech Polaków, Kazimierz Piechowski, Stanisław Gustaw Jaster, Józef Lempart i Eugeniusz Bendera, którzy włamali się do magazynów SS, skąd skradli mundury i broń. Przebrani za esesmanów, wyjechali ukradzionym z garażów SS samochodem. 

W nocy z 26 na 27 kwietnia 1943 r. z obozu uciekł współtwórca obozowej konspiracji Witold Pilecki.

Zapraszam na odcinek z udziałem dr Adamy Cyry z Państwowego Muzeum Auschwitz Birnenau, autora książki "Rotmistrz Pilecki"

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

(00:00) Wprowadzenie

(02:20) Czy mundury SS faktycznie projektował Hugo Boss

(04:55) Skąd wzięło się umiłowanie NSDAP do brunatnego koloru?

(07:27) Czym był Wehrmacht i jakie były najważniejsze elementy jego wyposażenia.

(11:25) Skąd wzięła się idea słynnego niemieckiego Stahlhelmu

(17:33) Dygresja: polityka Facebooka wobec treści historycznych

(20:40) Mundur i jego rola w III Rzeszy

(30:00) Co stało się z wyposażeniem wojska i służb III Rzeszy po wojnie

Zapraszam na najnowszy odcinek "Książki bez fikcji" w którym gościem był Andrzej Matowski, administrator strony "II wojna światowa w kolorze".

Rozmawialiśmy o mundurach w III Rzeszy, rozwiewając przy okazji kilka mitów.

Partnerem odcinka jest Wydawnictwo RM, którego nakładem ukazała się książka "Niemieckie mundury"

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Na początku lutego roku 1945 roku kwestia pokonania Niemiec w Europie była już przesądzona. Oczywiście przywódcy III Rzeszy mogli nie zdawać sobie sprawy z tego co zostało ustalone już dawno na konferencji w Teheranie. Już po lądowaniu aliantów w Sycylii w roku 1943 w grudniu uzgodniono, że walka z Niemcami będzie  toczona do końca bez zawierania z Niemcami pokoju. Wojna w Europie miała zakończyć się kapitulacją Rzeszy w Berlinie. Konferencja krymska była jednym z trzech spotkań Wielkiej Trójki, jak nazywamy przywódców trzech najważniejszych państw koalicji antyhitlerowskiej: prezydenta USA Franklina Delano Roosevelta, premiera Wielkiej Brytanii Winstona Churchilla oraz Przewodniczącego Rady Komisarzy Ludowych ZSRR Józefa Stalina. Ci trzej przywódcy spotykali się ze sobą trzykrotnie, a za najważniejsze dla losów Polski spotkanie wręcz synonim zdrady aliantów zachodnich uznajemy właśnie Jałtę. Troszkę niesłusznie.  Sprawa utraty kresów wschodnich, a także tego że znajdziemy się w sowieckiej strefie wpływów zostały uzgodnione wcześniej, już w Teheranie.

W odcinku opowiem o istotnych sprawach związanych z polityką i historią końca II wojny światowej. Przybliżmy także mało znane kulisy krymskiej konferencji. Tak się dobrze składa, że dziś gościem „Książki bez fikcji” jest amerykańska autorka Catherine Grace Katz. W swojej książce „Córki Jałty” zaskakująco dużo miejsca poświęciła kwestii polskiej w trakcie obrad na Krymie, ale także przedstawia ciekawe kulisy tego jak wyglądało to spotkanie.

(00:00); 00:00 Wprowadzenie

(07:00); 07:00 Kim były córki najważniejszych uczestników konferencji krymskiej ze strony aliantów zachodnich i dlaczego PrezydentUSA, Premier Wielkiej Brytanii i ambasador Stanów Zjednoczonych w Moskwie wzięli do Jałty swoje dzieci?

(12:50); 12:50 Jak wyglądały warunki pobytuw zespole pałacowym, który założony został w XIX wieku przez polskiego magnata.

(15:17); 15:17 Jak syn „radzieckiego Himmlera” podsłuchiwał każde słowo Brytyjczyków i Amerykanów 

(20:00); 20:00 Czy Kathy Harriman była osobą, która pomogła Sowietom okłamać świat w sprawie Katynia?

(23:20); 23:30 Czy głównym architektem sprzedaży Polski Sowietom był Franklin Delano Roosevelt? A jeżeli tak, todlaczego poszedł na ustępstwa wobec sowietów.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

W tym odcinku omówimy fenomen kobiet zafascynowanych ustrojem narodowego socjalizmu i tym jak przyłożyły rękę do eksterminacji podbitych narodów w czasie II wojny światowej.

Bohaterkami będą i anonimowe trybiki w maszynie stworzonej od lat 30. XX w. w Niemczech, ale także najważniejsze kobiecekoła zamachowe tworzące ten system. 

Zaczynamy od historii oprawczyni z Majdanka Hermine Braunsteiner. Postaram się przybliżyć jak trafiono na jej ślad aż dwadzieścia lat po wojnie i to w USA, do tego próbując za zbrodnię rozliczać wtedy już obywatelkę amerykańską. Będą też inne historie, które opisał w swojej książce "Złe" Marek Łuszczyna, a autor jest moim gościem. Poznasz postać Gertrud Scholtz-Klink, którą bez ogródek można nazwać Himmlerem w spódnicy. Tylko, że Himmler czasów RFN już nie doczekał, a on wręcz przeciwnie. Niektóre z kobiet potworów nie dość że uniknęły kary, to jeszcze po latach coraz bardziej odważnie głosiły swoje poglądy.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

W dzisiejszym odcinku nie będziemy mówić o sprawach związanych z życiem w Jerozolimie w czasach biblijnego króla Dawida, czy uczniów Jezusa, ani też o historii religii rodzących się w tym mieście. Mało będzie o czasach rozkwitu za panowania żydowskich królów, niewiele o rzymskiej okupacji. Choć trzeba przyznać, że Jerozolimę kojarzymy bardziej z tym rozdziałem w dziejach miasta, choć przecież samo ono powstało zanim w ogóle może być mowa Rzymianach, ale także i narodzie żydowskim. Co ważne, już w XX wieku to właśnie Żydzi w wyniku wojny sześciodniowej stali się ostatnimi zdobywcami Jerozolimy. A wcześniej dominowali tam i Arabowie, a rządzili Brytyjczycy. Przez chwilę nawet byli Niemcy z pruskiej armii. Jak widać Jerozolima zmieniała właściciela w całkiem niedalekiej historii.

Dlatego ten pomysł na odcinek jest inny. Przyjrzymy się, kiedy w dziejach miasta dochodziło do największych przełomów i podbojów. Dziś opowiem właśnie o zdobywaniu tego miasta i tragediach w historii Jerozolimy. Jak żadna inna stolica w historii wielokrotnie przechodziła z rąk do rąk. Liczby, które wymieniłem we wstępie są prawdziwe. Walczyli o Jerozolimę nie tylko król Dawid, ale później i Dariusz, rzymscy zdobywcy, Ryszard Lwie Serce, Saladyn, rządził tu Konstantyn Wielki, Sulejman, a o mały włos miasta nie zdobył nawet Napoleon.

Dziś chciałem właśnie opowiedzieć o tym mało nam znanym rozdziale, czy rozdziałach w dziejach jak ją później nazwano Ziemi Świętej. Wydarzeniach, w których owa ziemia była zbrukana krwią, albo samo miasto było z tą ziemią zrównywane. Było takich momentów naprawdę wiele, a samo miasto doświadczyło już w starożytności jednych z największych okrucieństw najeżdżających je władców ze Wschodu i Zachodu. Zasadniczo, warto znać tę historię, choćby z tego powodu, że historia Polski i Europy poniekąd ukształtowana została w wyniku tego co działo się z Jerozolimą. Żydzi, którzy przez wieki byli uchodźcami z ziemi swoich ojców, rozpierzchli się stąd już w starożytności najpierw po Bliskim Wschodzie, a później całej Europie i świecie, co na historii świata także odbiło swoje piętno.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Dziś może nieco kontrowersyjnie. Bierzemy na warsztat tematy o jakich nie uczyliśmy się w szkole. 

Oczywiście z tą impotencją naszych władców, to nikt nikogo za rękę nie złapał, ale już kwestia rozplenienia się syfilisu, który prawdopodobnie zakończył dynastię Jagiellonów, to sprawa dość prawdopodobna. 

Są rzeczy w naszej historii o których rzadko pisze się w książkach i które z racji kontrowersji czasem są niewygodne, jako temat badań poważnych historyków. Są namiętności, które kierowały niejednym władcą, często sprowadzając jego rządy na manowce. Namiętności, wyuzdanie czy rozwiązłość stereotypowo kojarzymy ze starożytnością, tak jakby chrześcijańska średniowieczna Europa miała być w tej kwestii inna. A Polska? Czy w naszej historii byli władcy, którzy myśleli bardziej… przez pryzmat swoich pokus niż trzymali się sztywno ustalonych przez normy religijne reguł. Czy seks w naszej historii odgrywał rolę polityczną. Chyba tak, skoro impotencja w staraniach o potomka zakończyła dwie wielkie dynastie, a niezliczona ilość władców czy prymasów Polski cierpiała na - nie bójmy się o tym mówić - choroby weneryczne. Dziś będziemy bez skrępowania mówić o tym wszystkim, a gościem odcinka będzie historyk Jerzy Beskidzki, autor książki “Seks i władza. Dewianci. Erotomani. Seksoholicy”.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Wizjoner, wynalazca, filantrop i wielki Polak. Człowiek który nie tylko rozświetlił XIX wiek, ale stworzył technologię na zawsze zmieniającą świat. Zapraszam Cię na trzyodcinkową serię poświęconą biografii i osiągnięciom Ignacego Łukasiewicza.

W efekcie stłumionego powstania krakowskiego, które miało wybuchnąć we wszystkich miejscach zamieszkałej przez Polaków Galicji do austriackiego więzienia trafia niepozorny, małomówny aptekarz. Miał być członkiem organizacji kierowanej przez swojego rówieśnika Edwarda Dembowskiego. Miał rozprowadzać w aptece patriotyczne publikacje, tworzyć koło powstańców przygotowujących bunt w Rzeszowie. Do tego jednak w 1846 roku nie doszło, gdyż garnizon był zbyt silny i aresztował młodych patriotów. Łukasiewicz trafił do więzienia, w którym zupełnie do niczego się nie przyznawał. Wyszedł na wolność prawie po dwóch latach w grudniu roku 1847, miał zaledwie 25 lat i ponad osiem miesięcy zajęło mu zanim znowu znalazł pracę w zawodzie.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Wizjoner, wynalazca, filantrop i wielki Polak. Człowiek który nie tylko rozświetlił XIX wiek, ale stworzył technologię na zawsze zmieniającą świat. Zapraszam Cię na trzyodcinkową serię poświęconą biografii i osiągnięciom Ignacego Łukasiewicza.

Opowiadam o tym, jak genialny aptekarz ze Lwowa szybko skojarzył, że substancja używana przez chłopów na pobliskich terenach, a także kopana i wydobywana przez żydowskich kupców może po destylacji być użyta w zupełnie nowych lampach oświetlających mieszkania ludzi w XIX wieku.  W roku 1952 miał znaleźć studnię leżącą na jednym z włościańskich gruntów, którego zarządca był zadłużony i za niewielką kwotę odstąpił teren. To pozwalało farmaceucie na wydobywanie pierwszych litrów kopcącej mazi, która już niebawem miała pod nową postacią rozświetlić Lwów, a później całą Europę.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Wizjoner, wynalazca, filantrop i wielki Polak. Człowiek który nie tylko rozświetlił XIX wiek, ale stworzył technologię na zawsze zmieniającą świat. Zapraszam Cię na trzyodcinkową serię poświęconą biografii i osiągnięciom Ignacego Łukasiewicza.

W tym odcinku opowiemy o dokonaniach Polaka, które wyprzedzały prawdziwą gorączkę czarnego złota, jaka za chwilę miała wybuchnąć w Stanach Zjednoczonych zmieniając zupełnie historię gospodarczą świata, a później budując nowe gałęzie przemysłu.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Dr. Richard J. White chciał wprowadzić transplantologię na zupełnie inny poziom. Jeszcze w latach 60. choć to było zupełnie nieprawdopodobne zdołał wybrać się za żelazną kurtynę chcąc na tyle na ile to będzie możliwe poznać dorobek radzieckich naukowców w Moskwie, a później powtórzyć ich doświadczenie. Tam wykonano operację w wyniku której stworzono dwugłowego psa. Celem White’a miało być odtąd nie przeszczepienie narządu, ale przeszczepienie całego ciała. Czyli umieszczenie głowy ssaka w ciele innego przedstawiciela tego samego gatunku. Nie był to jedynie jakiś chory pomysł szalonego naukowca, ale konkretny plan pozwalający np. zmienić życie osób sparaliżowanych od szyi w dół. Dołączyć ich głowę do ciała innego człowieka, który zmarł w wyniku śmierci mózgowej. Brzmi dość przerażająco, ale właśnie taki plan miał późniejszy kandydat do nagrody Nobla.

White rozpoczął odważne eksperymenty na małpach. Najpierw doszedł do ważnego odkrycia, przekonując się, iż schładzając mózg małpy, zmniejszał zapotrzebowanie na tlen. To właśnie brak tlenu powoduje że śmierć mózgu następuje relatywnie szybko.

W 1970 roku po 18-godzinnej operacji będącej szczytem zaawansowania chirurgii naczyniowej i neurochirurgii dołączył obciętą głowę makaka do ciała innego makaka. White po prostu doszył głowę jednej małpy do ciała drugiej i utrzymał ją przez kilka dni przy życiu. Rezultaty były obiecujące, choć groteskowe: hybrydowe stworzenie, choć sparaliżowane od szyi w dół, żyło przez dziewięć dni, zanim nastąpiło odrzucenie.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Indianie i ci prawdziwi, tacy jak Siedzący Byk, Cochise, Geronimo, czy wykreowani przez literaturę i kino, z których najbardziej znany jest oczywiście Winnetou od lat rozbudzają naszą wyobraźnię. Często ich historie były wytworem amerykańskiej prasy, budowaniem mitów, nie tylko tych w których okrutni Indianie bezwzględnie mordują i skalpują osadników, ale także kreacją wodzów i ich plemion nie mających nic wspólnego z rzeczywistością. Dość powiedzieć, że największy kreator wizerunku Apaczów – w pewnym momencie wręcz będących synonimem określenia Indianin, niemiecki pisarz Karol May nigdy nie odwiedził miejsc gdzie działy opisywane przez niego historie Indian, a za Ocean dotarł długo po wydaniu słynnych książek.

Do dziś nie tylko samo określenie tego plemienia, będące nazwą adaptowaną przez Amerykanów od innych Indian, oznaczającą „wroga”, ale także całe spektrum akcesoriów takich jak nie używany nigdy na tym terenie tomahawk, czy rytuał skalpowania wymaga wyjaśnienia. Historia Indian z terenów pogranicza USA i Meksyku, tak zwanej Apaczerii rozciągającej się na terenie kilku stanów o powierzchni bliskiej powierzchni dzisiejszej Polski, to także opowieść o najdłużej trwającym marzeniu o wolności.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Uważam, że o ukraińskiej historii nadal wiemy jednak nadal za mało, często powierzchownie, czasem wyrywamy pewne jej fragmenty z kontekstu, a część wykorzystywanych jest do bieżących politycznych sporów. Dziś nie tylko nie będę mówił o ważnych wydarzeniach, które codziennie rozgrywają się za naszą wschodnią granicą. Zupełnie oddalimy się też od polsko-ukraińskiej historii z XX wieku. Sięgniemy w nią dalej, przyjrzymy się skąd wzięła się Ruś Kijowska, jak powstała kozaczyzna, oraz w jaki sposób kształtowała się tożsamość narodowa naszego sąsiada w XIX wieku.

Wszystko to z udziałem zacnego gościa, którym będzie profesor Serhij Płochij

ukraiński historyk z Uniwersytetu Harvarda, autora wielu książek o historii Europy Środkowej w tym najnowszej wydanej w Polsce „Wrota Europy”. Ja nazywam się Cezary Korycki i zapraszam cię na odcinek o tym jak powstała Ukraina i jak tworzył się naród ukraiński.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Można ją uznać za ikonę feminizmu, symbol polskiego himalaizmu i jedną z największych postaci naszego sportu w XX wieku. Sportu. Bo góry traktowała nie jako metafizyczną przygodę, a wyczyn w którym należy bezwzględnie walczyć o swoje. Nasza bohaterka miała swoje chwile triumfu, gdy jako pierwsza Europejka zdobywała Mount Everest w tym samym dniu w którym Karol Wojtyła zostawał papieżem. Gdy wchodziła na K2 była pierwszą kobietą w historii na szczycie tej góry.  Kres jej kariery i życia zakończyła wyprawa na Kanczendzongę, trzeci szczyt świata na który chciała wejść jako pierwsza w historii kobieta i to w wieku już 49 lat. 

To miał być tylko etap unikatowego w historii wspinania projektu tzw. “karawany marzeń”. Zdobywania ośmiotysięczników bez powrotu do Europy i tracenia aklimatyzacji. Chciała przejść od jednego himalajskiego szczytu do drugiego. Do dziś nie wiadomo czy w maju 1992 roku Kanczendzongę zdobyła. Do dziś nie odnaleziono jej ciała. Każda dotychczasowa opowieść, czy wspomnienia o niej pokazują fenomen tej postaci i wielowymiarowość. Czas triumfu, ale także smutku, radości i bólu, społecznego uwielbienia i niechęci środowiska polskich himalaistów. Dziś opowiem Wam o najważniejszych etapach kariery Wandy Rutkiewicz. Przejdziemy przez najważniejsze aż do szczytu, który okazał się jednym za daleko.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Francuzi pomimo promowanej historii ruchu oporu chyba nie mogą być dumni z czasów II wojny światowej i to nie tylko z powstania rządu Vichy, kolaboracji elit, czy nielicznych młodych rekrutów podążających do Waffen SS. Inną kwestią były postawy społeczeństwa, ale i społecznego marginesu w miastach takich jak Paryż.

Temat prostytucji Francuzek wraca jak bumerang, tak jakby ogólnie od przedstawicielek tego zawodu należało oczekiwać respektowania zasad moralnych, honorowych czy patriotycznych. Smutny temat jest wyśmiewany, jako tzw. colaboration horizontale. co oznaczało pracę 10 tys. dorabiających okazjonalnie niezarejestrowanych w domach publicznych prostytutek. Ponadto na terenie Francji mogło urodzić się do 100 tysięcy dzieci ze związków pozamałżeńskich kobiet z niemieckimi żołnierzami. Po wojnie kobiety miały być przez rodaków golone na łyso za zdradę swojego narodu, choć mówi się że najbardziej gorliwi w organizowaniu linczów latem 1945 byli mężczyźni będący byłymi kolaborantami.

Jeżeli chodzi o samą kolaborację marginesu społecznego to z pewnością najciekawszym wątkiem jest współpraca z Niemcami przedwojennych francuskich gangsterów. To oni stali się najbardziej skutecznymi przybocznymi gestapo.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Kino historyczne to nie tylko tytuły na których wychowały się pokolenia Polaków, to prawdziwy konik każdego kto jest zainteresowany historią. Dziś będą przedmiotem mojego spotkania z pisarzem, scenarzystą, autorem książek historycznych, ale takich bez fikcji. Razem ze Sławomirem Koprem porozmawiamy o postaciach najwybitniejszych polskich reżyserów kina historycznego, o ich wspaniałych, ale i mało chlubnych wręcz wstydliwych produkcjach.

Jaki był najlepszy, a jaki najgorszy polski film historyczny. Który artystycznie pokazywał prawdę o Polsce w dawnych wiekach, a który pomimo rekordów popularności i międzynarodowych nagród szedł w fantazję wykreowaną przez pierwowzór literacki. Jak reżyserzy, których do dziś uwielbiamy oczerniali w mało znanych filmach prawdziwych polskich bohaterów.

Razem ze Sławomirem Koprem porozmawiamy o postaciach najwybitniejszych polskich reżyserów kina historycznego, o ich wspaniałych, ale i mało chlubnych wręcz wstydliwych produkcjach. Partnerem odcinków jest Fronda, wydawca książek „Gwiazdy kina PRL”, „Ulubieńcy bogów umierają młodo” i „Alkohol i muzy”.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Zbigniew Cybulski, postać wyjątkowa, człowiek – co już w dzisiejszych jest w ogóle niespotykane - otwarty na zwykłych ludzi, pokorny wobec swoich fanów. Jest ze mną Sławomir Koper autor książki “Alkohol i muzy” w której możemy przeczytać o wielu nieznanych wątków biografii tego aktora. Zacznijmy od początku. Dlaczego został nazwany polskim Jamesem Deanem, przecież Zbigniew Cybulski nikogo nie kopiował?

Wspomnienia dotyczące jego osoby są pełne sprzeczności. Z jednej strony odpowiedzialny społecznie, z drugiej lekkoduch, kochający mąż i nadużywający alkoholu hulaka, artysta, który mógł być najwybitniejszym polskim aktorem na świecie i niezdyscyplinowany amator, który nawet nie chciał nauczyć się tekstu. Co jest prawdą?

Moim gościem w specjalnej serii „Historii, jakiej nie znacie” jest historyk Sławomir Koper. Partnerem naszego cyklu podcastów o historii polskiego kina jest Fronda, wydawca książek „Gwiazdy kina PRL”, „Ulubieńcy bogów umierają młodo” i „Alkohol i muzy”. 

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Jako jedyny aktor zagrał we wszystkich częściach Trylogii, a już jako wiekowy i stateczny starszy pan porąbał swoją szablą zdjęcia na wystawie w Zachęcie broniąc dobrego imienia polskich aktorów. Zdania dotyczące talentu aktorskiego Daniela Olbrychskiego są tak samo podzielone, jak spór sprzed 50 lat który rozpalał Polskę, gdy część rodaków sprzeciwiała się żeby to on zagrał Kmicica.

Stoczył najbardziej spektakularny pojedynek w historii polskiego kina, stał się wręcz symbolem filmu historycznego wcielając się w największe postaci naszych dziejów. I prawdziwe i fikcyjne z ekranizacji najważniejszych polskich powieści.

Moim gościem jest historyk i znakomity gawędziarz Sławomir Koper. Partnerem specjalnego cyklu podcastów o historii polskiego kina jest Fronda, wydawca książek „Gwiazdy kina PRL”, „Ulubieńcy bogów umierają młodo” i „Alkohol i muzy”.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Jaką rolę w historii służb specjalnych Rosji odegrał Polak Feliks Dzierżyński, dlaczego to partia komunistyczna zawsze była największym wrogiem Czeki, NKWD i KGB. Kiedy służby specjalne zdołały przejąć władzę w Rosji i jak tradycję czekistów kontynuuje Władimir Putin. 

Zapraszamy na nowy cykl podcastów “Historii, jakiej nie znacie” - “Książka bez fikcji” w którym przedstawiamy najciekawsze tytuły literatury faktu i historii. Partnerem tego odcinka jest Dom Wydawniczy Rebis, wydawca książki Jurija Felsztińskiego i Władimira Popowa “Od Dzierżyńskiego do Putina”.

Gościem odcinka jest autor książki, pochodzący z Rosji profesor historii od 1978 roku mieszkający w USA, który jest także współautorem książki napisanej wspólnie z byłym oficerem KGB Aleksandrem Litwinienką. Litwinienką, który został otruty w Wielkiej Brytanii za pomocą izotopu polonu podanego w herbacie. Był to nie pierwszy i nie ostatni mord polityczny dokonany przez służby na swoich przeciwnikach. Litwinienko tuż przed śmiercią odpowiedzialnością za swoje otrucie obarczył ówczesnego prezydenta Rosji Władimira Putina. I tu wcale nie ma przypadku, gdyż obecny prezydent Federacji Rosyjskiej i były szef Federalnej Służby Bezpieczeństwa jest wielkim kontynuatorem tradycji swoich poprzedników.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Wydarzenia z maja i czerwca roku 1940 są bezprecedensowe w historii militarnej świata. O ile przegrana Polski we wrześniu 1939 roku mogła być w jakiś sposób uzasadniona, nie tylko przez dużo gorszy potencjał siły i broni czy atak praktycznie ze wszystkich stron, ale upadek Francji do dziś zaskakuje. Ten kraj był najpotężniejszą siłą militarną międzywojennej Europy. Nawet na papierze tuż przed wybuchem wojny dysponował zasobami porównywalnymi z Wehrmachtem, a przecież atakując musisz mieć siły większe niż broniący.

Pamiętajmy o tym, że istnieje pewien stereotyp którym posługujemy się do dziś, a który został wykreowany przez późniejszy kolaboracyjny rząd Vichy i Niemców. Według niego armia francuska była źle wyposażona i nie zmotywowana do obrony swojego kraju. Nie chciała się po prostu bronić. To niesprawiedliwy osąd. W trakcie kampanii we Francji zginęło aż 92 tysiące zabitych i 250 tys. żołnierzy, to 1,5 razy więcej niż Polaków we wrześniu. Także straty Niemców były 3 razy większe niż w Polsce. Wydarzenia we Francji oznaczały pełnię panowania Niemców nad kontynentalną Europą. Wcześniej zajęli pół Skandynawii oraz Belgię i Holandię.

Kiedy zaczął się upadek Francji i czym był spowodowany: kwestią militarnego niedostosowania do nowej taktyki wojskowej jednej z najpotężniejszych armii świata, degeneracją klasy politycznej, a może po prostu mentalnym nieprzygotowaniem do prowadzenia wojny? Po latach można stwierdzić, w roku 1940 nastąpiła kumulacja tych czynników pozwalająca Hitlerowi na odniesienie relatywnie łatwego triumfu. Przecież gdyby front ustabilizował się w tym czasie w Ardenach czy na linii Maginota nie wiadomo jak potoczyłaby się historia Europy.

II wojna światowa napisała w tej historii naprawdę najmroczniejsze rozdziały, ale to co działo się w latach 1939-1940 miało swoją przyczynę dużo wcześniej. Pamiętajmy o tym, że choćby taka wojna jak obecna agresja Rosji na Ukrainie także nie wybuchła w lutym 2022, ale rozpoczęła się polityką ustępstw i przymykania oka na powolne ale konsekwentne przekraczanie pewnych granic ustępstw politycznych. Zupełnie tak samo rozpoczynała się właśnie II wojna światowa.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Zapraszam Cię na odcinek nowego cyklu "Książka bez fikcji" w którym gościem specjalnym jest prof. Craig Symonds profesor US Naval Academy, historyk wojskowości i autor książki "Bitwa o Midway". 

Do decydującej bitwy określanej często nie tylko, jako moment zwrotny w wojnie Amerykanów z Japonią na Dalekim Wschodzie, ale i ważnym z punktu widzenia całej historii konfliktu miało dojść na początku czerwca roku 1942. Na tym akurat etapie wojny Stany Zjednoczone pomimo znacznej przewagi przemysłowej i gospodarczej były jednak do walki na oceanie mniej przygotowane. Problemem Amerykanów były i samoloty i torpedy.

Zasadniczo japońskie Mitsubishi nazywane popularnie zera miały większy zasięg, były zwrotniejsze i stworzone do działań ofensywnych. Samoloty Amerykanów dysponowały mniejszym zasięgiem. To w tym miejscu świata był jeden z najważniejszych parametrów. Eskadry patrolowały np. obszar równy połowie Polski, albo latały na misję mając wyliczone co do galona zapasy paliwa. W przypadku błędu nie było gdzie lądować.

N Pacyfiku nie sztuką było bowiem znaleźć i zaatakować wroga, nie dając się zestrzelić, ale odnaleźć swój lotniskowiec i mieć na tyle paliwa aby wrócić.

Amerykanie mieli też poważny problem techniczny związany z torpedami. Po prostu nie chciały im wybuchać. Ponadto samolot Douglas TBD Devastator miał istotną wadę konstrukcyjną. Odpalał torpedę tylko wtedy, gdy leciał po całkowicie linii prostej ze zredukowaną prędkością. Zatem wtedy gdy akurat stawał się celem artylerii przeciwlotniczej.

Amerykanie niwelowali te niedociągnięcia na trzy sposoby. Po pierwsze, w skali zdolności produkcyjnych samolotów. One znacznie przewyższały potencjał Cesarstwa, a wtedy dopiero robiono przymiarkę do zaangażowania się w wojnę w Europie. Po drugie w skali systemu szkolenia. Amerykanie szkolili i posyłali do służby szybciej i większą liczbę pilotów. W Japonii piloci byli elitą, a ich szkolenie długotrwałe i wymagające. Znaczą część adeptów odrzucano w trakcie selekcji i edukacji. Japończycy wsadzali za stery mistrzów dysponujących czymś na modłę czarnego pasa w sztukach walki. Amerykanie masowo, często wsadzając na fotel strzelców nastolatków. Najważniejszy był jednak inny czynnik: nowoczesna technologia. Bo choć torpedy Amerykanów po prostu nie wybuchały, a samoloty były mniej zwrotnie niż japońskie tzw. to mieli coś czego nie było na pokładzie statków wroga. Radar.

Czy jeden z najważniejszych wynalazków II wojny światowej, który odegrał rolę choćby w Bitwie o Anglię stworzył bezprecedensową przewagę także na Pacyfiku.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Gdy w czerwcu 1944 alianci lądowali na plaży Omaha, dokładnie po drugiej stronie Europy miało miejsce inne nieco mniej znane wydarzenia istotne z punktu widzenia walki z Niemcami. W tych dniach z terytorium Ukrainy rozpoczęły się misje bombowe Operacji Frantic, wahadłowych lotów amerykańskich eskadr niszczących niemieckie fabryki i rafinerie. Samoloty kursowały w wielkim trójkącie rozciągniętym pomiędzy Wielką Brytanią, Ukrainą i Włochami.

Operacja była w istocie genialnym planem militarnym. Ale jednocześnie przykładem naiwności amerykańskiego sztabu i prezydenta Roosevelta. Na fali zaangażowania swoich środków, pomocy dla sowieckiego sojusznika Amerykanie uwierzyli, że współpraca z ZSRR jest możliwa, a w przyszłości zdołają przekonać Stalina do przystąpienia do wojny na Dalekim Wschodzie i budowy baz w podobnym celu także na Syberii. Wkrótce jednak musieli się przekonać, że człowiek sowiecki myśli zupełnie inaczej, a Stalin umiejętnie rozgrywa ich realizując swoje plany związane z Europą Środkową i Polską.

Po rozpoczęciu Powstania Warszawskiego amerykańscy dyplomaci zabiegali o uzyskanie zgody na lądowanie w Połtawie samolotów, które udzielą pomocy powstańcom. Uzyskaną ją dopiero 11 września 1944, ale w wyniku złej pogody misja przesunęła się o tydzień i ruszyła dopiero 18 września.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Po 30 latach od zbrodni popełnianych w okupowanej Europie Niemiec Klaus Barbie został namierzony w Boliwii. Dopiero po kilkunastu latach usłyszał wyrok, który przyjmował z charakterystycznym dla siebie szyderczym uśmieszkiem. Kim był, jakich okrucieństw dokonywał we Francji i dlaczego przez 40 lat pozostawał na wolności będąc użyteczny zarówno dla CIA, jak i karteli narkotykowych. O tym posłuchasz w dzisiejszym odcinku. 

Na kanale „Historia jakiej nie znacie” rozpoczynamy nowy cykl podcastów: “Książka bez fikcji”, w którym przedstawiamy najciekawsze książki historyczne i rozmawiamy z ich autorami. Partnerem tego odcinka jest Grupa Wydawnicza FILIA, wydawca takich tytułów jak “Idealny tata” Johna Glatta czy “Dzieci nazistów” Jarosława Molendy. Gościem tego odcinka jest Marcel Woźniak autor książki "Rzeźnik z Lyonu". 

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Druga Rzeczpospolita absolutnie bez pruderii i bez cenzury. 

Gdy wyobrażamy sobie epokę dwudziestolecia międzywojennego z pewnością nie brakuje w tym wyidealizowanej wizji Polski. Z mozołem odzyskana niepodległość miała swoje mity i swoich bohaterów. Oficerów w mundurach i eleganckie damy. Ale jak w tych czasach wyglądała polska obyczajowość? Okazuje się, że była w wielu aspektach bardziej progresywna niż ta dzisiejsza, a okres lat 20. i 30. oznaczał w naszym społeczeństwie prawdziwą seksualną rewolucję. W dzisiejszym odcinku zaglądamy pod kołdrę przedwojennych Polaków, porozmawiamy o największych skandalach z udziałem sanacyjnych elit, opowiemy o tym jak wyglądało zjawisko prostytucji, homoseksualizm i odpowiemy na pytanie czy w okresie międzywojennym został nakręcony nasz pierwszy film pornograficzny.

„Seks w IIRP. Przedwojenna epoka hipokryzji”. Zapraszam na wyjątkowy odcinek historii jakiej nie znacie. Gościem odcinka jest Kamil Janicki, autor książki "Epoka hipokryzji. Seks i erotyka w przedwojennej Polsce" [Wydawnictwo Poznańskie 2022\

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Rosnące w Europie i dobrze znane także wśród Słowian, a później mieszkańców ziem Rzeczypospolitej konopie były szeroko używane w medycynie ludowej naszych przodków. Znachorzy używali wyciągu z rośliny jako środka przeciwbólowego (w przypadkach bólu głowy i zębów), a napój z siemienia podawano w przypadkach biegunki, gorączki, kaszlu czy kobietom w połogu. Siemię stosowano zewnętrznie także przy schorzeniach skóry i ranach. Co ciekawe, to wszystko ma swoją bogatą dokumentację w zapisach z epoki polskiego renesansu i pierwszych naszych medyków.

Nie inaczej było w amerykańskiej farmacji w XIX wieku, gdy preparaty z cannabis sativa uznano za mniej uzależniające od morfiny. Stosowanie związków haszyszu stało się powszechne w prawie wszystkich krajach europejskich i w USA. Naukowcy z Anglii, Francji, Niemiec, prekursorzy nowoczesnych koncernów farmaceutycznych wytrwale kontynuowali badania nad konopiami. Dużą rolę odegrała w tym znana dziś jedna z największych firm Merck z Darmstadt w Niemczech, która pod koniec XIX wieku produkowała dużą ilość medykamentów opartych na związkach konopi. W tym najpopularniejszy Cannabinum tannicum.

Tylko, że historia upraw konopi jest czymś co wykracza daleko poza obszar naszego kontynentu i należy do jednej z najstarszych i najważniejszych w dziejach ludzkości. Niektórzy archeolodzy twierdzą, że zbieranie konopnego włókna było pierwszą quasi rolniczą aktywnością człowieka, zanim zaczął na poważnie uprawiać zboże. Na stanowisku archeologicznym na Wyspach Oki w pobliżu Japonii znaleziono łupiny konopi pochodzące sprzed około 8000 lat p.n.e., co wskazuje, że roślina już wtedy była znana na Dalekim Wschodzie. Podobnie w Chinach. Na ceramice kultury Yangshao znaleziono odciski włókien konopi sprzed 5 tysiąclecia p.n.e.

Góry Pamiru na pograniczu dzisiejszych Chin, Tadżykistanu i Afganistanu skrywają w sobie tajemnicze znalezisko, które całkiem niedawno zaintrygowało archeologów. Położone na wysokości aż 3000 tysięcy metrów nad poziomem morza cmentarzysko sprzed 2,5 tysiąca lat skrywało w jednym z grobów tajemnicze naczynie. Analiza molekularna wykazała, że na jego ściankach jest duże stężenie THC. Drewniany kociołek do którego wkładano gorące kamienie i szczyty konopi jest najstarszym znaleziskiem archeologicznym będącym zestawem do palenia marihuany. Odkrycie jest przełomowe, gdyż potwierdza relacje Herodota, który jako pierwszy opisywał zwyczaj odurzania się konopiami przez mieszkańców krain na wschód od antycznej Europy. Daje nam także dowód, że ta używka towarzyszy człowiekowi od wieków. Ale konopie to przecież nie tylko używka.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Pod jakim zaborem był Górny Śląsk? Austriackim czy pruskim? To pytanie wydaje się świetnym sprawdzianem dla kandydatów na studia historyczne, a nawet na dalszym etapie popularnego teleturnieju. Z perspektywy tysiąca lat dziejów Polski fakt, że na Górnym Śląsku przetrwał jakiś słowiański dialekt można uznać za fenomen. Bo polski król i elity nie rządziły tam ani w XVIII ani nawet w XVII wieku. Mało tego, ten region nie ma nic wspólnego z całą historią Rzeczpospolitej Obojga Narodów, bo już w czasach Piastów miał stolicę w Pradze, a nie na Wawelu. Lekkomyślna utrata Śląska, jednej z kolebek polskiego państwa, to chyba najbardziej niefortunna decyzja samego Kazimierza Wielkiego.

Poszukując polsko-śląskiej historii przenosimy się do samych zainteresowanych. Odwiedzamy Bibliotekę Śląską i profesora Ryszarda Kaczmarka. Dlaczego tak naprawdę Śląsk został odłączony od królewskiego szczepu piastowskiego?

Kiedy i dlaczego część Ślązaków zrozumiała że bliżej im do zapomnianego państwa polskiego niż niemieckiego Cesarstwa? Dlaczego Śląsk nie stał się autonomicznym landem, tylko wbrew zdrowemu rozsądkowi kierował się w stronę czegoś tak niepewnego jak niepodległa Polska. O tym w nowym sześcioodcinkowym cyklu podcastów “Historii jakiej nie znacie”

W pierwszym odcinku o dziejach regionu. Jak powstawały kopalnie i fabryki oraz dlaczego przez wieki Ślązakom bliżej było do Czecha niż do Lecha.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Udział Ślązaków, Wielkopolan i Mazurów w Wielkiej Wojnie przez lata był przyćmiony i przez czyn legionowy i późniejszą II wojnę światową. Dopiero dziś historycy rzucają nieco więcej światła na losy Polaków w tej wojnie. Odnajdywane są wspomnienia żołnierzy górnośląskich pułków, którzy wraz z rodakami oddawali życie w okopach, czasem walcząc przeciwko Polakom. Pobór do armii kajzera od roku 1914 był traktowany jak wyrok śmierci. Niektóre oddziały traciły większość składu osobowego

Założenie pruskiego munduru miało jednak jeszcze jedną, zupełnie inną stronę. Wielu mieszkańców Królewskiej Huty, Katowic czy Bytomia właśnie w trakcie wojny miało okazję być też na froncie wschodnim, znaleźć się w miastach takich jak Kraków czy Warszawa. Usłyszeć język, który był inny od ich gwary, ale bliższy od niemieckiego. Zachwycić się polskimi kościołami, czy zabytkami z czasów świetności Rzeczpospolitej.

Później w okopach często stawali naprzeciw innych żołnierzy mówiących tym samym językiem. Do legendy przeszły także spotkania i umiejętne unikanie rozlewu krwi pod Tannenbergiem, dezercje i wreszcie dołączenie GórnoŚlązaków do błękitnej armii Hallera we Francji.

Szybko bowiem okazało się, że ta wojna nie była ich wojną. A gdy się skończyła, ich region stał się jedną z największych kości niezgody paryskiej konferencji pokojowej.

Do tego niemieccy koledzy czy dowódcy stawali się przeciwnikami w walce o przynależność państwową Górnego Śląska.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

17 sierpnia 1920 roku na ulicach Katowic trwała jedna z kolejnych manifestacji przeciwko stacjonowaniu sprzyjającym Polakom oddziałom francuskim. Tego dnia jednak Francuzom puściły nerwy. Gdy tłum sforsował zasieki posterunku na Friedrichstrasse, żołnierze w błękitnych mundurach nie mieli wyboru. Kilka serii z karabinu położyło na bruku 10 niemieckich bojówkarzy. Podobno ktoś rzucił granat. (dźwięki a b)

Pech chciał, że na Friedrichstrasse 6 mieszkał i miał swój gabinet dr Andrzej Mielęcki. Niemcy pobiegli pod adres znanego katowickiego lekarza. Polak nie Polak niech opatruje rannych. Gdy wracał po zapas opatrunków ktoś krzyknął że to przecież polski separatysta, że granat został rzucony z jego okna, ktoś pierwszy zadał cios nożem. Na ulicy doszło do linczu. Wezwano ambulans, ale ranny lekarz do szpitala nigdy nie dojechał. Pojazd został zatrzymany, rannego skatowano, a zmasakrowane ciało wrzucono do pobliskiej Rawy.

Następnego dnia bojówkarze zdemolowali siedzibę polskiego komitetu plebiscytowego w Katowicach w hotelu „Deutsches Haus”, napadano na siedziby redakcji polskich gazet i sklepy, planowano atak na Polski Komisariat Plebiscytowy w Hotelu „Lomnitz”.

W odpowiedzi na krwawe zajścia Dowództwo Główne Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska, na czele którego stał Alfred Zgrzebniok ogłosiło wybuch II powstania śląskiego. Rozkaz do walki wydano 19 sierpnia.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Jest marzec 1921 roku, trwa jeden z najważniejszych tygodni w polskiej historii. W Warszawie uchwalana jest konstytucja niepodległego kraju, w Rydze trwają rokowania pokojowe z bolszewikami i kreślona wschodnia granica Polski. Na Górnym Śląsku odbywa się plebiscyt, który ma zadecydować o przyszłej państwowej przynależności regionu. Na wcześniejszy wniosek Romana Dmowskiego dopuszczone do niego mają być osoby, które się tu urodziły, a potem wyjechały. Tymczasem bardziej mobilni są Niemcy. Z ponad 190 tys. ludzi, którzy specjalnie przyjechali na plebiscyt tylko tylko 10 tys. oddaje głos na Polskę. Frekwencja jest wysoka, a zwycięstwo dotychczasowych gospodarzy regionu wyraźne. Podział Górnego Śląska o ile nastąpi, będzie niekorzystny dla Polski.

Warszawie, która właśnie zakończyła jedną wojnę na wschodzie nie wypada rozpętać kolejnej. Oficjalnie nie będzie ingerować w postanowienia komisji sojuszniczej. Ale na południe kierowane są pieniądze, elita polskich oficerów i broń. Konfrontacja zbrojna jest kwestią czasu. Wojciech Korfanty, wytrawny polityk z czasów Rzeszy odgrywa spektakl podając się do dymisji z funkcji komisarza plebiscytowego. Asekuruje tym władze Rzeczypospolitej. W maju wybucha powstanie, które dziś jest nazwane nigdy nie wypowiedziana wojną pomiędzy Polską a niemiecką Rzeszą.

Jednym z historyków, którzy konsekwentnie tak nazywają wydarzenia z wiosny roku 1921 jest wybitny badacz dziejów Śląska profesor Ryszard Kaczmarek.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Jedną tylko wypowiem prośbę gorącą do ludu śląskiego a mianowicie by został wierny swym zasadom chrześcijańskim i swemu przywiązaniu do Polski i by oddał swe głosy na kandydatów szczerze katolickich, polskich, mających zrozumienie dla interesów Górnego Śląska. - pisał w okresie II rzeczypospolitej do Ślązaków przywódca powstań Wojciech Korfanty. Dodawał: Nie okazała się Polska taką o jakiej marzyliśmy , ale nie ustajmy w pracy i poświęceniu, aby z niej zrobić Polskę godną naszych marzeń, Polskę wielką, mocarstwową, Polskę katolicką, praworządną i zawsze sprawiedliwą.

W dzisiejszym odcinku naszego specjalnego cyklu o Powstaniach Śląskich przybliżymy, jak wyglądało 17 lat istnienia Śląskiej autonomii i dlaczego byli powstańcy tak szybko rozczarowali się II Rzeczpospolitą. Na czym polegał konflikt Korfantego z sanacyjną władzą i kto tak naprawdę witał we wrześniu 1939 roku żołnierzy Wehrmachtu wkraczających na Górny Śląsk.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

W specjalnym wydaniu podcastu poświęconym książce "Hiroszima 1945" razem z Łukaszem Sojką omawiamy najciekawsze aspekty jednego z najważniejszych wydarzeń w XX wiecznej historii świata. W podcaście zrealizowanym we współpracy z wydawnictwem ZNAK HORYZONT usłyszycie także fragmenty książki Chrisa Wallace'a i Mitcha Weiss'a, która niedawno miała swoją premierę na rynku polskim.

• czy bombardowania Hiroszimy i Nagasaki tak naprawdę nie były najbardziej śmiercionośnymi nalotami w czasie II wojny światowej
• czy Niemcy mogli posiadać broń jądrową jako pierwsi przed Amerykanami
• dlaczego Harry Truman nie miał absolutnie żadnych wyrzutów sumienia z powodu swojej decyzji
• czy z militarnego/strategicznego/politycznego punktu widzenia nie było innej drogi
• czy i dlaczego Hiroszima zapoczątkowała zimną wojnę?

O tym w dzisiejszym odcinku! Zapraszamy.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Józef Stalin - jak się okazało - miał ogromny wkład w powstanie konstytucji PRL w roku 1952. Podobno jego osobiste poprawki pozwoliły zachować biało-czerwone barwy flagi i orła na godle narodowym. Reszta była kopią podobnych "konstytucji" krajów demokracji ludowej. 

Co ciekawe nowa władza socjalistyczna już od roku 1944 nawiązywała do rozwiązań prawnoustrojowych II Rzeczpospolitej i co najważniejsze nie inspirowała się mało demokratyczną konstytucją z roku 1935, co w sumie byłoby wygodne, ale bazowała na konstytucji marcowej z roku 1921.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

23 kwietnia 1935 r. prezydent Ignacy Mościcki podpisał nowa ustawę zasadniczą zwaną konstytucją kwietniową. Kilka dni wcześniej swój podpis złożył marszałek Józef Piłsudski. Był to jego ostatni urzędowy podpis. Zmarł niespełna trzy tygodnie później.

Najbardziej istotną zmianą wprowadzoną było ustanowienie zwierzchniej roli prezydenta w stosunku do rządu oraz parlamentu. Konstytucja faktycznie likwidowała trójpodział władz w II Rzeczpospolitej. 

Obywatel miał zapewnioną równość wobec prawa, możliwość rozwoju wartości osobistych oraz wolność sumienia, słowa i zrzeszeń, ograniczone jednak przez dobro powszechne, ponieważ żadne działanie nie mogło stanąć w sprzeczności z celami państwa, wyrażonymi w jego prawach.

Znacznie wzrosły uprawnienia prezydenta. Był "odpowiedzialny przed Bogiem i historią". Sprawował władzę zwierzchnią względem parlamentu i rządu - jednolitą i niepodzielną. Mógł mianować premiera i ministrów, zwoływać i rozwiązywać Sejm i Senat, wyznaczać terminy ich sesji, powoływać 1/3 senatorów. Posiadał także prawo wskazania następcy na czas wojny, kandydata na prezydenta, mianowania lub odwołania Naczelnego Wodza. Dysponował prawem łaski, wydawania dekretów w czasie wojny, zarządzenia powszechnego głosowania.

Konstytucja uznawana dziś za akt prawny tworzący państwo autorytarne pozwoliła jednak na zachowanie ciągłości władzy państwowej w czasie II wojny światowej i była podstawą funkcjonowania władz RP na wychodźstwie aż do roku 1990.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Konstytucja marcowa, opracowywana w czasie bolszewickiego najazdu, gdy polska stała u progu utraty odzyskanej właśnie niepodległości, była wręcz niezwykłą polityczną zdobyczą narodu, który po 123 latach scalił się z trzech zupełnie różnych organizmów.

Niestety w zakresie rozwiązań ustrojowych i organizacji państwa powodowała chaos i destabilizację. Praktyka jej stosowania już po pięciu zaowocowała przewrotem majowym i zaprowadzeniem rządów autorytarnych.

Prawa obywatelskie były oczywiście ważne, ale mimo wszystko istotną funkcją konstytucji jest regulacja spraw ustrojowych. A jaki miał to być ustrój od początku nie było takie jasne. Choćby kwestia republiki czy monarchii. Po I wojnie światowej tylko cztery europejskie państwa nie miały królów: Francja, Szwajcaria i Portugalia oraz powstały w 1922 roku Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich. Trudno zrozumieć, dlaczego wizji niepodległości Polski nie przyświecała idea osadzenia choćby symbolicznego władcy na Zamku Królewskim lub Wawelu. O tym ciekawym aspekcie historii, ale i konkretnych rozwiązaniach ustrojowych przyjętych w roku 1921 opowie nam profesor Andrzej Zakrzewski z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego.

Tydzień uchwalania Konstytucji marcowej należał do najbardziej burzliwych tygodni w historii II RP. Trwał plebiscyt na Śląsku, rokowania pokojowe z bolszewikami w Rydze. Później zarzucano twórcom ustawy zasadniczej, że wszystko odbywało się jednak za szybko.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

W roku 1806 wolność dla Polaków przyszła wraz z wojskiem cesarza Francuzów. Razem z nią wyjątkowe jak na tamte lata rozwiązania ustrojowe, które stanowiły ustrojowy miks rewolucyjnej konstytucji francuskiej, w wielu aspektach sprzecznej z tradycją  3-majowej ustawy rządowej. Tak przynajmniej twierdzą niektórzy historycy. Jak było naprawdę, kto był twórcą pierwszego na polskich ziemiach, a może i w Europie nowoczesnego ustroju. Czy Napoleon Bonaparte z podyktowaną nam Konstytucją Księstwa Warszawskiego, czy może Car Aleksander który kilka lat po nim przebił rzekomo liberalne rozwiązania Francuzów. O tym porozmawiamy w kolejnym odcinku naszego słuchowiska.

Najważniejszym aktem prawnym państwa pod egidą Francji miała być nowa Konstytucja, ale w gruncie rzeczy zrywała ona z filozofią polityczną twórców  Konstytucji 3 maja.

Pomimo romantycznej wizji wielkiego przyjaciela Polaków, za jakiego uznajemy Napoleona nowe prawo, które przyszło z francuskim wojskiem było na ziemiach polskich jednak ciałem obcym.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Konstytucja Nihil Novi przyjęta już w 1505 roku tworzyła podstawy parlamentaryzmu i państwa opartego na prawie. Rok później był jeszcze Statut opracowany przez kanclerza wielkiego koronnego i jednocześnie prymasa Jana Łaskiego. Rzeczpospolita była w tym czasie w okresie swojej największej świetności i zamożności. Wiek XVI w naszej historii oznaczał jednak dużą zmianę społeczną: emancypację średniej szlachty.

W 1573 roku poszerzyliśmy na niespotykaną skalę katalog praw szlachty. Wydaje się, że jednym z najważniejszych aktów prawnych XVI-wiecznej Rzeczpospolitej był Akt Konfederacji Generalnej Warszawskiej wprowadzający zasadę tolerancji religijnej. W dziedzinie swobód i wolności w tym czasie byliśmy na czele Europy.

Z polskiej tradycji konstytucyjnej możemy być dumni, jak mało który naród w Europie. W rozmaitych dziejowych zawieruchach potrafiliśmy często osiągać kompromis i tworzyć całkiem nowoczesne formy ustrojowe. W dziedzinie praw obywatelskich znajdowaliśmy się niekiedy w prawdziwej awangardzie.

Jak pokaże nasz nowy cykl podcastów, pomimo stereotypów, stanowienie prawa i ogólnonarodowa zgoda przychodziła nam często lepiej niż prowadzenie wojen czy wygrywanie bitew. Historia Polski to bowiem nie tylko dzieje konfliktów i martyrologii ale także mozolna próba budowy ustroju sprawnego państwa i praw dla jego obywateli.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Rzeczpospolitą w naszej historii z dumą nazywamy państwem bez stosów. Czy w wieku XVIII przypadkiem nie kiełkował w niej religijny fanatyzm, a mozaika wyznań niespotykana w innych krajach pozwalała na manipulowanie wiarą w celach politycznych. Jaki stosunek do religii miał wreszcie oświecony akt, jakim była Konstytucja 3 maja, pisana de facto częściowo przez duchownych. O tym w następnym odcinku naszego podcastu.

Polska faktycznie była krajem bez stosów, a konfederacja warszawska z 1573 r. przyniosła zarówno pokój, jak i uprawnienie. Mimo sprzeciwu ze strony katolickiej hierarchii kościelnej zaprzysięgali ją wszyscy królowie elekcyjni.

W Polsce i na Litwie jak chyba nigdzie indziej w Europie religię traktowano jako sprawę prywatną, które nie powinna zakłócać życia publicznego. W tym samym czasie przez kontynent przechodziły krwawe wojny religijne.

Sprawa tolerancji religijnej dla dysydentów, czyli chrześcijan o wyznaniu innym niż katolicyzm, pojawiła się jednak w Rzeczpospolitej z całą intensywnością w latach 60. XVIII wieku. I była głównie rozgrywką polityczną Katarzyny Wielkiej, imperatorowej Rosji.

Konstytucja 3 maja rozpoczynała się odwołaniem do Boga i znalazła uznanie wśród duchowieństwa, a dowodem jest fakt, że po jej przyjęciu odczytywano listy pasterskie. Czy wbrew oświeceniowym nurtom i jej siostrzanej wersji z Francji musiała utwierdzać Rzeczpospolitą jako kraj formalnie katolicki. I to taki który nie gwarantował ona jeszcze pełnej wolności religijnej i równouprawnienia wszystkich wyznań. Takie zarzuty można formować dziś z perspektywy laickiego społeczeństwa. Należy jednak pamiętać, że stosunek do religii był jednym z najważniejszych aspektów odróżniających Konstytucję napisaną w Warszawie od aktów, które ogłosiła rewolucja francuska.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Brak wpływów politycznych i praw społecznych, utrudnione możliwości bogacenia się czy nawet kształcenia były już w XVII i XVIII wiecznej Europie tym co wyraźnie odróżniało mieszczaństwo Warszawy, Krakowa czy Gdańska od miast w Holandii, Francji czy Anglii. W tych krajach wzrost znaczenia mieszczan, ich coraz większe prawa polityczne były trampoliną do przemian gospodarczych, emancypacji tego stanu i finalnie rewolucji przemysłowej, którą Polacy pod zaborami oglądali troszkę z boku. 

Dlaczego? Otóż mieszczaństwo było w Rzeczpospolitej przez wieki systemowo blokowane przez walczącą o przywileje i monopol wpływów politycznych szlachtę. Mało tego, było też stosunkowo nieliczne. W drugiej połowie XVIII w. stanowiło raptem ok 6% ludności Rzeczpospolitej (ok. 600 tys. mieszkańców), ustępując z kolei wyjątkowo licznej w Polsce i na Litwie szlachcie (ok. 8 %), i wreszcie jeszcze liczniejszym Żydom. Naród wygnany z wielu europejskich państw w Rzeczpospolitej miał swoją ziemię obiecaną i stanowił aż 10% społeczeństwa. 

Małe znaczenie i wpływy polityczne stanu mieszczańskiego w XVIII-wiecznej Rzeczpospolitej było tym, co dystansowało to państwo od rosnących w potęgę zamożnych państw kontynentu. Sam termin “mieszczaństwo” pojawia się w Europie już w XI wieku, upowszechnia do XIII wraz z urbanizacją i lokacją miast. Społeczeństwo w Europie było oczywiście feudalne, ale mieszczaństwo Niderlandów, Francji czy Anglii systematycznie zyskiwało znaczącą pozycję ekonomiczną i wolność. Jak mówiło się w miastach niemieckich “Stadtluft macht frei”, czyli już „powietrze miejskie” czyniło wolnym. I ta wolność stała się przepustką dla rozwoju kultury politycznej, postaw obywatelskich, mecenatu mieszczan w kulturze i wzrostu ich społecznego znaczenia.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Kolejny epizod 12-odcinkowego cyklu o czasach stanisławowskich i upadku Rzeczypospolitej. Dziś o szkodliwym precedensie demokracji szlacheckiej, demonicznym "liberum veto" które likwidowała dopiero Konstytucja 3 maja.  

Poseł Vladislovas Viktorinas Čičinskas. czyli Władysław Siciński - bo tak brzmi spolszczona wersja jego nazwiska - przez kolejne lata przedstawiany był w historycznych podręcznikach jako negatywny bohater historii Polski, orędownik złotej ale głupiej szlacheckiej wolności. W jeszcze innej części opracowań jako działający na polecenie magnaterii i Radziwiłłów wichrzyciel. Ale prawda może być inna i prozaiczna. Podsędek upicki najprawdopodobniej miał już dość bezproduktywnej szlacheckiej debaty i chciał wrócić do majątku na czas zasiewów.

Ostatecznie w 1652 roku nie "zaliberumvetował" on żadnej ustawy, a jedynie nie zgodził się na przedłużanie w nieskończoność obrad. Był zatem nie anarchistą, ale legalistą. Mimo tego, zapewne nieświadomie, wpisał się w historię Polski jako prowodyr haniebnego zerwania sejmu.

Czy Rzeczpospolitą Obojga Narodów uratowałby absolutyzm? To jeden ciekawszych wątków naszej dyskusji o historii Polski.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Od zbliżenia Augusta II z władcą Rosji Piotrem Wielkim rozpoczął się mający długie trwanie proces zniewalania Polski przez wschodnie imperium w XVIII wieku.  Dziś, gdy przyglądamy się kto osadzał na tronie polskich monarchów, czy kiedy rosyjskie wojska po raz pierwszy poczuły się tak u siebie możemy śmiało stwierdzić, że dominacja Moskwy nad naszym narodem to nie tylko okres zaborów i PRL, ale także praktycznie cały XVIII wiek już od roku 1709.

W Polsce zapominamy często, że mechanizm uzależnienia Polski od Rosji nie rozpoczął się wcale od relacji Stanisława Augusta z Katarzyną II, ale znacznie wcześniej. To już przyjaźń Augusta II z potężnym carem Piotrem miała opłakane skutki dla naszej historii.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Jak to się stało, że 10-milionowe państwo, które przez wieki stało siłą militarną w tak słabym stylu broniło swojej suwerenności i uchwalonej właśnie Konstytucji 3 maja? Szkoła Rycerska i uchwały Sejmu Wielkiego nie pomogły w uniknięciu II rozbioru Polski.

Do dziś toczą się spory dlaczego pomimo ambitnych działań posłów, którzy w roku 1788 czyli trzy lata przed przyjęciem Konstytucji 3 maja określili ​​liczbę wojska w Koronie i Wielkim Księstwie Litewskim na ambitne sto tysięcy, nie udało się zbudować armii. Pod koniec XVIII wieku Rzeczpospolita miała 10 razy mniej wojska niż mocarstwa ościenne, a choćby we Francji było więcej oficerów (20 tys.) niż wszystkich szabel w Rzeczpospolitej.

Również bitwa pod Zieleńcami uwieczniona na Grobie Nieznanego Żołnierza i ta, po której ustanowiono Order Virtuti Militari, budzi wiele kontrowersji. Pomimo relacji ks. Poniatowskiego jej wynik nie był wcale taki oczywisty.

Zapraszamy na kolejny odcinek sezonu “Historii jakiej nie znacie” poświęcony czasom stanisławowskim i Konstytucji 3 maja.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

W latach 70-tych Robert Taylor z trzema tysiącami dolarów w kieszeni założył własną firmę produkującą mydło w kostkach. Z czasem rozszerzył portfolio produktów, wprowadzając nowatorski - jak na tamte czasy - produkt: mydło w płynie.

Jednak Taylor musiał zmierzyć się z nowym wyzwaniem - konkurencją. Dziesiątki imitacji jego Softsoap zaczęło trafiać na rynek, a wielcy producenci, jak P&G, Unilever i Colgate, zaczynali testować podobne produkty.

Wówczas Taylor zadzwonił do Calmar - jedynego producenta pompek do pojemników z mydłem w płynie - i oznajmił że chce kupić od nich 100 milionów pompek.

Prezes dostawcy przecierał oczy ze zdumienia. Jego firma nigdy nie przyjęła tak dużego zamówienia. Taylor dopytywał prezesa:

- „A jak wpłynie to na Waszą produkcję?”

- „To by nas prawie zamknęło”, odpowiedział szef Calmara. „Nie bylibyśmy w stanie realizować produkcji na rzecz innych klientów”.

- „Idealnie”, pomyślał Taylor.

Ryzykowna gra Taylora opłaciła się. Wielcy konkurenci zostali zablokowani na prawie dwa lata. Sprzedaż Softsoap nadal rosła, a jego firma utrzymała pozycję nr 1 na rozwijającym się rynku mydła w płynie.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Dzięki wybitnemu aktorowi Clarkowi Gable, Hattie McDaniel dostała się na casting do roli Mammy w "Przeminęło z wiatrem".

Mimo, że otrzymała tę rolę, wytwórnia nie pozwoliła jej na udział w premierze filmu.

Za rolę Mammy, Hattie, jako pierwsza Afroamerykanka w historii, została nominowana do Oscara. Jednak podczas wręczania statuetek nie pozwolono jej wejść do hotelu, ani usiąść na gali wraz z resztą nominowanych. Po stanowczej reakcji, pozwolono jej, by usiadła pod ścianą przy stole ze swoim agentem i ochroniarzem.

I to właśnie McDaniel zdobyła Oskara jako pierwsza osoba pochodzenia afroamerykańskiego, tym samym torując drogę tym, którzy wcześniej nie mieli dostępu do świata Hollywood.

***

Pamiętaj o subskrypcji naszego podcastu, a jeżeli chcesz nas wesprzeć zostaw recenzję. Codzienne posty i ciekawostki historyczne znajdziesz na naszym fanpage https://www.facebook.com/historiajakiejnieznacie

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Stany Zjednoczone, rok 1912.

Trzy lata po ustąpieniu z fotela prezydenta USA, Theodore Roosevelt postanawia ponownie stanąć w szranki wyborcze.

Jego sztab drukuje trzy miliony ulotek promujących kandydata na prezydenta. Jednak w pewnym momencie dociera do nich fatalna informacja - okazuje się, że sztab nie posiada praw autorskich do zdjęcia na ulotkach. Według szybkich szacunków należało liczyć się z roszczeniami rzędu trzech milionów dolarów. Z kolei nieskorzystanie z wydrukowanych ulotek oznaczałoby zaprzepaszczenie szans na wygraną. Na dodatek autor problematycznych zdjęć - Moffett - był zgorzkniałym cynikiem myślącym jedynie o pieniądzach.

Kampania zawisła na włosku. Wtedy do akcji wkroczył szef sztabu George Perkins, który wysłał do autora zdjęć list o następującej treści: "Zamierzamy rozdać miliony broszur ze zdjęciem Theodora Roosevelta. Będzie to wielka reklama dla fotografa, którego wybierzemy. Ile jesteś gotów nam zapłacić żebyśmy wybrali Twoje?". Moffett odpowiedział błyskawicznie: "Cóż, nigdy jeszcze czegoś takiego nie robiliśmy, ale w tej

sytuacji będziemy szczęśliwi mogąc zapłacić Wam 250 dolarów”.

***

Pamiętaj o subskrypcji naszego podcastu, a jeżeli chcesz nas wesprzeć zostaw recenzję. Codzienne posty i ciekawostki historyczne znajdziesz na naszym fanpage https://www.facebook.com/historiajakiejnieznacie

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

24 października 1975 roku, 90% kobiet na Islandii protestowało walcząc o swoje prawa. Islandki nie przyszły do pracy, a obowiązki domowe i opiekę nad dziećmi przekazały mężczyznom. Kraj został sparaliżowany. W Reykjaviku na wiecach zebrało się 25 tysięcy kobiet - od dziewczynek w szkolnych mundurkach po starsze panie na emeryturze. Robiło to ogromne wrażenie, biorąc pod uwagę, że całkowita liczba mieszkańców Islandii wynosiła wówczas 220 tysięcy osób. Szkoły, sklepy i banki praktycznie nie działały. Telewizje odwołały większość programów. Linie telefoniczne przestały działać. Ten jeden dzień na zawsze przeszedł do historii, a życie kobiet w Islandii już nigdy nie było takie samo.

Kobiety w Islandii uzyskały prawo wyborcze już w 1915 roku. Ale w ciągu następnych 60 lat zaledwie kilka kobiet zasiada w islandzkim parlamencie. W 1975 roku jest ich zaledwie 5%, w porównaniu do dwudziestu kilku procent w parlamentach innych krajów skandynawskich. Średnie wynagrodzenie kobiet we wszystkich sektorach gospodarki jest znacząco niższe od pensji mężczyzn wykonujących tę samą pracę, co sprawia, że wśród kobiet w Islandii kipi frustracja.

Idea islandzkiego protestu kobiet nie wzięła się znikąd. W Nowym Jorku, w 50. rocznicę otrzymania praw wyborczych zorganizowano największą demonstrację Ruchu Wyzwolenia Kobiet. Aby zwrócić uwagę na nierówności płacowe, zachęcano tysiące amerykanek do wzięcia dnia wolnego w pracy. W roku 70-tym protesty odbyły się w 90 miastach na terenie Stanów Zjednoczonych.

W tym samym roku w Islandii miało miejsce pierwsze zebranie feministycznej grupy Redstockings. Nazwa ruchu nawiązywała do organizacji, która powstała w Nowym Jorku. W latach 70-tych grupa czerwonych pończoch walczyła o prawa kobiet w Islandii, prowadząc kampanię na rzecz edukacji seksualnej, prawa do aborcji czy równych płac. Już na pierwszym posiedzeniu Redstockings przedstawiono wniosek o strajk generalny kobiet. Jednak dla wielu Islandek wydawał się on zbyt konfrontacyjny.

Dopiero gdy ONZ ogłosiło, że ​​1975 będzie rokiem kobiet, organizacje feministyczne postanowiły wrócić do pomysłu ogólnokrajowego strajku. Przygotowania do Międzynarodowego Roku Kobiet rozpoczęły się wiosną 1975 roku. Przedstawiciele pięciu największych organizacji kobiecych utworzyły komitet, którego celem było zorganizowanie Kongresu Kobiet w Reykjaviku.

W kongresie wzięło udział ponad dwieście delegatek. Był to pierwszy raz w historii, gdy Islandki w różnym wieku, ze wszystkich klas i partii politycznych spotkały się ponad podziałami, aby omówić wspólne sprawy. Media uznały, że kongres był punktem kulminacyjnym Międzynarodowego Roku Kobiet. Jednak prawdziwa kulminacja miała dopiero nastąpić. W trakcie kongresu wysunięto wniosek wzywający kobiety do wzięcia wolnego 24 października, w Dzień Narodów Zjednoczonych.

Wniosek został rozesłany do związków zawodowych i organizacji kobiecych. Odpowiedzi były bardzo przychylne. Sondaż przeprowadzony w zakładach pracy wskazywał, że od 80 do 100 procent zatrudnionych kobiet popiera akcję. Jednak organizatorzy musieli zdecydować, czy akcja będzie strajkiem, czy dniem wolnym od pracy. Uznano, że „strajk” może nie spotkać się z aprobatą wszystkich kobiet. Poza tym byłby on nielegalny. Ale każdy może wziąć dzień wolny bez poważnych konsekwencji. Akcja została nazwana więc Kvennafrídagurinn, czyli „Dzień wolny kobiet”.

***

Pamiętaj o subskrypcji naszego podcastu, a jeżeli chcesz nas wesprzeć zostaw recenzję. Codzienne posty i ciekawostki historyczne znajdziesz na naszym fanpage https://www.facebook.com/historiajakiejnieznacie

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Szwecja była ostatnim państwem Europy kontynentalnej, które nie wprowadziło ruchu prawostronnego. Pomimo, że 90% samochodów w kraju było dostosowanych do jazdy po prawej stronie, kraj ten przez lata przechodził mękę decyzji o zmianie organizacji ruchu.  W kontrze do obowiązujących zasad drogowych, wielu Szwedów posiadało samochody z kierownicą po lewej stronie. Wynikało to z tego, że Volvo i inni szwedzcy producenci samochodów dostosowywali produkcję do trendów ogólnoeuropejskich. Sami Szwedzi często importowali samochody z krajów, gdzie obowiązywał ruch prawostronny. Statystyki wskazywały, że mogło być to przyczyną wzrostu liczby śmiertelnych wypadków drogowych. W roku 50-tym było ich 595, a w roku 66-tym już 1313. Najwięcej kolizji miało miejsce wokół granic z Danią, Finlandią i Norwegią. Mimo to organy publiczne były podzielone co do konieczności zmiany organizacji ruchu, obawiając się astronomicznych kosztów wprowadzenia nowych zasad. W związku z tym, minister komunikacji Sven Andersson zaproponował w 1955 roku ogólnokrajowe referendum w tej sprawie. Niestety, aż 83% społeczeństwa okazało się być przeciwne zmianie.

Ruch lewostronny narodził się w zamierzchłych czasach. Archeolodzy dowodzą, że już starożytni Rzymianie kierowali swoimi rydwanami jadąc po lewej stronie. Jedna z teorii mówi, że pozwalało to osobom praworęcznym, których była większość, dzierżyć broń w dominującej ręce, by bronić się przed nadjeżdżającym przeciwnikiem. Jednak wraz z popularyzacją zaprzęgów czterokonnych służących do transportu towarów, woźnica zaczął siadać z tyłu na wierzchowcu znajdującym się po lewej stronie. Stamtąd łatwiej było mu powozić trzymając bat w prawej ręce. W efekcie, pod koniec osiemnastego wieku, zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i Europie Kontynentalnej na drogach zaczął dominować ruch prawostronny.  Inaczej było w Wielkiej Brytanii. Liczne kolizje i korki drogowe w osiemnastowiecznym Londynie doprowadziły do ​​uchwalenia ustawy nakazującej ruch lewostronny na London Bridge. Wkrótce zasadę tę przyjęto w całym Imperium Brytyjskim. Stąd, do dziś wiele byłych terytoriów brytyjskich, takich jak Australia, RPA czy Indie, nadal jeździ po lewej stronie.

W Szwecji ruch lewostronny zaczął oficjalnie obowiązywać od momentu, w którym król Karol XII wydał rozporządzenie dotyczące mijania się królewskich ambulansów pocztowych. Doradcy sugerowali królowi wprowadzenie bardziej powszechnego ruchu prawostronnego. Karol XII przychylił się do tej propozycji, jednak pomylił się dyktując nowe rozporządzenie. Jako że znany był z porywczego usposobienia, doradcy bali się wytknąć królowi, że tym samym omyłkowo wprowadził on w XVIII wiecznej Szwecji ruch lewostronny.

Pamiętaj o subskrypcji naszego podcastu, a jeżeli chcesz nas wesprzeć zostaw recenzję. Codzienne posty i ciekawostki historyczne znajdziesz na naszym fanpage https://www.facebook.com/historiajakiejnieznacie

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Alfred Nobel za życia słynął z wynalezienia dynamitu. Genialny wynalazca, który zarejestrował ponad 350 różnych patentów, stworzył sieć fabryk materiałów wybuchowych w XIX-wiecznej Europie.

W 1888 roku brat Alfreda - Ludwik zmarł we Francji. Wówczas tamtejsze gazety wydrukowały nekrologi Ludwika, omyłkowo tytułując je na nazwisko Alfreda Nobla.

Tytuł jednego z nich brzmiał „Le marchand de la mort est mort” („Kupiec śmierci nie żyje”), obwieszczając, że "wczoraj zmarł doktor Alfred Nobel, który zbił fortunę, szukając sposobów jak najszybszego zabicia jak największej liczby ludzi".

Alfred przeczytał swój nekrolog i był przerażony myślą, że zostanie zapamiętany w ten właśnie sposób. W testamencie spisanym kilka lat później przeznaczył 94% swojego olbrzymiego majątku na stworzenie funduszu, który miał być dzielony w formie nagród za osiągnięcia w dziedzinie fizyki, chemii, fizjologii lub medycyny, literatury oraz na polu krzewienia idei pokojowych.

***

Pamiętaj o subskrypcji naszego podcastu, a jeżeli chcesz nas wesprzeć zostaw recenzję. Codzienne posty i ciekawostki historyczne znajdziesz na naszym fanpage https://www.facebook.com/historiajakiejnieznacie

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

To był ciepły lipcowy poranek 1665 roku. Do Issaca Newtona dociera list nadany przez Uniwersytet w Cambridge. Newton w pośpiechu rozdziera kopertę i czyta: Wielka Zaraza, która od kilku tygodni zbiera śmiertelne żniwo w Londynie, dotarła również do jego uczelni. Studenci Cambridge zostają odesłani do domu.

Newton czym prędzej zgarnia swoje notatki i wyrusza do rodzinnej posiadłości w Woolsthorpe. Tam, w obawie przed epidemią, zamyka się w sypialni i zza okien obserwuje świat, który z dnia na dzień stanął w miejscu.

Tyle że Newton, mimo lockdownu, kontynuuje swoje rozważania.

Tuż za jego oknem stoi drzewo. To jabłoń. A z niej spada właśnie TO jabłko.

Czas, który spędzi w odosobnieniu w swoim rodzinnym domu, nazywany będzie później jego annus mirabilis, czyli „rokiem cudów”.

***

Pamiętaj o subskrypcji naszego podcastu, a jeżeli chcesz nas wesprzeć zostaw recenzję. Codzienne posty i ciekawostki historyczne znajdziesz na naszym fanpage https://www.facebook.com/historiajakiejnieznacie

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Harland Sanders niegdyś z sukcesem prowadził knajpę w Kentucky. Jednak gdy jego biznes splajtował, wyprzedał swój majątek spłacając zobowiązania, a jego jedynym stałym dochodem było 105 dolarów zapomogi.

Pozostając bez większych perspektyw na utrzymanie, 65-letni Harland postanowił podróżować od restauracji do restauracji sprzedając przepis na kurczaka. Kolejni właściciele próbowali specjału, odmawiając. Dziesiątki, setki, a może i z tysiąc razy.

Ale Harland nie dawał za wygraną.

W wieku 73 lat sprzedał sieć restauracji KFC za 2 mln dolarów. Dożył 90 lat. KFC było wówczas w 48 krajach.

Dziś, znając historie Gatesa, Jobsa czy Zuckerberga, można odnieść wrażenie, że wyłącznie 20-latkowie mają niezwykłą moc podejmowania się nowych przedsięwzięć. Jednak warto pamiętać, że Harold Stanley założył Morgan Stanley w wieku 50 lat. Pięć lat starszy był Ferdinand Porsche. A Charles Flint miał 61 lat gdy założył IBM.

***

Pamiętaj o subskrypcji naszego podcastu, a jeżeli chcesz nas wesprzeć zostaw recenzję. Codzienne posty i ciekawostki historyczne znajdziesz na naszym fanpage https://www.facebook.com/historiajakiejnieznacie

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

"Cześć, nazywam się Steve Jobs. Mam trzynaście lat i jestem uczniem. Chcę zbudować miernik częstotliwości i zastanawiam się, czy masz może do niego jakieś części?". Przyszły założyciel firny Apple właśnie znalazł w książce telefonicznej numer do Billa Hewletta, współzałożyciela Hewlett Packard.

I był podekscytowany. Jako członek Klubu Odkrywcy Homestead High chciał stworzyć swoją pierwszą autorską konstrukcję. Wpadł na pomysł budowy miernika częstotliwości do pomiaru liczby impulsów przesyłanych w sygnale elektrycznym. Jednak do jego skonstruowania potrzebował trochę części.

W latach 60-tych ludzie nie miewali zastrzeżonych numerów. Steve otworzył więc książkę telefoniczną i znalazł w niej numer do firmy Hewlett Packard. Przedsiębiorstwo założone w 1939 roku przez dwóch wizjonerów w garażu w kalifornijskim Palo Alto początkowo było  producentem przyrządów elektronicznych i sprzętu pomiarowego najwyższej klasy: oscyloskopów czy woltomierzy. Dopiero później miało być nie tylko pionierską firmą tzw. doliny krzemowej ale także najpotężniejszym przedsiębiorstwem informatycznym.

Był rok 1968 i Bill Hewlett nie mógł wiedzieć, że dzwoni do niego dziecko, które założy firmę będące w przyszłości największym konkurentem HP. Zaśmiał się, ale nie odłożył słuchawki telefonu. Gawędził z nastolatkiem przez kolejne dwadzieścia minut. Nie dość, że obiecał mu brakujące elementy, to jeszcze załatwił staż na linii montażowej przy produkcji mierników częstotliwości. Steve Jobs trafił tam latem, zaraz po ukończeniu pierwszej klasy w Homestead High.

***

Pamiętaj o subskrypcji naszego podcastu, a jeżeli chcesz nas wesprzeć zostaw recenzję. Codzienne posty i ciekawostki historyczne znajdziesz na naszym fanpage https://www.facebook.com/historiajakiejnieznacie

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

To był odważny gest, który – jak się później okazało – zmienił rzeczywistość społeczną USA. Rok 1955, do autobusu wsiada 42-letnia czarnoskóra Rosa Parks, po czym zajmuje miejsce w środkowej części pojazdu.

Jest wykończona od całodziennego schylania się nad maszyną do szycia. Zakład krawiecki, w którym pracuje, przeżywa prawdziwe oblężenie. Obserwując za oknem dekoracje bożonarodzeniowe, Parks myśli o pracy, jaka ją jeszcze czeka w domu. Autobus zatrzymuje się na kolejnych przystankach, a pasażerowie stopniowo zajmują wszystkie wolne miejsca.

W pewnym momencie kierowca autobusu każe Parks ustąpić miejsca białemu pasażerowi.

Ku jego zdumieniu, Parks mówi stanowcze “NIE”.

Ten na pozór prosty gest staje się iskrą, która zmienia bieg historii Ameryki.

***

Pamiętaj o subskrypcji naszego podcastu, a jeżeli chcesz nas wesprzeć zostaw recenzję. Codzienne posty i ciekawostki historyczne znajdziesz na naszym fanpage https://www.facebook.com/historiajakiejnieznacie

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Pojęcie długości i szerokości geograficznej zawdzięczamy Ptolemeuszowi, który w roku 150 nakreślił je w swoim atlasie świata. Starożytny kartograf i astronom naniósł na mapy wszystkie znane mu współrzędne. Wyznaczanie szerokości geograficznej było stosunkowo proste. Z uwagi na ruch obrotowy Ziemi, ciała niebieskie przesuwają się pozornie ze wschodu na zachód, zataczając kręgi. Im bliżej bieguna północnego, tym kręgi stają się mniejsze.

Tymczasem obliczenie długości geograficznej było znacznie bardziej skomplikowane. Położenie na wschód i zachód można określić dzięki różnicy pomiędzy czasem zarejestrowanym w dwóch różnych lokalizacjach. Obrót Ziemi dookoła własnej osi trwa 24 godziny. Glob podzielony jest na 360 stopni, więc jedna godzina odpowiada 15 stopniom. Jednak w trakcie podróży morskich, różnice w temperaturze, ciśnieniu czy subtelne zmiany grawitacji Ziemi wpływały na mechanizmy w ówczesnych zegarach, przez co pomiar czasu nie był precyzyjny. W związku z tym przez wieki długość geograficzną określano w sposób orientacyjny. Wszystko zmienił konkurs zorganizowany w 1730 roku przez brytyjską Komisję Długości Geograficznej. 20 000 funtów było prawdziwym majątkiem.

***

Pamiętaj o subskrypcji naszego podcastu, a jeżeli chcesz nas wesprzeć zostaw recenzję. Codzienne posty i ciekawostki historyczne znajdziesz na naszym fanpage https://www.facebook.com/historiajakiejnieznacie

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

W 1968 roku dr Spencer Silver pracował nad super mocnym klejem. Jego badania nie przynosiły rezultatu, jednak udało mu się stworzyć klej, który lekko przywierał do powierzchni, ale nie wiązał się z nim na stałe.

Tymczasem Art Fry, jego kolega z 3M, był sfrustrowany. Podczas ćwiczeń z chórem kościelnym wykorzystywał małe skrawki papieru, aby móc odnaleźć właściwą pieśń. Jednak w trakcie niedzielnych mszy, karteczki wypadały mu ze śpiewnika.

Art postanowił więc użyć kleju Silvera do przyczepiania zakładek w śpiewniku. Tak narodziły się żółte karteczki Post-It.

Jednak za ich sukcesem nie stał przypadek. Był to czas, gdy u sterów 3M zasiadał William McKnight, który udowodnił, że innowacja zaczyna się od kultury organizacyjnej i najprostszych zasad, a nie od pustych sloganów.

Pamiętaj o subskrypcji naszego podcastu, a jeżeli chcesz nas wesprzeć zostaw recenzję. Codzienne posty i ciekawostki historyczne znajdziesz na naszym fanpage https://www.facebook.com/historiajakiejnieznacie

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

“Zdjęcie cyfrowe” to jeden z najważniejszych wynalazków naszych czasów. W 1976 roku potentat fotografii, amerykańska firma Kodak odrzucił pomysł swojego inżyniera na pierwszy cyfrowy aparat tego typu. Wynalezienie “cyfrówki” było nie na rękę menadżerom Kodaka. Mogłoby spowodować, że ludzie przestaną kupować klisze, a zakłady fotograficzne… wywoływać zdjęcia.

Pamiętaj o subskrypcji naszego podcastu, a jeżeli chcesz nas wesprzeć zostaw recenzję. Codzienne posty i ciekawostki historyczne znajdziesz na naszym fanpage https://www.facebook.com/historiajakiejnieznacie

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Jacek Karpiński w II wojnie światowej służył w Batalionie Zośka. W Powstaniu Warszawskim został postrzelony w kręgosłup, a po wojnie zajął się nauką. W 1960 roku był jednym z 6 laureatów światowego konkursu UNESCO. W nagrodę wyjechał na Harvard i MIT. Po powrocie brał udział w konstruowaniu Perceptronu - sieci neuronowej. Na początku lat 70-tych stworzył rewolucyjny komputer K-202 wielkości walizki. W czasach gdy Steve Jobs był dopiero nastolatkiem, Jacek Karpiński stanął przed szansą stworzenia polskiej Doliny Krzemowej. Jednak przeciwników miał poważnych. Byli nim… ustrój socjalistyczny i sam charakter genialnego konstruktora.

Pamiętaj o subskrypcji naszego podcastu, a jeżeli chcesz nas wesprzeć zostaw recenzję. Codzienne posty i ciekawostki historyczne znajdziesz na naszym fanpage https://www.facebook.com/historiajakiejnieznacie

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Mity założycielskie start-up’ów technologicznych zostały zdominowane przez mężczyzn, takich jak Steve Jobs czy Bill Gates, ze swoimi słynnymi „garażowymi” historiami. Jednak wśród geniuszy z Doliny Krzemowej próżno szukać kobiet o celebryckim statusie. Może za wyjątkiem Sheryl Sandberg z Google i Facebook czy Elizabeth Holmes, ale z kolei jej niechlubny zapis na kartach historii to opowieść na osobny odcinek.

To o tyle smutne, że brak wzorców do naśladowania negatywnie wpływa na popularyzację kariery w IT wśród kobiet. Ale jeśli spojrzeć wstecz, to technologia bynajmniej nie była domeną mężczyzn. I dlatego chciałbym Was dziś zaprosić do kilkunastominutowego powrotu do przeszłości.

Pamiętaj o subskrypcji naszego podcastu, a jeżeli chcesz nas wesprzeć zostaw recenzję. Codzienne posty i ciekawostki historyczne znajdziesz na naszym fanpage Pamiętaj o subskrypcji naszego podcastu, a jeżeli chcesz nas wesprzeć zostaw recenzję. Codzienne posty i ciekawostki historyczne znajdziesz na naszym fanpage https://www.facebook.com/historiajakiejnieznacie

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Wiosną 1940 roku celem brytyjsko-francuskiego dowództwa toczącego nadal tzw. dziwną wojnę przeciwko Hitlerowi stało się opanowanie Narwiku zajętego przez Niemców po ataku na Norwegię. Położony poza kręgiem polarnym niezamarzający w wyniku działania ciepłych prądów oceanicznych port był ważnym miejscem transportu szwedzkiej rudy żelaza dla przemysłu III Rzeszy. Do walki wysłano statki Royal Navy, jednostki gwardii brytyjskiej, strzelców alpejskich armii francuskiej, oddziały Legii Cudzoziemskiej oraz wojska polskie, sformowaną we Francji Samodzielną Brygadę Strzelców Podhalańskich których dowódcą był generał Zygmunt Bohusz-Szyszko. W walkach pod Narwikiem miały wziąć udział także polskie niszczyciele ORP „Grom”, „Burza”, „Błyskawica” oraz statki pasażerskie (jako transportowce wojska) MS „Chrobry”, „Batory”, „Sobieski”.

Narwik do dziś jest symbolem pierwszej bitwy jaką siły alianckie stoczyły z wojskami niemieckimi, ale o czym zapominamy także świadectwem braku konsekwencji koalicji antyhitlerowskiej i nie liczeniem się z życiem żołnierzy. Na północy Norwegii zginęło 97 Polaków z SBSP i 59 członków załogi ORP Grom zatopionego przez atak niemieckich bombowców. Bohaterowie z Narwiku dziś są upamiętnieni i na grobie nieznanego żołnierza w Warszawie, w Norwegii oraz Paryżu.

Po wycofaniu się z Norwegii Brygada nie została w Wielkiej Brytanii, gdzie już ewakuowały się wojska armii Polskiej, ale w bezsensowny sposób skierowana do Francji gdzie miała walczyć przeciwko armii niemieckiej. Brygada została kompletnie rozbita, a część jej żołnierzy ewakuowała się do Wielkiej Brytanii przez teren Hiszpanii. W roku 1940 wyniku klęski Francji, armia polska straciła ponad 66% swojego stanu, gdyż ponad 16 tys. żołnierzy trafiło do niewoli, a kolejne 11 tys. zostało internowanych w Szwajcarii. W czasie przemieszczania się polskiego wojska z upadającej Francji, gdzie wkrótce powstał kolaboracyjny rząd, uratowało się jedynie 19 tysięcy żołnierzy, którzy byli zaczątkiem Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie formowanych w Wielkiej Brytanii.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Rok po zakończeniu wojny Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie stawały się dla aliantów coraz bardziej niewygodnym problemem. Rząd emigracyjny nie był już uznawany przez żadne znaczące mocarstwo. W roku 1946 w Polsce na dobre rozgościł się nie tylko komunizm ale i armia czerwona. Gwoździem do trumny naszej niepodległości i demokracji miało być referendum, które odbyło się 30 czerwca. Jednak o tym, że Polska dostanie się pod sowiecką strefę wpływów postanowiono wcześniej na konferencjach w Teheranie i Jałcie. Po zakończeniu wojny, gdy nawet jeszcze żołnierze gen. Andersa nie wrócili z Włoch, a gen. Maczka ze strefy okupacyjnej w Niemczech uznano, że PSZ pozostaną tymczasowo pod dowództwem brytyjskim, zachowując dotychczasowy status. Władze brytyjskie miały nadal utrzymywać polskich żołnierzy zapewniając im zakwaterowanie, obsługę medyczną oraz niezbędne do życia środki.

Jednocześnie, siły alianckie planowały wielką defiladę zwycięstwa na czerwiec 1946 roku. Miała być wydarzeniem o znaczeniu globalnym, wielkim świętem zwycięstwa nad Hitlerem i Japonią. Początkowo zaproszenie zostało wysłane w pierwszej kolejności do Moskwy. Józef Stalin odmówił jednak udziału w święcie w Londynie i nie chodziło o Polaków, ale przekonanie ZSRR że to oni byli główną siłą która zadecydowała o rezultacie II wojny światowej.

Zresztą Sowieci mieli już swoje święto: Wielka parada zwycięstwa odbyła się 24 czerwca 1945 r. w Moskwie z udziałem wszystkich rodzajów sił zbrojnych i żołnierzy dziesięciu frontów. Jej kulminacją była chwila, gdy 200 żołnierzy czerwonej armii przy biciu bębnów rzuciło u stóp mauzoleum Lenina 200 sztandarów rozgromionej armii niemieckiej.

Ostatecznie 8 czerwca 1946 roku ulicami Londynu szła największa parada wojskowa, jaką widział świat. Kompanie reprezentujące wszystkie wojska alianckie, które rok wcześniej pokonały III Rzeszę maszerowały ulicami miasta podnoszącego się z wojennych zniszczeń. Przeglądu wojsk dokonywała rodzina królewska z 20-letnią wówczas księżniczką, przyszłą królową Elżbietą II. Honorowym gościem był architekt zwycięstwa były już wtedy premier Winston Churchill, któremu towarzyszył szef brytyjskiego rządu Clement Richard Attlee. Owacje blisko dwumilionowego tłumu wywołał przelot 300 samolotów RAF, a przez główne ulice miasta przejeżdżały czołgi, wozy pancerne i sprzęt używany przez aliantów w czasie II wojny światowej. Defilowały oddziały Royal Navy, sił sojuszniczych, a nawet personel obrony cywilnej, strażacy i pielęgniarki. W triumfalnym pochodzie zwycięstwa nie szedł jednak ani jeden polski żołnierz. Brak Polskich Sił Zbrojnych na słynnej London Victory Celebrations w czerwcu 1946 roku był smutnym potwierdzeniem tego, jak tak naprawdę w czasie wojny potraktowały nas wielkie mocarstwa.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Kolejny odcinek naszego podcastu o Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie. Dziś o jednym z najciekawszych tematów, czyli Polakach  w powietrzu i to nie tylko w Bitwie o Anglię.  Jest kilka rzeczy do wyjaśnienia. 

Polskie Siły Powietrzne (Polish Air Force, PAF) w Wielkiej Brytanii liczyły ok. 17 tys. osób personelu w 15 różnych dywizjonach. Pod względem wielkości były to trzecie alianckie siły powietrzne na froncie zachodnim. Jako jedyni alianccy piloci w II wojnie światowej walczyliśmy z Niemcami od 1 września 1939 roku aż do kwietnia 1945 roku, gdy piloci 309 Dywizjonu Myśliwskiego nad Hamburgiem zestrzelili cztery niemieckie odrzutowce Me262, a jeden uszkodzili. Najbardziej spektakularny był jednak udział Polaków w Bitwie o Anglię, w tym wyczyny Dywizjonu 303, który dołączył do walki w połowie bitwy, a i tak odnotował największą ilość zestrzeleń ze wszystkich formacji alianckich. Stwierdził to dowódca lotnictwa myśliwskiego RAF, gen. Hugh Dowding, który w sprawozdaniu z bitwy pisał: „Pierwszy polski Dywizjon (nr 303) w 11. Grupie w ciągu jednego miesiąca zestrzelił więcej Niemców niż jakakolwiek brytyjska jednostka w tym samym okresie”. Oficjalne zaliczenie wszystkim polskim pilotom zestrzelenia ponad dwustu samolotów niemieckich zniszczonych na pewno oraz kilkudziesięciu prawdopodobnie zniszczonych i uszkodzonych było znakomitym wynikiem. Dywizjon 303 miał przy tym 120 pewnych zestrzeleń, co oznaczało iż był najefektywniejszą jednostką spośród sześćdziesięciu sześciu dywizjonów myśliwskich biorących udział w Bitwie o Anglię. Wokół udziału Polaków w walkach lotniczych były jednak kontrowersje. Wbrew postępowaniu RAF bez wahania otwierali ogień do ratujących się na spadochronach pilotów Luftwaffe, co zostało opisane m.in w książkach do dziś wydawanych w Wielkiej Brytanii. I wcale nie są to informacje nieprawdziwe, ani przynoszące hańbę naszym pilotom, gdyż to zachowanie nie było uregulowane konwencjami, a Niemcy wcześniej atakujący w Polsce cele cywilne bez znaczenia strategicznego czy kolumny cywilne w taki sam sposób traktowali polskich pilotów we wrześniu 1939 roku.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Do dziś trwają spory historyków, jak dalece to Francja po klęsce wrześniowej wspierała generała Władysława Sikorskiego w objęciu teki premiera i szefa Polskich Sił Zbrojnych. Jesienią roku 1939 policja francuska zablokowała redakcji  „Monitora Polskiego” możliwość ogłoszenia, iż  funkcję prezydenta RP obejmie Bolesław Wieniawa-Długoszowski.

17 września roku 1939 Armia Czerwona wkracza na teren II Rzeczypospolitej, Warszawa i Lwów są okrążone przez wojska niemieckie, a ostrzelany ogniem artyleryjskim Zamek Królewski płonie. Naczelny Wódz, marszałek Edward Rydz Śmigły nakazuje wycofanie wojska na Rumunię i Węgry, niepodejmowanie walki z bolszewikami i utrzymanie obrony Warszawy. Stolica broni się do 28 września, a władze II Rzeczypospolitej zostają internowane w Rumunii. Znamienne jest to, że do Francji przedostają się głównie politycy przedwojennej opozycji, a proces formowania Rządu Polskiego na Uchodźstwie przebiega nie bez pomocy Paryża.

W urzędowym „Monitorze Polskim” z 29 września 1939 r. opublikowano stosowne wyjaśnienie tzw. kryzysu prezydenckiego wraz z informacją, iż wobec wycofania się Wieniawy-Długoszowskiego nabiera mocy nominacja dla marszałka Senatu RP Władysława Raczkiewicza (również podpisana 20 IX, ale także antydatowana: Kuty, 17 września 1939 r.). Po latach wiadomo, iż Długoszowski zgodnie z Konstytucją był nominowany na przezydenta RP przez przebywającego na internowaniu prezydenta Ignacego Mościckiego, a do nieopublikowania obwieszczenia przyczyniły się francuskie służby.

Choć z dzisiejszej perspektywy trudno to zrozumieć, ale pokonanie Hitlera jeszcze w roku 1940 przez Francję było czymś w co mogli wierzyć Polacy. Nasz sojusznik dysponował wtedy armią liczniejszą niż Wehrmacht, o podobnym potencjale wojsk pancernych, większej liczbie samolotów niż Luftwaffe. W połączeniu z Wielką Brytanią siła aliantów była znacznie większa niż potencjał III Rzeszy. Kilkadziesiąt tysięcy Polaków, którzy z fałszywymi dokumentami, cywilnych przebraniach przedostali się z Węgier i Rumunii do Francji mogło wierzyć, że nasza armia odbuduje się na zachodzie i rychło zaatakuje Hitlera. Polscy dowódcy po doświadczeniach z września wiedzieli, że dla priorytetem w walce z Niemcami jest stworzenie oddziałów wojsk pancernych i zmechanizowanych.

Klęska państwa, w oparciu o które budowaliśmy struktury rządu emigracyjnego oraz armię była tragedią także dla Polski. Wiosną roku 1940 nasze wojska składające się nie tylko z żołnierzy września, ale także licznej francuskiej Polonii czy byłych republikańskich weteranów wojny w Hiszpanii liczyły kilkadziesiąt tysięcy żołnierzy. Przed ewakuacją Dunkierki Polacy wzięli licznie udział w obronie Francji wykazując się niekiedy determinacją większą niż zdemoralizowana armia francuska.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Polskie Siły Zbrojne walczące w 1944 i 1945 roku na zachodzie Europy i we Włoszech miały w swoich szeregach 90 tysięcy żołnierzy, którzy byli jeńcami lub dezerterami z Wehrmachtu.

Ponad 375 tysięcy Polaków zostało w czasie wojny przymusowo wcielonych do Wehrmachtu, kolejne dziesiątki tysięcy do innych sił zbrojnych hitlerowskich Niemiec. Zginęło na froncie ponad 220 tysięcy. Aż 90 tysięcy Polaków, którzy zostało jeńcami lub dezerterowało na froncie trafiał od 1943 r. do wojska polskiego. Pod koniec wojny byli żołnierze Wehrmachtu stanowili najliczniejszą grupę Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, liczniejszą nawet od żołnierzy wyprowadzonych przez gen. Andersa ze Związku Sowieckiego.

Wcześniej obywatele przedwojennej II RP byli wcielani do niemieckiego wojska ze względu na anektowanie części Polski jako terenu III Rzeszy.  Dramat rodzin i samych Polaków wcielanych w szeregi armii niemieckiej zaczął się praktycznie już w roku 1940 i miał uzasadnienie w polityce narodowościowej III Rzeszy na terenach podbitych.  Porażka Polski w wojnie obronnej roku 1939 przyniosła nie tylko podział dotychczasowego terytorium II Rzeczypospolitej pomiędzy dwóch agresorów: III Rzeszę i ZSRR, ale także dwie kategorie terenów podbitych przez Niemcy. Część włączono do państwa niemieckiego, a część traktowano jako teren okupowany. Już jesienią roku 1939. Górny Śląsk, Pomorze i Wielkopolska zostały inkorporowane do państwa niemieckiego, podobnie jak tereny daleko wykraczające poza granicę rozbioru z roku 1914. Od października 1939 w Trzeciej Rzeszy formalnie znalazły się również takie obszary jak Mazowsze z Ciechanowem, Łódź, ale także Zagłębie Dąbrowskie czy część Małopolski.

Na Górnym Śląsku polityka okupanta oznaczała nakłanianie miejscowej ludności do podpisywania tzw. Volkslisty. Następnie, po weryfikacji przydzielanie ich do jednej kategorii Niemieckiej Listy Narodowej. Do końca roku 1942 na Górnym Śląsku trafiło na nią ponad 1 milion 400 tysięcy osób, na terenie tzw. Gdańska-Prus Zachodnich 1 milion 153 tysiące, w sumie ponad 3 miliony przedwojennych obywateli II Rzeczypospolitej, z których raptem 1/6 była faktycznie przedwojenną mniejszością niemiecką.

Tymczasem po rozpoczęciu działań lądowych w Północnej Afryce okazywało się, że znaczną część niemieckich żołnierzy stanową stanowili Polacy, którzy siłą zostali wcieleni do Wehrmachtu. Wkrótce mieli oni możliwość dołączenia Polskich Sił Zbrojnych, brygady pancernej gen. Maczka oraz wojsk 2 Korpusu gen. Andersa. Praktycznie dzięki jeńcom i dezerterom z Wehrmachtu można było znacznie rozbudować Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie. Tego typu przypadki miały miejsce i po lądowaniu aliantów w Normandii, jak i we Włoszech. Polskie wojsko miało ze sobą nawet dodatkowe komplety umundurowania przeznaczanie dla rodaków, którzy zrzucali mundur Wehrmachtu już na linii frontu.  Między innymi dzięki temu udało się sformować trzecie brygady w obu dywizjach piechoty. Ślązacy czy Pomorzanie, którzy przechodzili na naszą stronę służyli pod obcym nazwiskiem, gdyż w przypadku trafienia do niewoli groziła im śmierć i represje rodzin, które zostały na terenach Polski włączonych do III Rzeszy.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Dlatego dziś mamy dwóch Poniatowskich, z których jeden Józef jest wielkim patronem walki o niepodległość, a drugi jego stryj Stanisław August symbolem uległości wobec najeźdźcy.

Ocena dokonań Stanisława Augusta Poniatowskiego na papierze może być bardzo prosta. Obejmował tron jako władca jednego z największych krajów w Europie, liczącego dziesięć milionów mieszkańców z powierzchnią ponad 700 tys. km kwadratowych. Kończył jako żałosny monarcha państwa, które zniknęło z mapy Europy. Jego osiągnięcia były umniejszane jeszcze przed trzecim rozbiorem. Ostatni Król był dla wszystkich wygodnym kozłem ofiarnym, na którego można było zrzucić winę. Już w wydanej na emigracji broszurze O ustanowieniu i upadku Konstytucji 3 maja autorzy Hugo Kołłątaj i Ignacy Potocki, niedawni współpracownicy króla i współtwórcy   zupełnie minimalizowali jego udział w tworzeniu konstytucji, rozsiewając tą informację w krajach zachodniej Europy.

Ostatni król Polski został nad Wisłą potraktowany w wymiarze symbolicznym bardziej surowo niż Ludwik XVI przez Francuzów. Wprawdzie tamtemu ścięto głowę, ale dziś są w Paryżu miejsca noszące jego imię. W Warszawie imieniem Stanisława Augusta jest nazwana malutka uliczka w podwarszawskim Izabelinie. Odchodzi a jakże by inaczej od alejki 3-maja, ale gdzieś między Projektowaną o Słoneczną. Nawet Świątynia Opatrzności Bożej której inicjatorem powstania był Stanisław August jakoś specjalnie nie chwali się kto wmurował kamień węgielny po uchwaleniu Konstytucji. Nie wiemy, gdzie są szczątki króla, a o ich złożeniu na Wawelu nigdy nawet nie było mowy.  W kolejnym odcinku specjalnego cyklu “Historii jakiej nie znacie” opowiemy o czarnej legendzie ostatniego króla Polski. Dlaczego był nam potrzebny w terapii po upadku, do którego sami doprowadziliśmy w XVII wieku.

Ekspertami opowiadającymi o schyłku Rzeczpospolitej Obojga Narodów są prof. Zofia Zielińska z Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego oraz prof. Richard Butterwick-Pawlikowski z Uniwersytetu Londyńskiego. Obraz „Król Stanisław August w Petersburgu” przybliży nam dr Sebastian Adamkiewicz.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Konfederacja targowicka [1792] była wręcz zwieńczeniem trwającej kilka dekad degeneracji części magnatów, konszachtów z obcym mocarstwem i stała się impulsem dla wojny i drugiego rozbioru Polski. Czy targowiczan rozliczyła historia? Nie do końca. Wprawdzie w czasie insurekcji kościuszkowskiej wykonano kilka wyroków śmierci, ale główni przywódcy zostali powieszeni in effigie jedynie w formie portretów na szubienicach. Po ostatnim rozbiorze Seweryn Rzewuski żył w Wiedniu. Ksawery Branicki przywdział generalski mundur armii rosyjskiej i mieszkał w swoich majątkach na Ukrainie, a Szczęsny Potocki wybudował dla żony jeden z najbardziej okazałych parków w Europie, czyli Zofiówkę w Humaniu. Polski już nie było na mapie Europy.

Jak chyba zdążyliśmy zauważyć, dzieje polskiej historii to od trzech wieków zasadniczo walka o niezależność od Rosji. Germańskie mocarstwa oczywiście też próbowały nas zniewolić, ale Rosja, czy to w formie imperium carskiego, czy bolszewickiego przez ostatnich 300 lat realizowała to wyjątkowo skutecznie i perfidnie. Targowica o której opowiadamy w tym odcinku, była doskonałym wręcz modelowym przykładem takiego działania. Czy Rosjanie w 1792 roku musieli przekupić Polaków i co i przede wszystkim kto motywował zdrajców pisząc scenariusz który doprowadził do drugiego rozbioru. 

Co ciekawe na swoim słynnym obrazie wątki targowickie zaznaczył mistrz Jan Matejko. I nie trzeba lupy, by je na jego płótnie znaleźć, są wręcz na pierwszym planie, o czym opowie nam dr Sebastian Adamkiewicz z Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi. Ekspertami opowiadającymi o schyłku Rzeczpospolitej Obojga Narodów są prof. Zofia Zielińska z Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego oraz prof. Richard Butterwick-Pawlikowski z Uniwersytetu Londyńskiego.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Szwecja i Korsyka niestety miały swoje konstytucje zakładające trójpodział władzy, jeszcze zanim Rzeczpospolita Obojga Narodów uchwaliła swoją. Mało tego, nawet swoją "konstytucję" mieli już na początku XVIII wieku Kozacy. Konstytucja Filipa Orlika składa się z preambuły oraz XVI artykułów. Z treści Konstytucji wynika, że autorzy pragnęli nadać jej formę umowy społecznej między Hetmanem, Wojskiem Zaporoskim oraz narodem ukraińskim (ruskim).

Mimo wszystko to polska Konstytucja 3 maja, choć nie pierwsza w Europie i druga na świecie - jak przez lata uczono nas w szkołach - była najpełniejszym aktem prawnym XVIII-wiecznej Europy. Wprowadzała rewolucyjne zmiany, bez rewolucji. 230 lat temu, w naprawdę niełatwej sytuacji geopolitycznej sami z siebie wypracowaliśmy rozwiązania ustrojowe wyprzedzające epokę. Degeneracja i chaos miały być zastąpione trójpodziałem władzy, szlachecka anarchia – rządami prawa. W tym odcinku opowiemy o kulisach przyjmowania Konstytucji 3 maja. Czy jednak sama ustawa rządowa z której jesteśmy tak dumni nie była przypadkiem wprowadzona z pominięciem przepisów. I czy tak naprawdę wcale nie była pierwszą czy nawet i drugą w Europie. W rozwiewaniu mitów o Konstytucji 3 maja pomogą nam profesor Zofia Zielińska i profesor Richard Butterwick Pawlikowski. Dzieło sztuki związane z wydarzeniem omawia dla nas dr Sebastian Adamkiewicz z Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Czy dziś po blisko 250 latach możemy mówić o tym, że legendarna Rzeczpospolita Obojga Narodów była w istocie państwem, w którym obok wolności szlacheckiej istniało także niewolnictwo chłopów?

Rozpiętość poziomu życia i majątku pomiędzy panami i włościanami jest sprawą oczywistą, ale w Rzeczpospolitej Obojga Narodów występowała ona także między szlachcicami najbogatszymi a masami bez ziemi. Magnatów stać było nie tylko na to by fundować budowę okazałych na rezydencji na terenie Korony i Litwy, wydawać tysiące liwrów i dukatów na wytworne towary. Po utracie państwowości rodziny Potockich, Lubomirskich, Czartoryskich czy stawały się właścicielami nieruchomości w Hamburgu, Livorno, Florencji czy Paryżu. Przez lata zachwycaliśmy się okazałymi pałacami magnatów, traktowaliśmy wymienione nazwiska rodowe jako symbol minionej świetności.

Źródłem bogactwa była wyjątkowa koniunktura na zboże, która sprawiała, iż żyzne czarnoziemy Ukrainy w XVII wieku nadal były spichlerzem Europy. Majątki rodów kumulowały się przez dobrą strategię matrymonialną, pozyskiwania urzędów, ale także nabywanie dóbr na szlakach komunikacyjnych. Spośród XVII magnatów na szczególnego krezusa wyrósł jeden, późniejszy targowiczanin Szczęsny Potocki dysponujący 30 tys. km kwadratowych ziemi, co dziś odpowiada wielkości naszych największych województw. Liczba poddanych magnata dochodziła do 240 tys. osób a roczny dochód stanowił jedną szóstą dochodów całego państwa. Co ciekawe właśnie późniejszy zdrajca Rzeczypospolitej w swoich majątkach wprowadzał reformy zamieniające pańszczyznę na czynsz.

Ekspertami, którzy występują w naszym podcaście są prof. Zofia Zielińska z Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego oraz prof. Richard Butterwick-Pawlikowski z Uniwersytetu Londyńskiego. Ciekawe dzieło sztuki omawia dr Sebastian Adamkiewicz z Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi. 

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Chłopskie rozruchy na Ukrainie tzw. koliszczyzna w czasie konfederacji barskiej doprowadziły do śmierci 100 tysięcy katolików. Czy konfederacja barska traktowana dziś jako pierwsze polskie powstanie narodowe była w istocie ostatnią wojną religijną Europy?

Zapraszamy do wysłuchania rozdziału specjalnego podcastu „Historii jakiej nie znacie” zrealizowanego na okoliczność 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja.

Konfederacja barska po 250 latach wzbudza emocje, gdyż w wyniki rzekomego spisku powstańców miał zginąć ostatni król Polski Stanisław August Poniatowski. Zamiach, czy raczej porwanie miał zlecić Kazimierz Pułaski. 20 lat przed uchwaleniem Konstytucji 3 maja, na warszawskiej ulicy król został napadnięty, uderzony pałaszem w głowę z osmaloną twarzą od wystrzału z pistoletu cudem jednak uniknął śmierci, przekonując porywaczy-zamachowców, że lojalność wobec monarchy jest ważniejsza od przysięgi konfederatów barskich. Rana cięta na głowie nie okazała się groźna, a sam zamach, czy raczej próba porwania posłużyły jako dobry chwyt propagandowy. Do dziś nie wiemy, czy konfederaci barscy i rzekomy przywódca spisku, późniejszy bohater wojny o Niepodległość Stanów Zjednoczonych Puławski tak naprawdę chcieli zamordować władcę?

Ekspertami w opowieści o początku czasów stanisławowskich będą prof. Zofia Zielińska z Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego oraz prof. Richard Butterwick-Pawlikowski z Uniwersytetu Londyńskiego. Dzieło sztuki "Pułaski pod Jasną Górą" omawia dla nas dr Sebastian Adamkiewicz z Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi. 

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.