- Hz. Yunus aleyhisselam'ın kıssasına duanın edebi açısından bakış
- Kur'an kıssalarına baktığımızda peygamberlerin dua ederken belli bir talebi hususi olarak izhar etmektense hallerini arz ettiklerini görüyoruz.
Hz. Musa (aleyhisselâm) “Ya Rabbî! Bana lütfedeceğin her türlü nimete muhtacım!” [Kasas Sûresi, 28:24] derken, Hz. Eyyûb (aleyhisselâm) “Ya Rabbî, bu dert bana iyice dokundu. Sen merhametlilerin en merhametli olanısın" diye niyaz etmişti [Enbiyâ Sûresi, 21:83]. Hz. Âdem (aleyhisselâm), halini “Ey bizim Rabbimiz, kendimize yazık ettik. Şayet Sen kusurumuzu örtüp, bize merhamet buyurmazsan, en büyük kayba uğrayanlardan oluruz!” [A'râf Sûresi, 7:23] ifadeleri ile arz ederken, Hz. Yunus (aleyhisselâm) "Senden başka ilâh yoktur. Seni her türlü noksandan tenzih ederim. Gerçekten ben kendine zulmedenlerden oldum." [Enbiyâ Sûresi, 21:87] yakarışında bulunmuştur.
- Duanız olmazsa Rabbim size ne diye değer versin ki? [Furkan Sûresi, 25:77].
…dua bir ubûdiyettir. Ubûdiyet ise, semerâtı uhreviyedir. Dünyevî maksatlar ise, o nevi dua ve ibadetin vakitleridir. O maksatlar, gayeleri değil.
fiilî dua: gerekli sebepleri yerine getirerek edilen dua
hâlî dua: hâl ve hareketle edilen dua kalbî dua: kalben, içten edilen dua
kâlî dua: sözle edilen dua
istidat lisanıyla dua: kabiliyetlerle edilen dua
ihtiyac-ı fıtrî lisanıyla dua: yaratılıştan gelen ihtiyaçlarla edilen dua
lisan-ı ıztırariyle dua: çaresizlik ve mecburiyet dili edilen dua