#164. Kî ye Cegerxwîn, Kî Ye Şivan Perwer û Kineem

Di vê xelekê de li dora şiîrekê, stranekê û navekî çend gotin hene.

Salên lîseyê li odeya min ya ku havînekê êdî tam ketibû bin kontrola min, li ser dîwarê ku min maseya xwe ya bi kitabên testan û bi formulên fîzîk û matematîkê dagirtî dabû ber, bo moral û motîvasyonê min şiîrek li dar xistibû.
Her ku xulqê min teng dibû, ez ditengijîm, seba sebr û sebat û taqetê bide, min çavek li wê şiîrê dixist û ez bi xeyala royên şa û şên yên unîversîteyê vedigerîyam ser dersê ku di îmtihanan de puaneka rind bistînim û ji Sirûcê herim Stenbolê.

Şiîra ku mîna hebeka vîtamînê bû qismeka ‘‘Kî Me Ez’’a Cegerxwîn bû, lê nola gelek kesan min jî berî ez şiîrê bixwînim ew bi saz û stran ji dengê Şivan Perwer bihîstibû û loma min anîbû ew bi stîla ‘‘Kî Ne Em’’ li kaxetê yazi kiribû.
Sazbend Şivan Perwerê ku ‘‘Kî Me Ez’’ qulibandiye ‘‘Kî Ne Em’’ê di roportajekê de dibêje ew şiîra Cegerxwîn salên wî yên xortanîyê, li Riha bi rêberîya Awûqat Kemal Badıllı ketiye destê wî.

Bi gotina Şivan Perwer be, Kemal Badıllı ser dengê wî yê xweş û tembûra wî çend kitab dane wî ku di nêv wan de dîwanên Cegerxwîn hebûne. Şivan Perwer dibêje ew ji şiîrên wan dîwanên Cegerxwîn li ser ‘‘Kî Me Ez’’ê bi qasî du salan xebitiye û ji wê ew strana ‘‘Kî Ne Em’’ê sala 1978an derketiye.

Nivîskar Şener Özmen ser meseleya ‘‘Kî Me Ez’’ û ‘‘Kî Ne Em’’ê behsa xatirayeka xwe ya êpêce enteresan dike. Şener Özmen dibêje salên 1990î li Hezexê di Newrozekê de gazî wî kirine ku ew şiîreka Cegerxwîn bixwîne: Li ser sahneyê, di destan de kitab, Şener Özmen ‘‘Kî Me Ez’’ dixwendiye ku hevalekî wî ew şiyar kiriye ku ew şiîrê şaş dixwîne: Wî hevalî hatiye di guhên Şener Özmen de bi pistepist gotiye ‘‘Bêje Kî Ne Em, nola Şivan Perwer bibêje.’’ Li ser vê şiyarkirinê, Şener Özmen dibêje wî her çiqas li kitaba bi ‘‘Kî Me Ez’’ nihêrîyê jî ew dudilî bûye û wî şiîra Cegerxwîn nîvî weke ‘‘Kî Me Ez’’ nîvî jî weke ‘‘Kî Ne Em’’ xwendiye.

Medyakar Vecdi Erbay ser vê şiîra Cegerxwîn dibêje ‘‘Eger tu carekê ji xwe pirs kî bêjî ‘Kî Me Ez’ ew pirs careka din pêsîra te bernade’’ û dibêje bi vê rewşê re rê li ber meraqên sosyal û sîyasal vedibin ku ew jî milet li ‘‘Kî Ne Em’’ê kom dikin.

Qeydên resmî yên navên li Tirkîyê raber dikin ku ‘‘Kî Me Ez’’ ne, lê ‘‘Kî Ne Em’’ bûye nav ketiye nêv milet. Bi xwendin û nivîsîna bi Tirkî nav ‘‘Kinem’’ min gelek kes nas kirin û vî navî her carê mezinîya Cegerxwîn bi min da hîskirin: Tu rûne şiîrekê binivîse, şiîra te di destan de li duwelan bi qaçaxî çerx be û paşê bibe stran û paşê bibe nav..
Eylûla 2024an li Diyarbekir min ‘‘Kineem’’ek jî nas kir, bi du ‘‘e’’yan. Gava ez elimîm navê wê bi rastî jî bi du ‘‘e’’yan e di kart, kaxet û belgeyên resmî de, nola ku tiştekî pir ecêb be ez bêmehne ketim şokekê. Kineema serê sedsala 21an hatibû dinê, digo dema ew çêbûye dêûbavê wê li navekî digerîyane ku strana ‘‘Ki Ne Em’’ li guhên wan ketiye û wan jî navê keça xwe kiriye Kineem. Ji navê xwe pir hez dikir Kineemê û digo ‘‘Dema ez zarok bûm jiber rîtma strana Kineemê min xwe mezin û muhteşem hîs dikir.’’
Belkî bi tenê çîroka navê Kineemê têra raberkirina tesîra wê şiîra Cegerxwîn dike ku bi dest û dengê Şivan Perwer bûye stran. Kî ye Cegerxwînê sedsala 20an, kî ye Şivan Perwerê sedsala 20an û 21an, kî ye Kineema sedsala 21an ku kî ne em, em.

Substack:https://perxudrespodcast.substack.com/p/ki-ye-cegerxwin-ki-ye-sivan-perwer-ae5

Blogspot:https://perxudres.blogspot.com/

Youtube:https://youtu.be/reEh_kYcIRY

Spotify:https://open.spotify.com/episode/0GXjHwDZBxa6jBfcZ5nh34