#168. İsmail Safa Çi Kes Bû, Bû Çi Kes?

• Di vê xelekê de ser wî İsmail Safayê çend gotin hene ku tê gotin bi sermaya Sêwasê miriye.

Şair İsmail Safa, ku di edebiyata Tirkî de bi hez û hewesa xwe ya li ser qafîyeyan tê naskirin, di şiîreka xwe de bi gotinên mehnedar behsa Ereb, Laz û Kurdan dike.
Di şiîrê de, ji Tirkî ber bi Kurdî ve, bi tercûmeyeka me ya hema çitolêhato wanî dibêje İsmail Safa:

Ereb û Kurd ne Laz bûn
mirîşk ciliq ne qaz bûn
beq nikane mange be 
li dêve nê qezazbûn

Ew şairê bi eslê xwe ji hêla Qeredenizê ye sala 1901ê li Sêwasê li sirgûnîyê canê xwe ji dest daye. Tê gotin ku paşayê Osmanliyê yê wê çaxê ew jiber danûstandina wî ya bi Îngilizan re şandiye sirgûnîyê.
Tarîxçîyên edebiyatê dibêjin sermaya Sêwasê bi İsmail Safa pir sert hatiye û ew bi wê sar û seqemê hîn di 33 salîya xwe de miriye.
Bes rêberê şiîra Tirkî Tevfik Fikret di şiîreka xwe de îdia dike ku sebeba mirina İsmail Safa qafîye ye.

Tevfik Fikret di şiîrê de ser İsmail Safa dibêje:

berê Laz bû ew paşê bû Kurd
bi nexweşîya qafîye mird

Bi qasî ku tê xanê Tevfik Fikret bi mîzahşorîya xwe gotiye İsmail Safa bi nexweşîya qafîyeyan miriye, bes wî seba çi ser şairê mirî gotiye paşê bûye Kurd, me pirsî, me pirsî ji kovar û kitaban, lê me cewaba vê pirsê nedî.

Omer Faruk Baran

BÎBLÎYOGRAFYA

100 Ünlü Türk - Tevfik Fikret, Hürriyet Gazetesi, 1980
İbnülemin Mahmud Kemal İnal, Son Asır Türk Şairleri, Milli Eğitim Basımevi - 1969
Tevfik Fikret, TDV - İslam Ansiklopedisi, 2024
İsmail Safa, Wikimedia, 2024

İsmail Safa. Foto: WikimediaTevfik Fikret. Foto: TDV - İslam Ansiklopedisi Substack:https://youtu.be/a_hQpK0uNNc

Blogspot:https://perxudres.blogspot.com/

Youtube:https://youtu.be/a_hQpK0uNNc

Spotify:https://open.spotify.com/episode/0HmrtyUcCNRkvprx8CBj8t