Elsa si te shiol khetanes shtar balvalia, feri sar te kerel kodo thaj so kodo znacil?
Lyssna på alla avsnitt i Sveriges Radio Play.
5. E maj paluni misia
Hej! Guktie datnine? Sar san? Mangej zurales mishtoj! Jo, mindik mishtoj jekheske kana si kodo kraj pe intrego rajo. Dostaj pa mande, fajma kames te shunes sar a Elsake nakhlas, na? Kam kames te trades vi tu khere? kodo dukhavel man, ale varisar dasam vast kadales, no mishto, so kerdas pe a Elsasa e paluni data? Varisar das voj gata jekh kevnia, feri vi kade chi das man kodi kevnia pe vrama, thaj kodo znacijas ke chi nakhlas e misia, feri me dem la vi kade jekh maj paluni chansa te zhutij peske dades thaj prales khatar, feri me dem la jekh misia khaj naj chachimasa chansa te agorij.
Akanak kana aresas khaj e Elsa dikhel voj peske dades.
"Jaj Aehtjie, chi djanav so te kerav!" phenel e Elsa rojindos thaj kikidel peske dades. "Nas dosta te skrij jekh intrego kevnia, akanak mangel vov man te kerav te aresen e shtar balvalja khetanes. Birija me kodo te kerav? chi na chi acharav so kodo znacij?!"
Lako dat gladjij la pa lake bal. Angla leste si voj e maj zurali khaj tromal te kerel sa, khaj tromal te avel maj butivar khaj o parno kraj ande Saajvoe-rajo.
"Elsa, muro bari gugli chej", phenel vov, "feri tu birisardanas te nakhaves jekh kasavi misia, feri tu." Elsa dikhel asvenca pe pesko dat, thaj vi te birisardas voj te skrij jekh kevnoa acharel voj ke voj chi birija te nakhavel kadi maj paluni misia ande
Saajvoe-rajo.
Lako dat vazdel la opre pe peski chang, sar khaj mindik lasa kerlas khere, thaj voj shiol pesko khan karing lesko kolin thaj shunel sar lesko hjilo marel, thaj vov lake phenel sar mishtoj leske kote kusa lako pral thaj ke von len sama pala cherbura thaj ke naj so te ghindoj pa lende. Elsa acharel pa lesko glaso ke vov lake mindjar phenla variso so voj chachimasa chi kamel te shunel.
"Tato …" phenel voj rojimasa ando glaso, "pachas tu ke birija te nakhav kadi misia?"
Lako dat chumidel lako chikat zhi pun del la o atveto. duj sekundi dikhel pe late feri kodol duj muti sekundi achardjionas sar but chasura.
"Elsa, me phendemas tuke te na keres kadi misia. Ke sajek si so te na keresa thaj so te na nakhavesa, arakhela o parno kraj feri neve misi tuke, thaj kado ke aves amende ande Saajvoe-rajo kado nasvaravela tut", lako dat dikhel hor ande lake jakha. "Shaja te meres te aves maj butivar."
"Feri.., me nashtik te mukhav tumen kate" phenel e Elsa holjasa.
"Na dara, ame avasam mindik kate Elsa", phenel lako dat. "thaj dav tut muri vorba ke dikhasam amen maj angle, na dara."
Elsa chi kamel te shunel peske dadeske vorbi, vov vorbij maj dur.
"E parne krajes si jekh magicno bar khaj sikavel leske so kerla pe angle ande vrama, thaj kodo khedipe kusa kodol shtar balvala, so vov tuke phenel… "chi kamav te phenav tuke za but, feri kana vov nas pasha kodo bar chordem me man kote andre thaj dikhlem pe kodo bar, thaj birij te phenav tuke ke birisa te nakhaves kadi misi, feri na adjes vaj tehara feri pa but bersh kana aves maj phuri. Mangav tut Elsa bolde tu khaj chiri dej akanak thaj zhutin la, thaj trajin chiro trajo muri chej."
Elsa chi kamel te shunel kadal vorbi ke kadal vorbi dukhaven la, feri vi kade acharel voj andral ke leskoj o chachipe.
"Si te ashiav tumenca kadi rachi, shaj te phenes so kames", phenel e Elsa. "Kamlemas te beshav pasha tutet haj pasha muro pral kadi rachi thaj kamlemas te phenes amenge kodol phurikane paramichi sar khaj mindik phenesas amenge, te na bistrav tumen."
Elsasako dat kerel anda shero, thaj lel la vastestar thaj von djan karing o drom so djal karing e parne plaja thaj kote tordjiol o Mattias thaj djukarel pe lende, pasha leste tordjion e shukar parne cherbura.
Kodi kali rachi sas shukar thaj ezera cherhaja phabarnas opre e kali rachi. Elsa, lako dat thaj lako pral beshen opre intrego rachi thaj vorbin jekh kaveresa. Kana e tetehara areslas thaj e khamesko odut avelas opre das a Elsako dat la jekh sumnakuni galba so o parno kraj les das anda Saajvoe-rajo thaj mangel la te del kodi galba laka dake.
"Kam pachala voj tuke akanak, muri chej, te desa la variso khatar kado rajo", phenel vov thaj lesko muj asal. Elsa kikidel len zurales thaj djanel ke kodi sumnakuni galba birija te pochenel lengo habe but shon maj angle thaj ke chi trajina chorimasa ande bokh.
"Mukav tumen Devloresa, dikhas amen Mattias", phenel e Elsa kana voj djalas avri pa kodo magicno baro bar. Vi te si voj zurales brigaki chi rovel voj. E vorbi khaj lako dat lake phendas zurardas la, thaj zhi pun gelas voj perdal o bar das voj len peski vorba ke voj nakhavela e parne krajeski misia anda Saajvoe-rajo kana avla maj phuri.
Thaj kodo si chachipe, ke kana e Elsa del peski vorba inkrel voj mindik peski vorba.
Hmm, kam agorisajlov e paramichia pa Elsa Laula kade kana voj sas inja bershengi, feri kamav te phenav tuke sar e lako trajo nakhlas zhi pun vi tume mangena te djan tumenge khere. Kana e Elsa avilas khere purisardas voj sa peska dake, kas las te pachal lake kana voj das la e bari sumnakuni galba. Kodi rachi mukhlem me unien anda mure cherbon te aresen lende khere te na aven von korkori bi cherbengo. Djanav ke kam pachan ke sim nasul chachimasa chi sim nasul feri sim chacho thaj vi lashio.
E Elsa nakhlas butivar o magicno bar, feri soha chi avilas palpale mande thaj kodo si mishto, ke vramasa kerdjilas voj jekh anda e maj godjavel sami djuvlia ande intrego ljuma.
Jekh kaver buchi so voj kerdas sas kodo ke voj skirisardas jekh anda e maj vazne sami kevni ande historia pa e samenge chachimata. Thaj kodi kevnia kerdas ke voj kerdjilas pindjardi mashkar sa e sami ande intrego ljuma thaj zhi pun voj perdjilas 30 bersh puterdas voj but samitska organizatci thaj tradelas pa intrego ljuma thaj vorbijas pa e sami thaj sar e sami trajin.
Voj skirisardas vi but lila khaj o shvedicko kraj thaj ivende ando bersh 1917 nakhadas voj e misia thaj khidas khetanes e shtar balvalia ande jekh than.
Akanak des tu fajma ghindo, sar voj kodo kerdas na?
phenav tuke sar, ando februaru de 100 bersh kodolestar khidas e Elsa e sami manushen anda shtar thema te birin te den vast khetanes thaj te vorbin pa e vazne pushimata so len sas khetanes.
Vorbinas pa skola, cherbonge buchia thaj khaj von si te trajin e Sami Kodo khedipe sas kasavo lashio thaj vazno ke zhi adjes beshen e phure thaj e terne sami thaj vorbin maj dur pa kodo khedipe.
Thaj kade agorij pe amari historia pa e Elsa Laula. Te avla kade ke vi tu varisar jutisa mande ande muro rajo, de tut ghindo pa Elsa, thaj troma sar voj khaj kerlas, thaj na dara thaj dikhesa ke vi ame avasam amala!