55 avsnitt • Längd: 50 min • Månadsvis
Kitapların yakıldığı distopyalardan, her şeyin kendiliğinden kaybolduğu yeni dünyaya… Can Öz ve Ümit Alan, Yeni Medya 451’de dijital medyayı ve hayatımıza giren yeni biçimlerini anlamlandırmaya çalışıyor. / Özel Yeni Medya 451 kürasyonları için: https://wisermedia.com/ym451
The podcast Yeni Medya 451 is created by Socrates Dergi, Can Öz, Ümit Alan. The podcast and the artwork on this page are embedded on this page using the public podcast feed (RSS).
L'or Espresso'nun katkılarıyla hazırlanan Yeni Medya 451'in bu haftaki bölümünde Can Öz ve Ümit Alan, Google'daki krizden yola çıkarak yeni nesil arama asistanlarını konuşuyor. Google neden krizde? Google'ın rakipsizliği son mu buluyor? Arama motorlarının iyi ve kötü yaptığı şeyler neler? Haber sitelerini etkileyen algoritma düzenlemeleri tamamen olumsuz mu? Google, alternatif medyaya savaş açtı mı? Hangi tarayıcılara güvenebiliriz? Yapay zekâ araçları arama motorlarının yerini alabilir mi? Hepsi ve daha fazlası bu bölümde.
L'or Espresso'nun katkılarıyla hazırlanan Yeni Medya 451'in 52. bölümünde Can Öz ve Ümit Alan, Donald Trump lehine sonuçlanan ABD seçimleri sonrası teknoloji dünyasını nelerin beklediğini tartışıyorlar. Teknoloji CEO'ları ve Silikon Vadisi'nin geleceği, Elon Musk'ın yeni hükümetteki rolü ve federal etkisi, sosyal mecralardaki olası sağa kayma, antitröst davalarının seyri, kripto yatırımcılarının seçimde oynadığı rol, teknoloji sektöründeki vasıflı göçmen işçilerin durumu ve yapay zekânın gelişimini etkileyecek düzenlemeler... Yeni medya ve teknoloji alanında, Trump'ın yeniden başkan seçilmesinden etkilenmesi olası tüm unsurlar bu bölümde.
L'or Espresso'nun katkılarıyla hazırlanan Yeni Medya 451'in yeni bölümünde Can Öz ve Ümit Alan, Twitter'dan nefret etmemize neden olacak durumları irdeliyorlar. Twitter'ın nereye gittiğini, başarıya ulaşma ihtimalini, hayatımızda neleri değiştirdiğini ve sağa doğru kaymasını konuşurken; Twitter'ın rakamlarına, reklam gelirlerine, bilançolarona göz atıyor, Elon Musk'ın verip de tutamadığı sözleri hep birlikte hatırlıyoruz.
L'or Espresso'nun katkılarıyla hazırlanan Yeni Medya 451, altıncı sezonunu açıyor. Serinin 50. bölümünde Can Öz ve Ümit Alan, yapay zekâya karşı dayanıklı meslekleri ele alıyor. Gelişen teknolojilere karşı en dayanıklı meslekler, bu mesleklerin daha dayanıklı olduğuna dair dünyada yapılmış araştırmalara dair örnekler, meslek seçemesek bile geliştirmemiz gereken özellikler, yapay zekâya yenik düşmesi kaçınılmaz meslekler ve L'or ile çekirdek bilgiler bu bölümde.
Yeni Medya 451'in sezon finalinde Can Öz ve Ümit Alan, ChatGPT 4o'yu anlatıyor. Bu bölümde, yapay zekâ temelli dil modeli olan ChatGPT'nin son versiyonu olan GPT 4o, önceki versiyonlara göre daha güvenli mi, ismindeki "o" nereden geliyor gibi sorulara cevap arıyor ve "Yapay Zekâ Halüsinasyonu" kavramını öğrenip, iki ChatGPT 4o modelinin birbiriyle sesli şekilde iletişim kurmasına tanıklık ediyoruz. Programın son bölümünde ChatGPT 4o gibi dil modellerinin çeşitli sektörlerdeki istihdamı etkileyip etkilemeyeceği ile Scarlett Johannson'ın OpenAI şirketiyle olan davası tartışılıyor. Kapanışı ise üstüne bu kadar konuştuğumuz ChatGPT’ye bırakıyoruz.
Yeni Medya 451'in bu bölümünde Can Öz ve Ümit Alan, altın çağını geride bırakan flört uygulamalarını konuşuyor. Uzmanı olmayan iki kişinin konuştuğu konuda, flört uygulamalarının geçmişini, ilk örneklerini, yükselişini, tekelleşmesini ve taşıdığı riskleri ele alırken, gelecekte bizleri nelerin beklediğine dair öngörüleri de masaya yatırıyoruz.
Yeni Medya 451'in bu bölümünde Can Öz ve Ümit Alan, Lehman Krizi'yle birlikte dünyada oluşan yenilik arayışının bambaşka bir dünya kurma vaadiyle geçirdiği yolculuğu, daha sonra işlerin nasıl tersine döndüğünü, yeni medyanın artık neden yeni olmadığını, yeni medya ile merkez medya arasında neden hiçbir fark kalmadığını ve bundan sonra nerelere gidilebileceğini konuşuyorlar.
Yeni Medya 451'in 46. bölümünde Can Öz ve Ümit Alan, hassas dengeler üzerine kurulu olan çip savaşlarını gündemlerine alıyor. Çip fabrikası kurmanın ve çip üretmenin neden bu kadar zor olduğu tartıştığımız sohbette konuyla ilgili birçok soruya da cevap arıyoruz. Yarı iletken ve yarı iletkenin temelindeki silikon nedir? Sektörde Tayvan neden böylesine önemli bir konumda? Morris Chang kim ve neden adını bilmiyoruz? Çipler hayatımızda neden bu kadar önemli bir yer tutuyor? Yapay zekânın gelişimi endüstriyi nasıl etkiliyor? Ayrıca ABD'nin Çin'e uyguladığı ambargo ve Çin'in ambargoya karşı aldığı önlemler, Türkiye'nin duyurulan 65 nanometrelik çip fabrikası projesi ve çip endüstrisinin dünyada nereye doğru gittiği bu bölümdeki konu başlıkları arasında.
Konuyla ilgili olarak:
Ayşegül İldeniz - Kusursuz Fırtına: Çip Meselesi!
Chris Miller - Chip War
Yeni Medya 451'in 45. bölümünde Can Öz ve Ümit Alan, popülaritesi gittikçe artan astrolojiyi gündemlerine alıyor. Astrolojinin ekonomik büyüklüğü, pandemide nasıl ve neden bu kadar yükseldiği, yeni kuşaklar üzerindeki etkisi, bilimsel olarak astrolojinin doğruluğunu sorgulayan testlerin sonuçları ve internetteki başarılı astroloji uygulamalarının hikâyeleri bu bölümde.
Yeni Medya 451'in 44. bölümünde Can Öz ve Ümit Alan, yapay zekânın gelecekte bizi götürebileceği en kötü yerlere bakıyor. Bilim kurgu belgeseller üreten Venture City adlı grubun öngörülerinden yola çıkarak, günümüzden yüzlerce yıl sonrasına kadar uzanan fütüristik ve distopik senaryolara göz atıyoruz. Yapay zekânın gelecekte ekonomiyi nasıl etkileyeceği, askeri teknolojilere etkisi, otonom silahların kontrolü ve güvenlik riskleri, insan ile robot ayrımının ortadan kalkma ihtimali ve insana ihtiyaç duyulmayacak dünyaya karşı alınabilecek önlemlere kadar sayısız senaryonun konuşulduğu bir bölüm bizleri bekliyor.
Yeni Medya 451'in 43. bölümü öncesinde Can Öz ve Ümit Alan, yeni başlayan bir kullanıcının rahatlıkla kullanabileceği yapay zekâ araçlarını sizler için inceledi. Metin-video çeviricilerden, web sayfası tasarımına, transkript dökümünden, ses tasarımına, seyahat planlamadan, bahisçi araçlarına, ses değiştirmeden, yapay zekâ doğrulamaya, ana akımın dışında kalan, yeni başlayanlar için ilgi çekici yapay zekâ araçları bu bölümde sizlerle.
Programda bahsi geçen uygulamaların listesini aşağıda bulabilirsiniz:
Video çevirisi:
Metinden videoya çeviri:
Şarkı sözlerin besteleyip seslendirme:
tuna.voicemod.net
30 saniyede web tasarımı:
Start-up fikirlerini web sayfasına dökme:
Her türlü veriyi grafiğe dönüştürme:
ideogram.ai
Şarkıların karaoke versiyonlarını oluşturma:
vocalremover.org
Müzik dosyalarından video klip yaratma:
Metinden doğal seslendirmeyle podcast oluşturma:
heartheweb.com
Podcast ve youtube videosu özetleme, transkript dökme:
scribbler.so
Çocuklar için görselli hikaye oluşturma:
2D görüntüleri 3D'ye çevirme:
convert.leiapix.com
Düşük kaliteli ses kayıtlarını temizleme:
podcast.adobe.com/enhance
Uzun videolardan, kısa tanıtım videoları çıkarma:
opus.pro
Zor durumda olan çocuklara özel hikayeler hazırlayan uygulama:
dreamkid.ai
Görsel yapay zeka doğrulama:
Metin yapay zeka doğrulama:
zerogpt.com
Youtube video özeti çıkarma:
youtubesummarized.com
Kıyafet/saç değiştirme:
pornjourney.ai
Ses değiştirme:
voice.ai
Fikirden video/ses yaratıp klip hazırlama:
dreamshorts.com
Tatil planlama:
justasklayla.com
Kolay deepfake
deepfakesweb.com
Bahis tahminleri:
sportsprediction.ai
Profesyonel bahis aracı:
mysports.ai
Sanal influencer yaratma:
glambase.app
Yeni Medya 451'in 42. bölümünde Can Öz ve Ümit Alan, dünyada en çok insanın podcast dinlemesine aracılık eden Spotify'ın, podcast dünyasına verdiği zararları masaya yatırıyor. Spotify'ın podcast'e yaptığı yatırımlar, gelecek planları arasında podcast'in yeri ve podcast dünyasında yarattığı etki, podcast'lerde monetizasyon seçeneğinin henüz gelişmemiş olması, içerik üreticilerinin gelir elde etme yöntemleri, dünyadaki reklam geliri modelleri ve podcast alanındaki eksikleri gidermek için Spotify'ın üretmeye çalıştığı formüller bu bölümün öne çıkan konu başlıklar arasında.
Yeni Medya 451'in 41. bölümünde Can Öz ve Ümit Alan, çevrimiçi dolandırıcılıkları örnekleriyle ele alıyor. Karşımıza her gün çıkan online dolandırıcılık türleri, yapay zekâ kullanılarak yapılan teşebbüsler, korunma yöntemleri, Eyfel Kulesi'ni 9 kez satan adamın dikkate değer tavsiyeleri, sahte veya dolandırıcılık maksadıyla çıkmış kriptolar ve kripto yatırımı yaparken dolandırılmamak için dikkat edilmesi gerekenler bu bölümde.
Yeni Medya 451'in 40. bölümünde Can Öz ve Ümit Alan, uygulama içi satın almaları konuşuyor. Oyuna devam edebilmek için atarilere attığımız jetonlarla hayatımıza dahil olan mikro ödemeler, üretici firmaların hedefindeki "balina" diye adlandırılan büyük harcayıcılar ve oyunlarda en üst seviyeye ulaşmak için harcanması gereken astronomik meblağlara dair örnekler bu bölümde.
Yeni Medya 451'in yeni bölümünde Can Öz ve Ümit Alan, yapay zekânın karşısında hukuk ve hukukun çaresizliğini konuşuyor. Yapay zekânın dünyada gelişimini etkileyecek davalardan örnekler üzerine kurulan sohbette; yapay zekâ yardımıyla görülen şartlı tahliye davaları, işleme eser davaları, adil kullanım yasası ve yapay zekânın yeni içerik üretme kapasitesini doğrudan etkileyen telif hakları konusu masaya yatırılıyor.
Yapay zekâya karşı açılmış, yürürlükte olan davaların listesi için: blogs.gwu.edu/law-eti/ai-litigation-database
Yeni Medya 451, beşinci sezonunun ilk bölümünü Elon Musk ve Twitter'a ayırıyor. Elon Musk'ın Twitter'ı alması ne kadar mantıklıydı? Twitter başarısız olacak mı? Ne olursa başarılı sayılır? Elon Musk'ın toplu işten çıkarmaları ne anlama geliyor? Can Öz ve Ümit Alan, Twitter'ın geleceğiyle ilgili sorulara yanıt ararken, reklam gelirleri yüzde 50'den fazla düşen şirketin kârlılık durumunu da masaya yatırıyor.
Yeni Medya 451’in bu bölümünde Can Öz ve Ümit Alan mikrofonlarının başına geçiyor ve seçim günü sosyal medya kullanımına odaklanıyor. İkili; seçim günü sosyal medyada nelerle karşılaşabiliriz, nelerden kaçınmamız gerekir, bizi ne gibi senaryolar bekliyor ve bu farklı senaryolarda neler yapabiliriz gibi sorulara yanıt arıyor.
Yeni Medya 451’in 36. bölümünde Can Öz ve Ümit Alan, gazeteci ve podcaster Nilay Örnek’i ağırlıyor. Program, Nilay Örnek’in başarılı podcast serisi “Nasıl Olunur?”un ortaya çıkış hikayesiyle açılıyor. Podcast tecrübesinin gazetecilik köklerinde bir karşılığı olup olmadığı, podcast’te konuk ağırlamanın incelikleri, programlara hazırlık süreçleri ve işin püf noktaları uzun uzadıya konuşuluyor. Enine boyuna başarılı bir podcast serüveninin öne çıkan yönleri keyifli bir sohbetin parçası oluyor.
Yeni Medya 451'in bu bölümünde Can Öz ve Ümit Alan, yazar ve akademisyen Murat Gülsoy'u konuk ediyor. Yapay zeka ve edebiyat başlığının işlendiği programda, yapay zekanın Nobel şansı, edebiyat dünyasını ele geçirme ihtimali, ele geçirmesi durumunda edebiyatla kurulan romantik ilişkinin akıbeti gibi konular derinlemesine irdeleniyor.
Yeni Medya 451’in 34. bölümünde Can Öz ve Ümit Alan mikrofonlarının başına geçiyor ve üretken yapay zekâyı konuşuyor. İkili; yapay zekânın hızlı gelişim süreci, becerileri, versiyon 4’ün 3.5’tan sonra kat ettiği yol, distopik kurgularda yapay zekânın korkunçlaştırılması gibi meseleleri masaya yatırıp yapay zekânın kapasitesi hakkında gelecek bir projeksiyonu çıkartmaya çalışıyor ve yapay zekânın ihtiyaç duyduğu enerjinin çevreye verdiği zararı, gelişimiyle sona erecek ve yeni doğacak meslek kollarını ve de bu durumdan etkilenecek sektörleri tartışıyor.
Yeni Medya 451’in 33. bölümünde Can Öz ve Ümit Alan, Silikon Vadisi’nin akıbetini değerlendiriyor. İkili, pandemi döneminde büyük yatırımlar alan teknoloji firmalarının son bir yılda ekonomik açıdan geçirdikleri olumsuz dönemin nedenlerini, Silikon Vadisi şirketlerinin güvenilirliğini, Apple gibi firmaların reklam uygulamalarını, antitröstlere karşı alınan önlemleri, Twitter’ın aldığı stratejik finansal kararları ve bunların sonuçlarını konuşuyor.
Yeni Medya 451’in 32. bölümünde Can Öz ve Ümit Alan, programa afet dönemlerinde geleneksel medyanın ve sosyal medyanın haber ve bilgi paylaşımındaki farklılık gösteren yaklaşımlarını ele alarak başlıyor. Twitter, TikTok ve Ekşi Sözlük’ün kapatılması gibi konuları değerlendiren ikili; medyada gündem değiştirme ve yeni gündem yaratma hamlelerine, yardım organizasyonlarına, yalan haber türlerine de değiniyor. Programda ayrıca, felaketlere hazırlıksız olunmasında yeni medyanın rolü sorgulanırken, bu dönemlerde ideal sosyal medya kullanımının nasıl olması gerektiği sorusu ve Elon Musk gibi isimlerin politikaları çerçevesinde sosyal medya şirketlerinin güvenilirliği de irdeleniyor.
Yeni Medya 451'in 23. bölümünde Can Öz ve Ümit Alan'ın konuğu Mirgün Cabas. Yeni medyanın televizyonculuk karşısında kazandığı zemini konuşurken, geleneksel medyanın dijitalleşme serüveni, haber sonrası gazetecilik ve sosyal medyanın yeni medya üzerinde yarattığı beklentiye dair aklımıza takılanları Mirgün Cabas'a soruyoruz.
Yeni Medya 451’in yeni bölümünde Can Öz ve Ümit Alan’a müzisyen Harun Tekin eşlik ediyor. Üçlünün gündeminde ise yeni medyanın müzisyenlere, müzik dinleme kültürüne ve üretim sürecin etkileri var. Platformların müzisyenleri ve müzik dinleme alışkanlıklarını nasıl etkilediği de bölümün konuları arasında.
Yeni Medya 451’in 21. bölümünde Can Öz ve Ümit Alan’a yönetmen Ozan Açıktan eşlik ediyor. Üçlü, başta akış(streaming) platformlarına ve sinemaya çekilen filmlerden yola çıkarak yeni medyanın sinemaya, sinemacılara ve sinemaseverlere etkilerini tartışıyor. Türkiye’den çıkan filmlerin dünyaya erişimi, algoritmaların yaratılara etkisi ve sinema salonlarının izleyicide yarattığı algı farkları da bölümün kapsamında. / Ses Tasarımı: Vadi Sound
Bölümü hazırlarken yararlandığımız kaynakları, podcast, makale ve video önerilerini Wiser uygulaması içerisindeki Yeni Medya 451 kürasyonunda bulabilirsiniz: https://wisermedia.com/ym451
Yeni Medya 451’in 18. bölümünde Can Öz ve Ümit Alan, gündemi uzunca bir süre meşgul edeceğe benzeyen “Metaverse” konusunu ele alıyorlar. Metaverse ile gerçekten internetin üçüncü dönemine mi giriş yapıyoruz, yoksa her şey yeni bir ambalajdan ibaret mi? Metaverse nedir, nasıl inşa edilecek, riskleri neler olabilir? Bu sorulara cevap ararken Decentraland örneğine, AR ve VR teknolojilerinin geleceğine, gelişime açık alanlara ve Mark Zuckerberg’e de uğruyoruz. / Ses Tasarımı: Vadi Sound
Bundan böyle bölümleri hazırlarken yararlandığımız kaynakları, podcast, makale ve video önerilerini Wiser uygulaması içerisindeki Yeni Medya 451 kürasyonunda bulabileceksiniz: https://wisermedia.com/ym451
Samsung’un destekleriyle yayınladığımız Yeni Medya 451’de Can Öz ve Ümit Alan, kullanıcı deneyimi odaklı bir dijital tasarım stüdyosu olan SHERPA’nın kurucusu Yakup Bayrak’ı konuk ediyorlar. Konuğumuzla beraber UX/UI (kullanıcı deneyimi/ara birim) tanımlarını, bunun dijitalleşen hayatımızda ne kadar büyük bir rol oynadığını konuşuyoruz ve Türkiye’deki başarılı ve başarısız örneklere değiniyoruz. Büyük UX hataları, yaygın tasarım hileleri ve bir UX tasarımcısını çıldırtan şeyler de bölüm kapsamında.
SHERPA Blog: https://sherpa.blog
Samsung’un sunduğu Yeni Medya 451’in ikinci sezonunun ikinci bölümünde Can Öz ve Ümit Alan’a ilk kez stüdyoda bir konuk da eşlik ediyor. Yeni medyanın yükselen kanallarından Twitch’i ve etrafında oluşan kültürü konuşmak üzere yayıncı Swaggybark’ı misafir ediyor, aklımıza takılanları kendisine soruyoruz. Swaggybark’ın Twitch yayıncısı olma motivasyonuna, günlük rutinlerine, kendi siber zorbalık deneyimlerine değinirken, mecradaki topluluk dinamiği, Twitch’in ana akım içindeki yeri, bağış sisteminin “dijital emek” kavramıyla ilişkisi ve “meme kültürü” gibi konuları da tartışıyoruz. #FarkınaVar
Swaggybark’ın yayınlarını takip etmek için: twitch.tv/swaggybark
En liten tjänst av I'm With Friends. Finns även på engelska.