Zimmerman en Space

Metrologie is de leer van maten, metingen en meetfouten. Als dat u geen biet interesseert, zou ik deze aflevering maar overslaan.

ISO:

https://www.iso.org/

VSL:

https://www.vsl.nl/over-vsl/

NIST:

https://www.nist.gov/

The world depends on a collection of strange items. Veritasium video op YouTube:

https://www.youtube.com/watch?v=esQyYGezS7c

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Een sterk staaltje scheidend vermogen van onze beste telescopen zorgt voor het onderwerp van deze aflevering.

Amateurfoto van Rho Ophiuchi (4.5 uur belichting!):

https://www.astrobin.com/oygv8u/C/

Rho Ophiuchi:

https://en.wikipedia.org/wiki/Rho_Ophiuchi_cloud_complex

Astronomers couldn't believe their luck when observations across multiple radio and infared wavelengths from ALMA and JWST revealed twin disks and jets erupting from a pair of binary stars in WL20:

https://public.nrao.edu/news/its-twins/

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

We leven in een tijd dat science fiction opeens science fact kan worden. Zo ook met de zogenaamde Dyson spheres. Ooit een verzinsel in een spannend boek, en nu iets waar daadwerkelijk naar gezocht wordt. En... en en en... er is zelfs wat gevonden!

Dyson Spheres:

https://saj.matf.bg.ac.rs/200/pdf/001-018.pdf

Infrarood:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Infrarood

"Star Maker" in Project Gutenberg:

https://gutenberg.net.au/ebooks06/0601841.txt

"Star Maker" als boek:

https://www.bol.com/nl/nl/f/star-maker/9200000033853651/

Project Hephaistos – II. Dyson sphere candidates from Gaia DR3, 2MASS, and WISE:

https://academic.oup.com/mnras/article/531/1/695/7665761

Gaia:

https://www.esa.int/Science_Exploration/Space_Science/Gaia

Gaia data archief:

https://gea.esac.esa.int/archive/

WISE:

https://www.jpl.nasa.gov/missions/wide-field-infrared-survey-explorer-wise

2MASS:

https://irsa.ipac.caltech.edu/Missions/2mass.html

Gaia ADQL queries als Github public gist:

https://gist.github.com/hz37/defcbeb0c164c2feb514f8d8ecb04c2f

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

We hebben het in een van de vorige afleveringen al gehad over het nog te lanceren Europa Clipper ruimtevaartuig. Maar toen hadden we het vooral over de metalen plaat die meegestuurd wordt als souvenir voor aliens. In deze aflevering duiken we wat dieper de oceanen van Europa in en halen wat details naar boven over deze interessante missie naar Jupiter-maan Europa.

Europa Clipper NASA site:

https://europa.nasa.gov/

Enceladus:

https://science.nasa.gov/saturn/moons/enceladus/

Europa Clipper wikipedia:

https://en.m.wikipedia.org/wiki/Europa_Clipper

Waarom Europa:

https://europa.nasa.gov/why-europa/ingredients-for-life/

How to identify cell material in a single ice grain emitted from Enceladus or Europa:

https://www.science.org/doi/10.1126/sciadv.adl0849

Likely Little To No Geological Activity On The European Seafloor:

https://www.hou.usra.edu/meetings/lpsc2024/pdf/2780.pdf

Europa Might Not Be Able to Support Life in its Oceans:

https://www.universetoday.com/166258/europa-might-not-be-able-to-support-life-in-its-oceans/

Europa’s Ocean Might Lack the Ingredients for Life:

https://eos.org/articles/europas-ocean-might-lack-the-ingredients-for-life

Finding life on Europa:

https://www.seti.org/event/finding-life-europa-do-we-have-chemistry

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Het school- of cursusjaar loopt weer een beetje naar het einde en de zomer dient zich weldra aan. Dat betekent dat sommigen van ons misschien wat meer tijd en ruimte hebben om naar boven te kijken. Daarom deze ietwat lange aflevering, waarin we samen kijken naar de mogelijkheden. Ook en met name voor zij, die in een lichtvervuilde omgeving wonen.

WHO:

https://www.who.int/initiatives/arts-and-health

Can't get to a dark-sky site? Here's how you can still do stargazing and astronomy from a light-polluted city:

https://www.skyatnightmagazine.com/advice/stargaze-light-polluted-city

Celestron SkyMaster 15×70 verrekijker:

https://www.ganymedes.nl/product/celestron-skymaster-15x70/

Manfrotto Magic Arm:

https://www.manfrotto.com/global/magic-photo-arm-kit-aluminium-with-locking-lever-143/

Hemelkalender 2024:

https://www.vvs.be/bestel-de-hemelkalender

Sterrengids 2024:

https://zenitonline.nl/product/sterrengids-2024/

Het weer voorspellen:

https://www.skyatnightmagazine.com/advice/skills/how-predict-weather-forecast-astronomy-stargazing

Hyades open cluster:

https://simple.wikipedia.org/wiki/Hyades_(star_cluster)

Stellarium:

https://stellarium.org/nl/

Slooh:

https://www.slooh.com/

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Zoals u misschien wel weet heeft onze planeet Jupiter heel veel manen. Op dit moment kennen we er 95. Dat lijkt mij bijzonder vermoeiend voor zowel de weerwolven onder ons als hun slachtoffers, maar dat terzijde. Eén van die Jupiter-manen, Amalthea, heeft al lange tijd de aandacht van wetenschappers. Waarom...? Dat hoort u in deze aflevering.

Amalthea: Jupiter’s unusual inner moon:

https://www.space.com/amalthea-jupiter-moon

Amalthea (maan):

https://nl.wikipedia.org/wiki/Amalthea_(maan)

Jupiter's mysterious moon Amalthea spied crossing the Great Red Spot:

https://www.space.com/jupiter-moon-amalthea-great-red-spot-juno-photo

An improved magnetic field model for Jupiter's innermagnetosphere using a microsignature of Amalthea:

https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1029/98JA01437

Gravity field of Jupiter’s moon Amalthea and the implication on a spacecraft trajectory:

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0273117706004170

The surface composition of Amalthea:

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/0019103580900329

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Ik hoef u natuurlijk niet te vertellen dat er de laatste tijd veel moeilijke berichten in het nieuws zijn. Vandaar deze geleide meditatie. Wellicht kan deze van dienst zijn bij het verlagen van uw cortisolwaarde. Deze meditatie werd geschreven, geproduceerd en verteld door Mirthe van der Drift en Hens Zimmerman.

TOI-1452b:

https://nl.wikipedia.org/wiki/TOI-1452b

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Een eclips of verduistering is de bedekking van een ster door een ander hemellichaam. Maar een secundaire eclips is eigenlijk het omgekeerde. Hoe we van een secundaire eclips tot een secundaire atmosfeer redeneren hoort u in deze aflevering van Zimmerman en Space.

NASA’s Webb Hints at Possible Atmosphere Surrounding Rocky Exoplanet:

https://www.jpl.nasa.gov/news/nasas-webb-hints-at-possible-atmosphere-surrounding-rocky-exoplanet

A secondary atmosphere on the rocky Exoplanet 55 Cancri e:

https://www.nature.com/articles/s41586-024-07432-x.epdf

Astronomers find first evidence of changing conditions on a super Earth:

https://www.cam.ac.uk/research/news/astronomers-find-first-evidence-of-changing-conditions-on-a-super-earth

Variability in the super-Earth 55 Cnc e:

https://arxiv.org/abs/1505.00269

55 Cancri e: Super-Hot Super-Earth:

https://www.space.com/37654-exoplanet-55-cancri-e-facts.html

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Het grootste mysterie aan kortstondige maan fenomenen is misschien nog wel dat we het er nog niet eerder over hebben gehad in deze reeks astronomische verhandelingen. Hoe dat ook zij, al eeuwenlang nemen mensen kortstondige gebeurtenissen waar op het maanoppervlak. Wat voor zinnigs kunnen we er over zeggen?

Transient lunar phenomenon:

https://en.wikipedia.org/wiki/Transient_lunar_phenomenon

Chronological Catalog of Reported Luna Events:

https://ntrs.nasa.gov/api/citations/19680018720/downloads/19680018720.pdf

Lunar Reconnaissance Orbiter:

https://en.wikipedia.org/wiki/Lunar_Reconnaissance_Orbiter

Voor en na foto's van maan meteoriet:

https://www.planetary.org/space-images/new-impact-crater-on-the-moon

Maankraters zoeken met de LROC quickmap:

https://quickmap.lroc.asu.edu/

Coleridge effect:

https://owlcation.com/stem/What-is-The-Coleridge-Effect-When-a-Star-Is-Inside-the-Moon

Analyses of Lunar Transient Phenomena (LTP) Observations from 557–1994 A.D.:

https://online.fliphtml5.com/nzsh/dubz/

Project Moon-Blink:

https://en.m.wikipedia.org/wiki/Project_Moon-Blink

Apollo 11 Day 4, part 3: TV from Orbit:

https://www.nasa.gov/history/afj/ap11fj/13day4-tv-orbit.html

MoonSpy/TLP Observation:

https://www.uni-wuerzburg.de/ifex/publikationen-und-medienartikel/tlp-observation/

ESA Neliota:

https://neliota.astro.noa.gr/

Lunar Transient Phenomena: What Do the Clementine Images Reveal?

https://dataverse.jpl.nasa.gov/api/access/datafile/21039?gbrecs=true

Flash detection software (open source):

https://kryoneri.astro.noa.gr/en/flash-detection-software/

FireCapture software:

https://www.firecapture.de/

Flashes on the moon:

https://phys.org/news/2019-05-moon.html

The Mystery of the Lunar Transient Phenomena (YouTube):

https://m.youtube.com/watch?v=vS0JEE5q9h8

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Twee onderwerpen in één wat lange aflevering. Hopelijk luistert u 'm uit, maar dat hoeft natuurlijk helemaal niet. Onderwerp 1 is de indrukwekkende reparatie-op-afstand van het Voyager 1 ruimtevaartuig. En onderwerp 2 is de "souvenir" die mee zal reizen met het nog te lanceren Europa-Clipper ruimtevaartuig,

Voyager:

https://voyager.jpl.nasa.gov/

Voyager status:

https://voyager.jpl.nasa.gov/mission/status/

NAND to Tetris:

https://www.nand2tetris.org/

En anders veel plezier hiermee:

https://nandgame.com/

Von Neumann architectuur:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Von_Neumann-architectuur

Deep Space Network:

https://eyes.nasa.gov/dsn/dsn.html

Voyager Telecommunications:

https://voyager.gsfc.nasa.gov/Library/DeepCommo_Chapter3--141029.pdf

Computers in Spaceflight (pdf):

https://ntrs.nasa.gov/api/citations/19880069935/downloads/19880069935_Optimized.pdf

Europa Clipper:

https://europa.nasa.gov/

Gedicht Ada Limón:

https://www.youtube.com/watch?v=EgWbeDNPD6o

#GoEuropaClipper

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Van tijd tot tijd luisteren we in deze podcast samen naar wat geluiden uit de ruimte. Sonificaties, is de correcte term. Bij een sonificatie wordt iets, wat in eerste instantie voor ons niet hoorbaar is, vertaald naar een geluidsbestand dat we wel kunnen horen.

“Listen to the Universe” documentaire:

https://plus.nasa.gov/

Parker Solar Probe:

https://science.nasa.gov/mission/parker-solar-probe/

Langmuir waves:

https://en.wikipedia.org/wiki/Plasma_oscillation

Parker Solar Probe Team Hears First Whispers of the Solar Wind’s Birth:

https://www.jhuapl.edu/news/news-releases/200114-parker-solar-probe-team-hears-first-whispers-solar-winds-birth

A Universe of Sound:

https://chandra.si.edu/sound/

Sounds of the Sun:

https://www.nasa.gov/solar-system/sounds-of-the-sun/

Sounds of the ancient universe:

https://www.jpl.nasa.gov/images/pia16881-sounds-of-the-ancient-universe

The scary sound of Earth’s magnetic field:

https://www.esa.int/Applications/Observing_the_Earth/FutureEO/Swarm/The_scary_sound_of_Earth_s_magnetic_field

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Mogelijk leven we al die tijd binnen een magnetische tunnel. Zou dat misschien die hoofdpijn van laatst kunnen verklaren? Hoe het echt zit hoort u in deze aflevering, waarin we kennismaken met een ontdekking van astronoom Jennifer West.

A Unified Model for the Fan Region and the North Polar Spur: A bundle of filaments in the Local Galaxy:

https://arxiv.org/abs/2109.14720

Astronomer's research suggests 'magnetic tunnel' surrounds our solar system:

https://phys.org/news/2021-10-astronomer-magnetic-tunnel-solar.html

What — And Where — Is The North Polar Spur?

https://skyandtelescope.org/astronomy-news/what-and-where-is-the-north-polar-spur/

The Fan Region at 1.5 GHz. I: Polarized synchrotron emission extending beyond the Perseus Arm:

https://repository.ubn.ru.nl/bitstream/handle/2066/173566/173566.pdf

A Magnetic Tunnel Surrounds the Earth:

https://www.universetoday.com/152973/a-magnetic-tunnel-surrounds-the-earth/

A Linear Polarization Survey of the Southern Sky at 408 Mc/s:

https://www.publish.csiro.au/ph/pdf/PH650635

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Naar aanleiding van een vraag van een lezer van het tijdschrift "Universum" proberen we vandaag de vraag te beantwoorden hoe zwaar een ster eigenlijk kan worden. En daarmee komt ook het mysterieuze hypothetische Thorne-Żytkow object aan bod.

Artikel in Trouw:

https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010824912:mpeg21:p007

Proefexemplaar Universum aanvragen:

https://www.sterrenkunde.nl/jwg/universum/proefexemplaar-aanvragen/

Hyperreus:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Hyperreus

Tolman–Oppenheimer–Volkoff limit:

https://en.wikipedia.org/wiki/Tolman%E2%80%93Oppenheimer%E2%80%93Volkoff_limit

What Is the Most Massive Star?

https://www.space.com/41313-most-massive-star.html

Chandrasekhar limiet:

https://en.wikipedia.org/wiki/Chandrasekhar_limit

Modeling a high mass turn down in the stellar initial mass function:

https://arxiv.org/pdf/astro-ph/0005455.pdf

Do stars have a size limit?

https://www.sciencefocus.com/space/do-stars-have-a-size-limit

Thinking Tools: You Can Prove A Negative:

https://departments.bloomu.edu/philosophy/pages/content/hales/articlepdf/proveanegative.pdf

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Ja ik dacht, als ik deze aflevering nou morgen online zet, denkt iedereen dat het een 1 april grap is. Maar niks daarvan, het is iets wat ons echt de komende tijd te wachten staat. En het gaat trouwens niet om een ster, maar om de verschijning van een zich herhalende nova. Deze aflevering brengt hopelijk wat duidelijkheid in het gebeuren.

View Nova Explosion, ‘New’ Star in Northern Crown:

https://blogs.nasa.gov/Watch_the_Skies/2024/02/27/view-nova-explosion-new-star-in-northern-crown/

Een diamant in de ruimte:

https://public.nrao.edu/news/cold-white-dwarf/

A Medieval Manuscript Adds Credibility To Prediction Of A Nova Next Year:

https://www.iflscience.com/a-medieval-manuscript-adds-credibility-to-prediction-of-a-nova-next-year-70802

The recurrent nova T CrB had prior eruptions observed near December 1787 and October 1217 AD:

https://arxiv.org/pdf/2308.13668.pdf

Recurrent nova T CrB has just started its Pre‑eruption Dip in March/April 2023, so the eruption should occur around 2024.4±0.3:

https://www.aavso.org/news/t-crb-pre-eruption-dip

The American Association of Variable Star Observers:

https://www.aavso.org/

T Cr B (met kaartje waar ten opzichte van de Noorderkroon dit binaire systeem zich bevindt):

https://en.wikipedia.org/wiki/T_Coronae_Borealis

Recurrent Novae en RS Ophiuchus:

https://www.sciencedirect.com/topics/physics-and-astronomy/recurrent-novae

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Het radio object GPM J1839–10 stelt astronomen voor een raadsel. Het ding lijkt een immens langzaam ronddraaiende pulsar te zijn, maar dat kan eigenlijk niet.

A long-period radio transient active for three decades:

https://sifa.sydney.edu.au/a-long-period-radio-transient-active-for-three-decades/

Dispersie als afstandsbepaling:

https://astronomy.swin.edu.au/cosmos/p/pulsar+dispersion+measure

A New Electron Density Model For Estimation Of Pulsar And FRB Distances:

https://arxiv.org/pdf/1610.09448.pdf

A radio transient with unusually slow periodic emission:

https://www.nature.com/articles/s41586-021-04272-x.epdf

Hiding In Plain Sight, Astronomers Find New Type Of Stellar Object:

https://www.icrar.org/magnetar/

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Vaak krijg ik vragen over de aanschaf van een telescoop. In een enkel geval betreft dit zelfs luisteraars die door deze podcast geïnspireerd zijn geraakt om zelf astronomische waarnemingen te gaan doen. Nou beschik ik zelf wel over een telescoop, maar echt een autoriteit op dit gebied kan ik mijzelf niet noemen. Zeker niet als het gaat om het maken van foto's met behulp van een sterrenkijker. Wie dat wel is, is Arenda Schuurman.

Ganymedes Optische Instrumenten:

https://www.ganymedes.nl/

Sterrenwacht Copernicus in Overveen:

https://sterrenwachtcopernicus.nl/

Foto's van Arenda Schuurman op Instagram:

https://www.instagram.com/astro_arenda/

Andromedanevel M31:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Andromedanevel

Orionnevel M42:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Orionnevel

H Alpha (Hα) filter voor zon waarnemingen:

https://www.astronomy.com/science/how-to-choose-a-hydrogen-alpha-filter/

Deep Sky Stacker (software):

http://deepskystacker.free.fr/english/index.html

Astro Pixel Processor (software):

https://www.astropixelprocessor.com/

Pix Insight (software):

https://pixinsight.com/

De foto van de zon bij deze aflevering is gemaakt door Arenda Schuurman.

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

We hebben het al uit-en-te-na gehad over het fotograferen van astronomische objecten. Maar hoe zit het nou eigenlijk met de fotografie zelf? En wat is het verschil tussen een CMOS en een CCD sensor? U hoort het in deze aflevering van "Zimmerman en Space", mits u er naar luistert natuurlijk.

110 film cassette:

https://en.wikipedia.org/wiki/110_film

Ganymedes optische instrumenten:

https://www.ganymedes.nl/

Robtics astronomical instruments and accessoires:

https://www.robtics.nl/nl/

Mariner Television Cameras Experiment:

https://www.jpl.nasa.gov/news/mariner-television-cameras-experiment

Beyond Earth, A Chronicle Of Deep Space Exploration, 1958–2016 (pdf):

https://www.nasa.gov/wp-content/uploads/2018/09/beyond-earth-tagged.pdf

Captured on film: the pioneers of space exploration and the first photographs they took:

https://www.christies.com/en/stories/a-brief-history-of-the-first-photographs-taken-in-space-a5b86c8239e34f23843bf23137f33d4d

Hasselblad in space:

https://www.hasselblad.com/about/history/hasselblad-in-space/

List of cameras on the International Space Station:

https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_cameras_on_the_International_Space_Station

Teledyne imaging:

https://www.teledyneimaging.com/en/aerospace-and-defense/products/ccds-for-space/

Nikon:

https://www.nikon.com/company/news/2024/0301_mirrorless_01.html

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Ooit werd u door uw ouders op aarde gezet zonder u daarover van tevoren te consulteren. En al die jaren dat u hier rondslenterde, miste u misschien wel een bord met "U bevindt zich hier" erop. Deze - toegegeven iets deprimerende - aflevering brengt verbetering in deze situatie.

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Met de opkomst van de moderne ruimtevaartindustrie, waar we het twee weken geleden al over hadden, worden er ook interessante nieuwe bedrijven opgericht. In deze aflevering van Zimmerman en Space leren we Varda Space Industries kennen. En dan kan ik hier wel uitleggen wat zij zoal doen, maar het is mijns inziens veel leuker om dat te beluisteren. Dan kunt u ondertussen bijvoorbeeld de was vouwen, een wandeling maken of naar de vissen in uw aquarium staren.

Varda:

https://www.varda.com

SpaceX rideshare:

https://www.spacex.com/rideshare

A Small Drop With a Big Impact: Fundamental Science in Space to Improve Medicine on Earth:

https://www.issnationallab.org/upward63-ring-sheared-drop/

SpaceX successfully launches world’s first space factory:

https://www.freethink.com/space/first-space-factory

Private Varda Space capsule returns to Earth with space-grown antiviral drug aboard:

https://www.space.com/varda-in-space-manufacturing-capsule-landing-success

Rocket Lab:

https://www.rocketlabusa.com/

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

In deze aflevering bespreken we nieuwe wetenschappelijke inzichten met betrekking tot het prille heelal. En niet alleen maar gedaan met de JWST, maar ook met de Very Large Telescope van de ESO.

The accretion of a solar mass per day by a 17-billion solar mass black hole:

https://www.eso.org/public/archives/releases/sciencepapers/eso2402/eso2402a.pdf

Brightest and fastest-growing: astronomers identify record-breaking quasar:

https://www.eso.org/public/news/eso2402/

Very Large Telescope:

https://www.eso.org/public/teles-instr/paranal-observatory/vlt/

Did monster black holes or galaxies come first? The James Webb Space Telescope may have a surprise answer:

https://www.space.com/james-webb-space-telescope-black-holes-galaxies-first

Which Came First: Supermassive Black Holes or Galaxies? Insights from JWST:

https://iopscience.iop.org/article/10.3847/2041-8213/ad1bf0

This is the Oldest Black Hole Ever Seen:

https://www.universetoday.com/165357/this-is-the-oldest-black-hole-ever-seen

A small and vigorous black hole in the early Universe:

https://arxiv.org/pdf/2305.12492.pdf

Primordial black hole:

https://en.m.wikipedia.org/wiki/Primordial_black_hole

How can you tell a black hole made out of antimatter from a black hole made out of matter?

https://www.wtamu.edu/~cbaird/sq/mobile/2014/05/16/how-can-you-tell-a-black-hole-made-out-of-antimatter-from-a-black-hole-made-out-of-matter/

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Misschien niet voor iedereen interessant, maar wel aardig om te weten hoe we op dit moment voor een revolutie in de ruimtevaart economie staan.

National Security Space Launch at a Crossroads:

https://www.everycrsreport.com/files/20160513_R44498_ed5b90543df15e81aa4fff1a56c5b8cc911a9889.pdf

Gitnux Must-Know Space Industry Statistics:

https://gitnux.org/space-industry-statistics/

Space Tourism Market Size, Share & Trends Analysis Report By Type (Orbital, Sub-orbital), By End Use (Government, Commercial), By Region (North America, APAC, EU, Latin America), And Segment Forecasts, 2024 - 2030:

https://www.grandviewresearch.com/industry-analysis/space-tourism-market-report

Relativity space:

https://www.relativityspace.com/

How will the space economy change the world (McKinsey quarterly)?

https://www.mckinsey.com/industries/aerospace-and-defense/our-insights/how-will-the-space-economy-change-the-world

Astroforge:

https://www.astroforge.io/

Transastra:

https://transastra.com/

What To Know About NASA’s OSIRIS-REx Mission (Forbes):

https://www.forbes.com/sites/darreonnadavis/2023/09/22/what-to-know-about-nasas-osiris-rex-mission/

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Yup. Ook op de maan vinden bevingen plaats. Die noemen we dus ook maanbevingen. Ongelooflijk genoeg weet de sloomst pratende podcaster van het heelal er ruim twintig minuten over vol te kletsen. Ja, ik bedoel maar.

Aardbeving:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Aardbeving

Mooie website van het LRO ruimtevaartuig:

https://www.lroc.asu.edu/

Earth’s moon is shrinking. Here’s what scientists say that could mean:

https://edition.cnn.com/2024/01/31/world/moon-shrinking-moonquakes-south-pole-scn/index.html

Tectonics and Seismicity of the Lunar South Polar Region:

https://iopscience.iop.org/article/10.3847/PSJ/ad1332

A New Archive of Apollo's Lunar Seismic Data:

https://iopscience.iop.org/article/10.3847/PSJ/ac87af

Apollo 11 Seismic Experiment:

https://moon.nasa.gov/resources/13/apollo-11-seismic-experiment/

J002E3, de Apollo 12 SIVB:

https://en.wikipedia.org/wiki/J002E3

NASA ALSEP Termination Report (april 1977):

https://www.lpi.usra.edu/lunar/documents/NASA%20RP-1036.pdf

The Lunar Alarm Clock: New Study Characterizes Regular Moonquakes:

https://www.caltech.edu/about/news/the-lunar-alarm-clock-new-study-characterizes-regular-moonquakes

New events discovered in the Apollo lunar seismic data:

https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1029/2005JE002414

Does the Moon Sound Like a Bell?

https://www.popsci.com/does-moon-sound-like-bell/

SEED file formaat:

http://www.fdsn.org/pdf/SEEDManual_V2.4.pdf

Shrinking Moon May Be Generating Moonquakes:

https://www.nasa.gov/news-release/shrinking-moon-may-be-generating-moonquakes/

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Lisa Lisa & The Cult Jam? Nee. Ook niet de mislukte Apple Lisa computer uit 1983. We hebben het over een nét goedgekeurd project van ESA en NASA en nog wat partners: Laser Interferometer Space Antenna. Dit gaat verder waar de zwaartekrachtgolfdetectie van LIGO ons een paar jaar geleden al wist te brengen. Hopelijk veel verder...

LISA Missie:

https://lisamission.org/

LISA Missie NASA:

https://lisa.nasa.gov/

Gravity Spy burgerwetenschap:

https://www.zooniverse.org/projects/zooniverse/gravity-spy

First observation of gravitational waves:

https://en.wikipedia.org/wiki/First_observation_of_gravitational_waves

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Het idee dat buitenaardse civilisaties mogelijk berichten voor ons uitzenden en dat wij die missen, is ergens onverteerbaar. Vandaag een verheugend nieuw bericht uit de wetenschap, over een technologie die hier wat verbetering in kan brengen.

COSMIC: An Ethernet-based Commensal, Multimode Digital Backend on the Karl G. Jansky Very Large Array for the Search for Extraterrestrial Intelligence:

https://www.seti.org/sites/default/files/COSMIC/COSMIC-2310.09414.pdf

COSMIC SETI:

https://science.nrao.edu/facilities/vla/observing/cosmic-seti

Karl G. Jansky Very Large Array (VLA):

https://en.wikipedia.org/wiki/Very_Large_Array

SETI Talks - Meet COSMIC: An Alien Hunter Instrument at the VLA:

https://www.youtube.com/watch?v=LQPGlv39E_E

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Dat klinkt in eerste instantie te zot voor woorden. Maar wellicht denkt u er na het beluisteren van deze aflevering anders over. En hopelijk slaat de griep epidemie u over, want deze was echt niet grappig meer. Vandaar de enigszins nasale stem.

Bizarre Galaxy Discovered With Seemingly No Stars Whatsoever:

https://www.sciencealert.com/bizarre-galaxy-discovered-with-seemingly-no-stars-whatsoever

Astronomers Accidentally Discover Dark Primordial Galaxy:

https://greenbankobservatory.org/astronomers-accidentally-discover-dark-primordial-galaxy/

Waar J0613+52 aan de hemel staat in de World Wide Telescope website:

https://worldwidetelescope.org/webclient/?ra=6.23616&dec=52.03641&fov=60.00000

Mijn poging de foto te matchen met Nova Astrometry:

https://nova.astrometry.net/user_images/9202168#annotated

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Soms worden er vreemde meteorieten gevonden, vaak op afgelegen plaatsen waar ze lange tijd ongestoord konden liggen. Vandaag bespreken we de oudste meteoriet die we op dit moment kennen: Erg Chech of EC-002.

Hadeicum:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Hade%C3%AFcum

25143 Itokawa:

https://en.wikipedia.org/wiki/25143_Itokawa

Aluminium-26:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Aluminium-26

De Hemelkalender is het jaarboek van de Vereniging Voor Sterrenkunde over al datgene wat er aan de nachtelijke hemel gedurende een volledig jaar te bewonderen valt:

https://www.vvs.be/over-vvs/hemelkalender

Meteorieten kijken op YouTube:

https://www.youtube.com/@Polandmet_Meteorite_Videos/videos

A 4565-My-old andesite from an extinct chondritic protoplanet:

https://www.pnas.org/doi/full/10.1073/pnas.2026129118

Sahara space rock 4.5 billion years old upends assumptions about the early Solar System:

https://theconversation.com/sahara-space-rock-4-5-billion-years-old-upends-assumptions-about-the-early-solar-system-212255

Achondrite:

https://en.m.wikipedia.org/wiki/Achondrite

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Het wordt tijd om met lasers te communiceren in de ruimte in plaats van met radiosignalen. Dan kunnen we namelijk veel meer informatie per tijdseenheid verzenden. 2023 was op dat punt een heel goed jaar.

AZO Optics - How is Laser Communication Used in Space?

https://www.azooptics.com/Article.aspx?ArticleID=2474

OPALS - Light Beams Let Data Rates Soar:

https://www.jpl.nasa.gov/news/opals-light-beams-let-data-rates-soar

OPALS video:

https://www.youtube.com/watch?v=wSVDh73g2gw

ILLUMA-T:

https://www.nasa.gov/missions/illuma-t/

T-BIRD:

https://www.nasa.gov/directorates/somd/cubesat-set-to-demonstrate-nasas-fastest-laser-link-from-space/

NASA, Partners Achieve Fastest Space-to-Ground Laser Comms Link:

https://www.nasa.gov/centers-and-facilities/ames/nasa-partners-achieve-fastest-space-to-ground-laser-comms-link/

Deep Space Optical Communications - DSOC:

https://www.nasa.gov/mission/deep-space-optical-communications-dsoc/

Arduino laser communicatie:

https://www.youtube.com/watch?v=K4KbagwODeU

Reed-Solomon error correction in Python:

https://pypi.org/project/reedsolo/



Python script om uit te rekenen hoeveel we van de aardbol zien:

import matplotlib.pyplot as plt
import scipy

# Diameter van de aarde in km.

r = 6371

# We reizen van de aarde naar de maan.

op_aarde = 0 # km
op_de_maan = 384400 # km

oppervlaktes = []

for afstand in range(op_aarde, op_de_maan):
    oppervlak = (2 * scipy.pi * r**2 * afstand) / (r + afstand)
    oppervlaktes.append(oppervlak)

plt.plot(oppervlaktes)
plt.xlabel('Afstand (km)')
plt.ylabel('Oppervlakte zichtbaar (km^2)')
plt.title('Oppervlakte van de aarde zichtbaar')
plt.show()

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Luisteraar Christijn vraagt zich af of er inmiddels nog wat nieuws te vertellen valt over die mysterieuze ster van Tabby. Verpakt in sneeuw en gelardeerd met zoetsappige kerstmis geluiden is dit dan de kerst-aflevering van "Zimmerman en Space".

2757 - Understanding the origin of Boyajian's Star occultations:

https://www.stsci.edu/jwst/phase2-public/2757.pdf

A Search for Analogs of KIC 8462852 (Boyajian’s Star): A Second List of Candidates:

https://arxiv.org/pdf/2111.01208.pdf

James Webb Telescope Discoveries Tracker:

https://www.jameswebbdiscovery.com/

KIC 8462852 in Simbad database:

https://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-basic?Ident=KIC+8462852

Tabby's Star:

https://en.wikipedia.org/wiki/Tabby%27s_Star

Kepler space telescope:

https://en.wikipedia.org/wiki/Kepler_space_telescope

Where's the Flux?

https://www.wherestheflux.com/

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Wat dat is?  Het is iets wat ons meer zal kunnen vertellen over de evolutie van dit heelal en mogelijk zelfs wat donkere materie is.

Onderzoekers tellen minstens 2 biljoen sterrenstelsels in het heelal:

https://nos.nl/artikel/2137624-onderzoekers-tellen-minstens-2-biljoen-sterrenstelsels-in-het-heelal

Mireia Montes:

https://mireiamontes.wordpress.com/

The Legacy Survey of Space and Time (LSST):

https://sites.google.com/view/lsstgsc/home

Intracluster light: a luminous tracer for dark matter in clusters of galaxies:

https://arxiv.org/pdf/1807.11488.pdf

Vera C. Rubin Observatory:

https://rubinobservatory.org/

Vera C. Rubin Observatory in Wikipedia:

https://en.wikipedia.org/wiki/Vera_C._Rubin_Observatory

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Een baksteen ergens in het midden van onze melkweg. Klinkt vreemd. Als het een gouden baksteen was, die aan een schijfje limoen vast zat, okay, maar zomaar een baksteen? Het is dan ook geen echte baksteen, maar een donkere moleculaire wolk. Waar kennelijk weer een hele aflevering van deze podcast aan besteed kan worden.

JWST Reveals Widespread CO Ice and Gas Absorption in the Galactic Center Cloud G0.253+0.016:

https://iopscience.iop.org/article/10.3847/1538-4357/acfc34

The galactic center cloud g0.253+0.016: a massive dense cloud with low star formation potential:

https://arxiv.org/pdf/1301.1338.pdf

Kool(stof)monoxide:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Koolstofmonoxide

Brick onderzoek in Github:

https://github.com/keflavich/brick-jwst-2221/

Astropy:

https://www.astropy.org/

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

In de vorige aflevering zagen we al dat protonen veel ingewikkeldere kwantum objecten zijn dan we misschien vroeger op school leerden. In deze aflevering zullen we nog wat dieper kijken naar de implicaties van dit gegeven. 

Out-of-equilibrium criticalities in graphene superlattices:

https://www.science.org/doi/10.1126/science.abi8627

Mesoscopic Klein-Schwinger effect in graphene:

https://www.nature.com/articles/s41567-023-01978-9

Heisenberg Onzekerheidsprincipe:

https://www.examenoverzicht.nl/natuurkunde/onzekerheidsrelatie-van-heisenberg

Cosmic physics mimicked on table-top as graphene enables Schwinger effect

https://www.manchester.ac.uk/discover/news/cosmic-physics-mimicked-on-table-top-as-graphene-enables-schwinger-effect

RX J1856.5-3754:

https://nl.wikipedia.org/wiki/RX_J1856.5-3754

Meson:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Meson

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Nou ja zeg, wat is dat nou voor titel. Het heeft te maken met wat wetenschappers in deeltjesversnellers doen om de interne structuur van een proton te onderzoeken. En die structuur is vreemder dan we misschien ooit bij scheikunde leerden.

Evidence for intrinsic charm quarks in the proton:

https://www.nature.com/articles/s41586-022-04998-2

Charm quarks:

https://en.wikipedia.org/wiki/Charm_quark

Proton:

https://en.wikipedia.org/wiki/Proton

Deep Inelastic Scattering:

https://en.wikipedia.org/wiki/Deep_inelastic_scattering

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Oh??? Dat klinkt niet al te best. Is het dan echt gedaan met de mensheid? Mogen wij in 2024 Lucifer aan onze hemel verwelkomen? U hoort het in deze aflevering van de meest overdreven en met geluidseffecten vervuilde podcast van het heelal.

Volcanic 'devil comet' racing toward Earth resprouts its horns after erupting again:

https://www.livescience.com/space/comets/volcanic-devil-comet-racing-toward-earth-resprouts-its-horns-after-erupting-again

12P/Pons-Brooks Small-Body Database Lookup:

https://ssd.jpl.nasa.gov/tools/sbdb_lookup.html#/?sstr=12P&view=OPC

12P/Pons-Brooks:

https://en.wikipedia.org/wiki/12P/Pons%E2%80%93Brooks

List of Halley-type comets:

https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Halley-type_comets

Humans Have Feared Comets, Other Celestial Phenomena Through The Ages

https://www2.jpl.nasa.gov/comet/news59.html

Animated GIF van de “duivel” verschijning van 12P/Pons-Brooks:

https://web.oapd.inaf.it/bedin/files/PAPERs_eMATERIALs/ATel/12P/12p%20anim%2020230722to31%20LCO%20ogg2m%20g+r+i+z%20ls10r+ls20%20polveri%20pesanti%201x.gif

Comet 12P/Pons-Brooks outburst and coma expansion rate:

https://www.astronomerstelegram.org/?read=16194

Ook uw naam mee naar een baan rond de Jupiter-maan Europa?

https://europa.nasa.gov/message-in-a-bottle/sign-on/

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

De tijd tikt maar door, en zo is dit alweer de 50e aflevering van "Zimmerman en Space". In deze aflevering behandelen we de zogenaamde Tijd Kristallen.

A Nuclear Spin System at Negative Temperature:

https://journals.aps.org/pr/abstract/10.1103/PhysRev.81.279

Negative Absolute Temperature for Motional Degrees of Freedom:

https://arxiv.org/abs/1211.0545

Kan het kouder dan het absolute nulpunt?

https://www.cursor.tue.nl/nieuws/2013/januari/kan-het-kouder-dan-het-absolute-nulpunt/

Time crystal:

https://en.wikipedia.org/wiki/Time_crystal

Absolute zero:

https://en.wikipedia.org/wiki/Absolute_zero

Gibbs, Boltzmann, and negative temperatures:

https://arxiv.org/pdf/1403.4299.pdf

Zero-point energy:

https://en.wikipedia.org/wiki/Zero-point_energy

Discrete time crystals: rigidity, criticality, and realizations:

https://arxiv.org/pdf/1608.02589.pdf

Quantum Time Crystals:

https://arxiv.org/pdf/1202.2539.pdf

Absence of Quantum Time Crystals:

https://arxiv.org/abs/1410.2143

Time crystals in periodically driven systems:

https://arxiv.org/abs/1811.06657

Observation of discrete time-crystalline order in a disordered dipolar many-body system:

https://arxiv.org/abs/1610.08057

Physicists create time crystals: New form of matter may hold key to developing quantum machines:

https://phys.org/news/2017-04-physicists-crystals-key-quantum-machines.html

Zimmerman en Space Discord:

https://discord.gg/qnJWjXt4JZ

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Van zowel "witte gaten" (de theoretische tegenhangers van zwarte gaten) als negatieve massa kunnen we ons afvragen of dit alleen concepten van overactieve wetenschappers zijn of zaken die we ook in deze contreien van het heelal ooit zullen tegenkomen.

Negatieve massa volgens Wikipedia:

https://en.wikipedia.org/wiki/Negative_mass

Physicists observe negative mass:

https://www.bbc.com/news/science-environment-39642992

Negative-Mass Hydrodynamics in a Spin-Orbit–Coupled Bose-Einstein Condensate:

https://journals.aps.org/prl/abstract/10.1103/PhysRevLett.118.155301

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

In het kader van de meerdelige saga "Wanneer vinden we nou eindelijk eens leven op een ander hemellichaam?" doemt er in deze aflevering wat hoop op in de vorm van het verkleinen van de set van exoplaneten waarop wij naar dergelijk leven moeten zoeken. Zegt althans Cassandra Hall, astronoom.

A New Definition of Exoplanet Habitability: Introducing the Photosynthetic Habitable Zone:

https://arxiv.org/abs/2301.13836

Fotosynthese:

https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Fotosynthese

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Er valt het een en ander te vertellen over Fast Radio Burst FRB 20220610A. Vandaar deze aflevering.

Z calculator:

https://www.astro.ucla.edu/~wright/CosmoCalc.html

Roodverschuiving: 
   
https://lco.global/spacebook/light/redshift/
   
Mysterious Fast Radio Burst From Deep Space Can't Be Explained by Current Theories:
   
https://www.sciencealert.com/unusually-bright-radio-burst-from-deep-in-space-cant-be-explained-by-current-theories
   
A census of baryons in the Universe from localized fast radio bursts:
   
https://arxiv.org/abs/2005.13161
   
A luminous fast radio burst that probes the Universe at redshift 1:
   
https://www.eso.org/public/archives/releases/sciencepapers/eso2317a.pdf

Fast Radio Bursts:

https://en.m.wikipedia.org/wiki/Fast_radio_burst

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Waarschijnlijk schiet deze aflevering omhoog in de podcast top zoveel door een dusdanig gechargeerde titel. Alleen "Moord in de ruimte" zou het misschien beter doen. Maar even serieus. Een heel vreemd verschijnsel... twee keer vastgelegd... meer dan een halve eeuw geleden? Hoe zit dat?

A bright triple transient that vanished within 50 minutes:

https://arxiv.org/pdf/2310.09035.pdf

The Deep Lens Survey Transient Search. I. Short Timescale And Astrometric Variability:

https://iopscience.iop.org/article/10.1086/421994/pdf

Vanishing & Appearing Sources during a Century of Observations:

https://vascoproject.org/

VASCO Citizen Science:

http://35.228.113.10/

Exploring nine simultaneously occurring transients on April 12th 1950:

https://www.nature.com/articles/s41598-021-92162-7

Space Laser Awareness:

https://www.spacelaserawareness.org/

Einstein Cross:

https://en.wikipedia.org/wiki/Einstein_Cross

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Het nauwkeurig afgeregelde heelal  is een concept binnen de astronomie en filosofie dat verwijst naar de afstemming van fundamentele natuurlijke constanten en parameters in het universum, zodat het leven zoals wij dat kennen mogelijk is. Dit argument stelt dat zelfs kleine veranderingen in deze constanten en parameters het universum ongeschikt zouden maken voor het ontstaan van complex leven.

Fine Tuned Universe:

https://en.wikipedia.org/wiki/Fine-tuned_universe

Anthropic principle:

https://en.wikipedia.org/wiki/Anthropic_principle

Smolin Vs. Susskind: The Anthropic Principle:

https://www.edge.org/conversation/lee_smolin-leonard_susskind-smolin-vs-susskind-the-anthropic-principle

Scientific alternatives to the anthropic principle:

https://arxiv.org/pdf/hep-th/0407213.pdf

The Argument from Divine Indifference:

https://jonathanweisberg.org/pdf/TAfDI.pdf

The Fine-Tuning Argument and the Simulation Hypothesis:

https://philpapers.org/archive/MIZTFA.pdf

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

150 jaar geleden viel een bijzondere meteoriet neer in de plaats Diepenveen. Alex Scholten van de Volkssterrenwacht Bussloo weet hier alles over!

Volkssterrenwacht Bussloo:

https://volkssterrenwachtbussloo.nl/

Historische vereniging Diepenveen:

https://www.historischeverenigingdiepenveen.nl/

Dag van de meteoriet 27 oktober 2023:

https://www.historischeverenigingdiepenveen.nl/programma.html

KNVWS over symposium Diepenveen:

https://www.knvws.nl/symposium/over-de-diepenveen/

Delft Meteorite Lab (bekijk meteorieten in 3D):

https://sketchfab.com/delftmeteoritelab

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Vandaag eens geen lezing uit arxiv.org of Wikipedia, maar een pleidooi voor de verwondering. Als vehikel voor de verwondering gebruiken we in deze aflevering de wonderschone Trifid nevel of M20. Maar u kunt natuurlijk iets pakken wat meer bij u past, zoals een afbeelding van Anna Kournikova, uw laatste aanwinst op het gebied van glazen vensterbank-beestjes of een catalogus van BMW.

Het bezit van de zaak is het einde van het vermaak:

https://www.sg.uu.nl/artikelen/2013/08/het-bezit-van-de-zaak-het-einde-van-het-vermaak

Trifid nevel:

https://theplanets.org/nebula-facts/trifid-nebula/

HII regio:

https://en.wikipedia.org/wiki/H_II_region

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Let vooral op dat vraagteken in de titel. Hoe het nou zit hoort u in deze aflevering van "Zimmerman en Space". Hieronder nog de lijst met referenties, voor wie er meer over wil lezen.

Tantalising sign of possible life on faraway world:

https://www.bbc.com/news/science-environment-66786611

Possible Sign Of Life Found On A Planet 120 Light-Years Away:

https://www.forbes.com/sites/jamiecartereurope/2023/09/13/possible-sign-of-life-found-on-a-planet-120-light-years-away/?sh=63f846cc70e5

Webb Discovers Methane, Carbon Dioxide in Atmosphere of K2-18 b:

https://www.nasa.gov/goddard/2023/webb-discovers-methane-carbon-dioxide-in-atmosphere-of-k2-18b

Carbon-bearing Molecules in a Possible Hycean Atmosphere:

https://arxiv.org/pdf/2309.05566.pdf

Hycean planet:

https://en.wikipedia.org/wiki/Hycean_planet

K2-18b:

https://en.wikipedia.org/wiki/K2-18b

The Interior and Atmosphere of the Habitable-zone Exoplanet K2-18b:

https://iopscience.iop.org/article/10.3847/2041-8213/ab7229/pdf

DMS (dimethylsulfide):

https://en.wikipedia.org/wiki/Dimethyl_sulfide

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Tja, planeet Mercurius... wat valt daar nou over te melden? Kennelijk kan ik er een hele aflevering mee vullen. Maar alle gekheid op een stokkie: op dit moment is het ruimtevaartuig Bepi Colombo (ESA/JAXA) op weg naar Mercurius om daar zo rond december 2025 te arriveren, dus dat zal toch ook zeker een reden hebben.

Mercurius:

https://en.m.wikipedia.org/wiki/Mercury_(planet)

The mysterious origins of Mercury’s hollows might answer bigger questions:

https://www.astronomy.com/science/the-mystery-of-mercurys-hollows/

Foto van de staart van Mercurius:

https://apod.nasa.gov/apod/ap220503.html

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Nieuws over zogenaamde TMSP's; Transitional Milli Second Pulsars. En we hebben de winnaars van de verloting van het gesigneerde boek "Wat is ruimte waard" van Marjolijn van Heemstra.

Pulsar:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Pulsar

Krab pulsar:

https://en.wikipedia.org/wiki/Crab_Pulsar

Vela pulsar:

https://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=Vela+XYZ

The binary millisecond pulsar PSR J1023+0038 – II. Optical spectroscopy:

https://arxiv.org/pdf/1906.04524.pdf

A State Change In The Missing Link Binary Pulsar System Psr J1023+0038:

https://iopscience.iop.org/article/10.1088/0004-637X/790/1/39

Matter ejections behind the highs and lows of the transitional millisecond pulsar PSR J1023+0038:

https://www.aanda.org/articles/aa/full_html/2023/09/aa46418-23/aa46418-23.html#T1

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

U kent vast wel die rode vlek op Jupiter. We kennen echter ook vlekken op andere planeten. Vandaag kijken we specifiek naar een donkere vlek op Neptunus.

De Grote Rode Vlek op Jupiter:

https://en.m.wikipedia.org/wiki/Great_Red_Spot

De Grote Witte Vlek op Saturnus:

https://en.m.wikipedia.org/wiki/Great_White_Spot

De Hemelkalender:

https://hemelkalender.space/

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

De titel van deze aflevering valt al bijna niet correct uit te spreken, dus misschien is het verstandiger er maar gewoon naar te luisteren. Bij twijfel kunt u uw gal spuwen in de Apple podcasts door middel van een vernietigende kritiek. Bij voorbaat dank!

Transistor count (geschiedenis):

https://en.wikipedia.org/wiki/Transistor_count

Apple M2 chip:

https://en.wikipedia.org/wiki/Apple_M2

A new, thin-lensed telescope design could far surpass James Webb – goodbye mirrors, hello diffractive lenses:

https://theconversation.com/a-new-thin-lensed-telescope-design-could-far-surpass-james-webb-goodbye-mirrors-hello-diffractive-lenses-206055

Daniel Apai:

https://apai.space/

Fresnellens:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Fresnellens

Project Nautilus:

https://nautilus-array.space/

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Nog minder tijd om van ons pensioen te genieten op de planeet Mars! Hoe zit dat? Wij willen antwoorden.

Mars is rotating more quickly, NASA mission finds:

https://edition.cnn.com/2023/08/14/world/mars-rotation-insight-nasa-scn/index.html

Could we really live on Mars?

https://www.skyatnightmagazine.com/space-science/could-we-live-on-mars

Mars InSight lander:

https://en.wikipedia.org/wiki/InSight

https://mars.nasa.gov/insight/

PDS document over contact tussen InSight en DSN:

https://pds-geosciences.wustl.edu/insight/urn-nasa-pds-insight_documents/document_rise/RISE_InSight_SIS_Raw.pdf

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Alles goed en wel, maar donkere materie en donkere energie zijn misschien nog niet het complete verhaal. Hoe het wel zit weet niemand, maar daar kunnen we toch een hele aflevering van deze podcast mee vullen.

Elementary-Particle Physics - Revealing the Secrets of Energy and Matter (gratis boek):

https://nap.nationalacademies.org/catalog/6045/elementary-particle-physics-revealing-the-secrets-of-energy-and-matter

Uitstekende lijst met afkortingen die worden gebezigd in deeltjesfysica:

https://www.slac.stanford.edu/econf/C210711/reports/Glossary.pdf

Axion:

https://en.wikipedia.org/wiki/Axion

Boerhaave museum podcast "Grote Vragen":

https://open.spotify.com/show/6wZoJ5pL4X06rOoe6YioQw

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Een bijzondere zomeraflevering van "Zimmerman en Space", waarin we spreken over de toekomst van de ruimtevaart met astronaut André Kuipers, schrijver en theatermaker Marjolijn van Heemstra en wetenschapsjournalist Lemke Kraan. Wat hangt ons de komende jaren boven het hoofd?

André Kuipers:

https://andrekuipers.com/

Marjolijn van Heemstra:

https://www.marjolijnvanheemstra.nl/

Amsterdam Dark Festival:

https://www.amsterdamdarkfestival.nl/

De Correspondent:

https://decorrespondent.nl/

Sara Seager:

https://www.saraseager.com/

Dirk_Schulze-Makuch:

https://en.wikipedia.org/wiki/Dirk_Schulze-Makuch

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Heeft u een beetje een aardige zomer so far? Misschien las u tussen het nieuws over bosbranden door wel over een sterrenstelsel zonder donkere materie. Het moet toch niet gekker worden! In deze aflevering bespreken we hoe dit zit. En wees gerust, het is een relatief korte aflevering!

The massive relic galaxy NGC 1277 is dark matter deficient:

https://www.aanda.org/articles/aa/full_html/2023/07/aa46291-23/aa46291-23.html

This galaxy has no dark matter:

https://cosmosmagazine.com/space/astronomy/galaxy-with-no-dark-matter/

Effectieve of half light radius:

https://astronomy.swin.edu.au/cosmos/h/Half-light+Radius

Hubble Finds Ring of Dark Matter:

https://hubblesite.org/contents/news-releases/2007/news-2007-17.html

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Donkere sterren ontdekt, zo lezen we in het nieuws. Maar hoe donker zijn deze objecten? En wat heeft het Loch Ness monster er mee te maken?

Dark matter and the first stars: a new phase of stellar evolution

https://arxiv.org/abs/0705.0521

The WIMP capture process for dark stars in the early universe

https://arxiv.org/abs/1006.0025

Supermassive Dark Star candidates seen by JWST

https://www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.2305762120

JADES

https://archive.stsci.edu/hlsp/jades

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Hoe fijn het ook is om over breedband internet te kunnen beschikken, die mega-constellaties satellieten zorgen voor nieuwe problemen in de radio-astronomie.

Chernobyl ramp:

https://en.wikipedia.org/wiki/Chernobyl_disaster

Astronomen maken zich grote zorgen: Lofartelescoop ontdekt ruis van SpaceX-satellieten:

https://www.rtvdrenthe.nl/nieuws/15700409/astronomen-maken-zich-grote-zorgen-lofartelescoop-ontdekt-ruis-van-spacex-satellieten

GRAVES source book:

https://spp.fas.org/military/program/track/graves.pdf

Weekend Project: Listen to Weird Sounds from Electromagnetic Fields:

https://makezine.com/projects/weekend-project-sample-weird-sounds-electromagnetic-fields/

Electromagnetic Field Microphone:

https://www.instructables.com/Electromagnetic-Microphone/

Jonathan's Space Pages:

https://planet4589.org/space/con/star/stats.html

The Impacts of Large Constellations of Satellites:

https://www.nsf.gov/news/special_reports/jasonreportconstellations/JSR-20-2H_The_Impacts_of_Large_Constellations_of_Satellites_508.pdf

Reddit SpaceX AMA:

https://old.reddit.com/r/spacex/comments/gxb7j1/we_are_the_spacex_software_team_ask_us_anything/?limit=500

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Vandaag kijken we samen weer eens hoe diep het konijnenhol gaat. Wat weten we eigenlijk over de realiteit waarin wij leven? Of bent u de enige die dit leest? En zo ja, waarom dan?

Boltzmann brain:

https://en.wikipedia.org/wiki/Boltzmann_brain

Sinks in the Landscape, Boltzmann Brains, and the Cosmological Constant Problem:

https://arxiv.org/pdf/hep-th/0611043.pdf

Brain in a vat:

https://en.wikipedia.org/wiki/Brain_in_a_vat

Dream argument:

https://en.wikipedia.org/wiki/Dream_argument

Solipsisme:

https://en.wikipedia.org/wiki/Solipsism

Hoe lang duurt het nu:

https://www.nporadio2.nl/podcasts/zimmerman-in-space/5335/32-hoe-lang-duurt-het-nu

Leven we in een computersimulatie:

https://www.nporadio2.nl/podcasts/zimmerman-in-space/5286/4-leven-we-in-een-computersimulatie

On testing the simulation theory:

https://arxiv.org/pdf/1703.00058.pdf

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Een Röntgen echo uit het verleden. Maar helemaal niet zo lang geleden als we gewend zijn in de astronomie. Hoe zit dat in vredesnaam?

X-ray polarization evidence for a 200-year old flare of Sgr A*

https://www.nature.com/articles/s41586-023-06064-x.epdf

Two sources of diffuse X-ray emission from the Galactic Centre

https://www.nature.com/articles/364040a0

Einstein satelliet

https://nl.wikipedia.org/wiki/Einstein_Observatory

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

In het archief van de Gaia satelliet vonden astronomen deze maand vier nieuwe zogenaamde D6-objecten, die met hoge snelheid door onze melkweg schieten. Wat moeten we hier nou weer van denken? En wat heeft één en ander met de ster Sirius te maken? U hoort het hopelijk in deze aflevering van "Zimmerman en Space".

GAIA archief:

https://gea.esac.esa.int/archive/

ESA Sky:

https://sky.esa.int/

The Fastest Stars in the Galaxy:

https://arxiv.org/pdf/2306.03914.pdf

Sirius:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Sirius_(ster)

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Eerder dit jaar verscheen er een foto van de James Webb ruimtetelescoop die het huidige kosmologische model (Lambda CDM) doet wankelen. Is het werkelijk tijd om de handdoek in de ring te gooien? Uiteraard niet! De sloomste podcaster van het heelal legt de feiten voor u op een rijtje.

CEERS:

https://ceers.github.io/

JWST NIRSpec camera:

https://jwst-docs.stsci.edu/jwst-near-infrared-spectrograph

Stellar Initial Mass Function Varies with Metallicities and Time:

https://arxiv.org/pdf/2301.07029.pdf

Evidence for Initial Mass Function Variation in Massive Early-Type Galaxies:

https://www.annualreviews.org/doi/abs/10.1146/annurev-astro-032620-020217

JWST's "too massive" galaxy problem solved?! | A non-universal IMF (Dr. Becky):

https://www.youtube.com/watch?v=W4KH1Jw6HBI

Stress Testing ΛCDM with High-redshift Galaxy Candidates:

https://arxiv.org/abs/2208.01611

Initial Mass Function:

https://en.wikipedia.org/wiki/Initial_mass_function

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Soms lijkt het wel alsof astronomie één grote verzameling van weirde verschijnselen is. Nou ja, misschien klopt dat ook wel. Vandaag kijken we samen naar een foto van de MeerKAT radiotelescoop. En moeten we concluderen dat we niet weten waar we naar kijken. Nog niet, kunnen we eigenlijk zeggen, want er zit wel degelijk vooruitgang in de radiosterrenkunde.

Mooie foto van de filamenten:

https://cdn.mos.cms.futurecdn.net/kE9wosDS7wUbEgiym8tPH5.jpg

Artikel met foto van de "Snake" en "Mouse" filamenten:

https://skyandtelescope.org/astronomy-news/astonishing-radio-view-of-the-milky-ways-heart/

Square Kilometre Array:

https://en.wikipedia.org/wiki/Square_Kilometre_Array

MeerKAT radio telescope:

https://www.sarao.ac.za/gallery/meerkat/

https://en.wikipedia.org/wiki/MeerKAT

Statistical Properties of the Population of the Galactic Center Filaments: The Spectral Index and Equipartition Magnetic Field:

https://arxiv.org/pdf/2201.10552.pdf

OpenSTAX astronomy:

https://openstax.org/details/books/astronomy

Handboek Sterrenkunde van Govert Schilling:

https://www.bol.com/nl/nl/f/handboek-sterrenkunde/38313658/

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Ja waar zit dat bewustzijn eigenlijk? Achter uw ogen? Weet u dat wel zeker? Lee Smolin en collega's vinden dat we het bewustzijn centraler moeten opstellen in de wetenschappelijke zoektocht naar waarheid. Wat dit met kwantum mechanica te maken heeft hoort u in deze aflevering van Zimmerman en Space.

Lee Smolin:

https://leesmolin.com/

Welcome to the Website of Jenann Ismael:

https://www.jenanni.com/

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Vreemde geluiden in de stratosfeer? Moeten we ons zorgen maken? Nou, het kan natuurlijk lang niet altijd kwaad om ons een beetje bezorgd op te stellen, maar in dit geval valt het misschien wel mee.

Stratosfeer:

https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Stratosfeer

Solar-Powered Balloons Detect Mysterious Sounds in the Stratosphere:

https://acoustics.org/solar-powered-balloons-detect-mysterious-sounds-in-the-stratosphere-asa184/

Capturing acoustic energy input into the upper atmosphere using free flying sensor arrays:

https://www.osti.gov/servlets/purl/1366801

Vega ballon data in PDS:

https://pds-atmospheres.nmsu.edu/PDS/data/vega_5001/

The Comprehensive Nuclear-Test-Ban Treaty Organisation:

https://www.ctbto.org/

GRAS Acoustics:

https://www.grasacoustics.com/products/special-microphone/infra-sound-microphones

Bruel + Kjaer:

https://www.bksv.com/en/transducers/acoustic/microphones/microphone-cartridges/4193

Quake Logic infrasound sensors:

https://www.quakelogic.net/_infrasound-sensors/MB3a

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Enceladus, dat is die Saturnus maan waar leven op mogelijk zou kunnen zijn. Vandaag hebben we het over een spannend apparaat van NASA JPL dat een beste poging zou kunnen doen om daar ter plekke onderzoek te gaan verrichten.

How does salinity shape ocean circulation and ice geometry on Enceladus and other icy satellites?

https://www.researchgate.net/publication/362183479_How_does_salinity_shape_ocean_circulation_and_ice_geometry_on_Enceladus_and_other_icy_satellites

JPL’s Snake-Like EELS Slithers Into New Robotics Terrain:

https://www.jpl.nasa.gov/news/jpls-snake-like-eels-slithers-into-new-robotics-terrain

Zelf experimenteren met een IMU:

https://docs.arduino.cc/tutorials/nano-rp2040-connect/rp2040-imu-basics

https://reference.arduino.cc/reference/en/libraries/arduino_lsm6dsox/

https://www.sossolutions.nl/adafruit-lsm6dsox-lis3mdl-precision-9-dof-imu

EELS YouTube video:

https://www.youtube.com/watch?v=ifCIDT4X9AM

EELS testing media reel op Vimeo:

https://vimeo.com/824885689/37102d23f1

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Waarom zouden we een radiotelescoop bouwen op de achterzijde van onze maan? Dat hoort u in deze aflevering van "Zimmerman en Space".

Epoch of recombination:

https://astronomy.swin.edu.au/cosmos/E/Epoch+Of+Recombination

Skywave/skip:

https://en.m.wikipedia.org/wiki/Skywave

LuSEE:

https://www.nasa.gov/sites/default/files/atoms/files/bale4lusee.pdf

LuSEE Night:

https://arxiv.org/pdf/2301.10345.pdf

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Vorige keer hadden we het al over donkere energie. Voor de volledigheid deze week een aflevering over donkere materie. Ook omdat daar iets nieuws over te vertellen valt. Het is een beetje een theoretisch verhaal geworden, dus volgende week weer wat gemakkelijkers, okay?

Anomalies in Gravitational-Lensed Images Revealing Einstein Rings Modulated by Wavelike Dark Matter:

https://arxiv.org/pdf/2304.09895.pdf

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Ja ik dacht: laten we eens wat aandacht schenken aan die mysterieuze donkere energie. DESgewenst kun u er zelf ook nog aan bijdragen.

Project DES:

https://www.darkenergysurvey.org/

Deep learning at scale for the construction of galaxy catalogs in the Dark Energy Survey:

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0370269319303879

Dark Energy Explorers:

https://www.zooniverse.org/projects/erinmc/dark-energy-explorers

HETDEX:

https://hetdex.org/

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Ruim een eeuw geleden leefde er een astronoom met de naam Arthur Eddington. Daar gaat deze aflevering niet over, maar wel over een mysterieus Röntgen object dat lak lijkt te hebben aan Eddington's limiet.

NASA Study Helps Explain Limit-Breaking Ultra-Luminous X-Ray Sources:

https://www.jpl.nasa.gov/news/nasa-study-helps-explain-limit-breaking-ultra-luminous-x-ray-sources

Orbital Decay in M82 X-2:

https://iopscience.iop.org/article/10.3847/1538-4357/ac8d67/pdf

Ultraluminous X-ray source:

https://en.wikipedia.org/wiki/Ultraluminous_X-ray_source

Pulsars:

http://burro.astr.cwru.edu/Academics/Astr221/LifeCycle/pulsars.html

Arthur Eddington:

https://en.wikipedia.org/wiki/Arthur_Eddington

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Het was volop in het nieuws vorige week: een superzwaar zwart gat (ook wel SMBH wat staat voor Super Massive Black Hole) sjeest door ons heelal en laat ook nog een streep aan de hemel achter. In deze aflevering ontdoen we het sensationele nieuws een beetje van zijn mystiek en kijken we naar wat er voor zinnigs over te vertellen valt.

A Candidate Runaway Supermassive Black Hole Identified by Shocks and Star
Formation in its Wake:

https://iopscience.iop.org/article/10.3847/2041-8213/acba86

Hubble Sees Possible Runaway Black Hole Creating a Trail of Stars:

https://www.nasa.gov/feature/goddard/2023/hubble-sees-possible-runaway-black-hole-creating-a-trail-of-stars

Nancy Grace Roman ruimtetelescoop:

https://en.wikipedia.org/wiki/Nancy_Grace_Roman_Space_Telescope

How Big Can a Black Hole Grow?

https://arxiv.org/abs/1511.08502

Black Hole Math Educator Guide:

https://www.nasa.gov/audience/foreducators/topnav/materials/listbytype/Black_Hole_Math.html

Explore NASA STEM:

https://www.nasa.gov/stem

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Vorige maand, maart 2023, verscheen een artikel in Nature met de titel "Uracil in the carbonaceous asteroid 162173 Ryugu". De diepere implicaties van deze ontdekking bespreken we samen in deze aflevering van "Zimmerman en Space"; de minst gediscontinueerde podcast van het heelal.

Uracil in the carbonaceous asteroid (162173) Ryugu:

https://www.nature.com/articles/s41467-023-36904-3

Hayabusa 2:

https://en.wikipedia.org/wiki/Hayabusa2

162173 Ryugu:

https://en.wikipedia.org/wiki/162173_Ryugu

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Een belanrijke recente ontdekking geeft ons nieuwe inzichten in de oorsprong van water op onze aarde.

Deuterium-enriched water ties planetforming disks to comets and protostars

https://www.nature.com/articles/s41586-022-05676-z

Terrestrial deuterium-to-hydrogen ratio in water in hyperactive comets

https://arxiv.org/abs/1904.09175

Deuterium-to-hydrogen ratio in the solar system

https://sci.esa.int/web/herschel/-/49378-the-deuterium-to-hydrogen-ratio-in-the-solar-system

D/H ratios of the inner Solar System

https://royalsocietypublishing.org/doi/10.1098/rsta.2015.0390

Chondrieten

https://nl.wikipedia.org/wiki/Chondriet

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Tijd voor rust! Of beter gezegd: de tijd ontbrak ondergetekende enigszins om deze week de aflevering te maken die eigenlijk in de planning stond. Dus die hoort u volgende week! Maar reis deze week gezellig in gedachten mee naar een mysterieuze plek in onze melkweg.

Ster HE 1523 0901

https://nl.wikipedia.org/wiki/HE_1523-0901

Spectral analysis of ultra-cool white dwarfs polluted by planetary debris

https://arxiv.org/abs/2206.05258

Zeeman effect

https://nl.wikipedia.org/wiki/Zeemaneffect

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

...ook wel TDE's genoemd, treden op wanneer een ster het loodje legt als gevolg van de zwaartekracht van een zwart gat. Alsof zwarte gaten op zich niet al vreemd genoeg zijn, in deze aflevering van "Zimmerman en Space" een vreemde observatie met betrekking tot TDE's.

Astronomers See Distant Eruption as Black Hole Destroys Star

https://public.nrao.edu/news/black-hole-destroys-star/

Spaghettification

https://en.wikipedia.org/wiki/Spaghettification

A Mildly Relativistic Outflow Launched Two Years after Disruption in Tidal Disruption
Event AT2018hyz

https://iopscience.iop.org/article/10.3847/1538-4357/ac88d0/pdf

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Er wordt veel gesproken over de voor- en nadelen van het gebruik van Chat GPT. Vandaag stellen we wat vragen aan Chat GPT en kijken we naar een interessant onderzoek waarbij kunstmatige intelligentie een andere rol speelt.

A deep-learning search for technosignatures of 820 nearby stars (pre-press):

https://seti.berkeley.edu/ml_gbt/MLSETI_NatAstron_arxiv3.pdf

Chat GPT:

https://openai.com/blog/chatgpt

SETIGEN Python module:

https://github.com/bbrzycki/setigen

Sterrenstof podcast:

https://soundcloud.com/user-758737536

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Hoezo is iets een meteoriet? Dat vraag ik mij ook wel eens af. Vandaag zoeken wij naar antwoorden. En niet hier... maar in Somalië! Reis gezellig mee met Zimmerman en Space om meteorieten te zoeken.

Do You Think You May Have Found a Meteorite?

http://meteorite.unm.edu/meteorites/meteorite-museum/how-id-meteorite/

Lindy Elkins-Tanton:

https://en.wikipedia.org/wiki/Lindy_Elkins-Tanton

IAB meteorieten:

https://en.wikipedia.org/wiki/IAB_meteorite

Psyche missie:

https://en.wikipedia.org/wiki/Psyche_(spacecraft)

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

In deze aflevering spreken we met Amito Haarhuis, directeur van het Rijksmuseum Boerhaave in Leiden. 

Wat zijn de belangrijkste ontdekkingen uit onze Nederlandse wetenschapsgeschiedenis? Welke onderzoekers zaten daarachter en hoeveel impact hebben hun ontdekkingen op ons leven van vandaag? Ontdek meer over hun uitvindingen en denk mee over grote vragen van nu. 

Met een collectie die vijf eeuwen onderzoek en innovatie toont, en een intensieve samenwerking met kopstukken uit de wetenschap van vandaag, biedt Rijksmuseum Boerhaave bezoekers van alle leeftijden een intrigerende kijk in de wereld van wetenschap.

https://rijksmuseumboerhaave.nl/

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Hoe laat is het op de maan? Een eenvoudige vraag, die echter geen eenvoudig antwoord kent. Getuige ook deze aflevering van de Zimmerman en Space podcast, die maar liefst 19 minuten en 50 seconden duurt. Dat doet al het ergste vermoeden. Toch moeten we er vast over nadenken voordat uw pizza in de toekomst bij het verkeerde adres op de maan wordt bezorgd.

ESA Moonlight:

https://www.esa.int/Applications/Telecommunications_Integrated_Applications/Moonlight

International Atomic Time:

https://en.wikipedia.org/wiki/International_Atomic_Time

Time: From Earth Rotation to Atomic Physics boek:

https://www.amazon.com/Time-Earth-Rotation-Atomic-Physics-ebook/dp/B07FSCYGDR/ref=tmm_kin_swatch_0

Time is “elastic”: Why time passes faster atop a mountain than at sea level:

https://bigthink.com/hard-science/time-perception/

Living Without Temporal Cues: A Case Study:

https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fphys.2020.00011/full

LunaNet:

https://www.nasa.gov/feature/goddard/2021/lunanet-empowering-artemis-with-communications-and-navigation-interoperability

Time Synchronization for Space Data Links:

https://www.eecis.udel.edu/~mills/proximity.html

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Ja hoe staat het eigenlijk met die James Webb ruimtetelescoop? We willen wel eens horen dat er leven bestaat op andere planeten. In deze aflevering kijken we samen naar de stand van zaken.

LHS Catalogus:

https://arxiv.org/pdf/astro-ph/0202164.pdf

Octant:

https://en.wikipedia.org/wiki/Octant_(instrument)

NASA artikel over LHS 475 b:

https://www.nasa.gov/feature/goddard/2023/nasa-s-webb-confirms-its-first-exoplanet

Eureka! pipeline:

https://github.com/kevin218/Eureka

The CARMENES search for exoplanets around M dwarfs, Wolf 1069 b: Earth-mass planet in the habitable zone of a nearby, very low-mass star:

https://arxiv.org/abs/2301.02477

Precessie:

https://www.spacepage.be/artikelen/het-zonnestelsel/de-planeten/de-aarde/de-precessie-van-de-aardas

De wetenschappelijke publicatie over LHS 475 B ('A JWST transmission spectrum of a nearby Earth-sized exoplanet'):

https://arxiv.org/pdf/2301.04191.pdf

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Overal om ons heen... stof. Maar hoe zit het met stof tussen de sterren?

Stof uit de ruimte (studie uit 2021):

https://www.scientificamerican.com/article/antarctic-study-shows-how-much-space-dust-hits-earth-every-year/

Dome C op Antarctica:

https://en.wikipedia.org/wiki/Dome_C

Great Rift:

https://en.wikipedia.org/wiki/Great_Rift_(astronomy)

Sombrero stelsel of M104:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Sombrerostelsel#/media/Bestand:M104_ngc4594_sombrero_galaxy_hi-res.jpg

Infrarood licht:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Infrarood

AGB sterren:

https://en.wikipedia.org/wiki/Asymptotic_giant_branch

Go fund me voor Zimmerman en Space:

https://gofund.me/9c023b3d

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Regelmatig bereikt mij de vraag waarom we nog geen kunstmatige zwaartekracht toegepast zien worden in de huidige ruimtevaart. Het lijkt immers zo simpel: laat het ruimtevaartuig rondjes tollen om haar as en de astronauten hebben hun ervaring van zwaartekracht min of meer weer terug. Hoe het werkelijk zit proberen we uit te vogelen in deze aflevering.

Reken zelf uit hoe snel u beweegt in LEO:

https://www.spaceacademy.net.au/watch/track/leopars.htm

Nadelen van een lang verblijf in gewichtloze toestand:

https://phys.org/news/2012-03-prolonged-space-brain-eye-abnormalities.html

Apollo 13 en het nadoen van gewichtloosheid:

https://screenrant.com/apollo-13-kevin-bacon-filming-vomit-comet/

Artificial gravity in 2001: A Space Odyssey:

https://www.wired.com/2013/06/artificial-gravity-in-the-spinning-discovery-one/

Leuk artikel maar met verkeerde berekeningen:

https://www.popsci.com/scitech/article/2009-02/physics-artificial-gravity-part-two/

Voyager ruimte hotel met 1/6e zwaartekracht:

https://en.wikipedia.org/wiki/Voyager_Station

Kunstmatige zwaartekracht in Star Trek:

https://memory-alpha.fandom.com/wiki/Artificial_gravity

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Dichterbij dan we zouden verwachten vinden we HIPASS J1131–31, bijgenaamd het Peekaboo sterrenstelsel. Wat hier raadselachtig aan is en wat dat met metaal te maken heeft hoort u in deze aflevering. Tenzij u natuurlijk niet luistert maar in slaap valt. Ook prima!

Een prachtig interactief systeem der elementen:

https://ptable.com/?lang=nl

Het Peekaboo artikel in Arxiv (de pre-press server):

https://arxiv.org/pdf/2212.03478.pdf

Ook uw geldelijke bijdrage aan deze podcast is meer dan welkom:

https://gofund.me/ed670b93

Word ook gratis lid van onze Discord:

https://discord.gg/tqmuscVTdq

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Verspreid door onze melkweg vinden we her en der zogenaamde moleculaire nevels. Dit zijn de plaatsen waar jonge sterren, en daarmee zonnestelsels, geboren worden. Maar dit proces is nog grotendeels in nevelen gehuld, mede ook omdat we er vanaf onze waarnemingspositie eigenlijk alleen in het platte vlak naar kunnen kijken. Twee astronomen van de Universiteit van Kreta publiceerden hierover een nieuwe kijk op de zaken.

Magnetic Seismology of Interstellar Gas Clouds: Unveiling a Hidden Dimension:

https://arxiv.org/pdf/1507.03742.pdf

Herschel ruimtetelescoop:

https://en.wikipedia.org/wiki/Herschel_Space_Observatory

Barnard 68 Bok globule:

https://en.wikipedia.org/wiki/Barnard_68

Steun Zimmerman en Space:

https://gofund.me/913a7f2a

Word lid van onze Discord:

https://discord.gg/tqmuscVTdq

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Wat bevindt zich in het centrum van onze Melkweg? Ja, een zwart gat. Maar verder? Er valt nog een hoop interessants over te melden.

Een stukje uit een YouTube video met daarin een timelapse van sterren in het centrum van onze Melkweg:

https://youtube.com/clip/Ugkxbbc2UQf62gEQ1XPaWU70BTLJ6WaFqj2-

Artikel "Fermi and eRosita bubbles as relics of the past activity of the Galactic black hole":

https://arxiv.org/pdf/2203.02526.pdf

Stellarium als computerprogramma:

https://stellarium.org/

Stellarium als app:

https://www.stellarium-labs.com/

Stellarium op het web:

https://stellarium-web.org/

De muziek van [Moos]:

https://linktr.ee/moosdohmen

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Wat hebben koffie en elektrozwakke koppeling met elkaar te maken? Nou misschien wel meer dan u in eerste instantie zou denken! Er bestaat een theorie dat dit heelal niet stabiel maar meta-stabiel is, en de consequenties daarvan kunnen verstrekkend zijn.

Elektrozwakke interactie verklaard:

https://en.wikipedia.org/wiki/Electroweak_interaction

Het artikel over elektrozwakke sterren:

https://arxiv.org/pdf/0912.0520.pdf

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Het is weer (bijna) kerst, en dan wordt het altijd wat zoetsappig in de Zimmerman Space... Deze keer een vrije vertaling van een science fiction verhaal van Isaac Asimov.

De muziek in deze aflevering is van Lee Rosevere:

https://archive.org/details/Asimov_music_inspired_by_the_writings_of-10906

The Last Question (pdf):

https://docs.google.com/file/d/0ByoueGSWXluVVUtHYnRJVEg4YnM/edit?resourcekey=0-piVl8D4gdQhTyiaImqjduQ

Voorgelezen versie van the Drabblecast:

https://www.drabblecast.org/2011/03/11/drabblecast-200-the-last-question-by-isaac-asimov/

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

In astronomische artikelen komen we wel eens de Z parameter tegen. Wat betekent deze?

Een mooi artikel over roodverschuiving:

https://lco.global/spacebook/light/redshift

De Z-tabel (resp. Z, afgelegde tijd, afstand)

Z = 0.0000715
1 miljoen jaar
1 miljoen lichtjaar

Z = 0.10
1.286 miljard jaar
1.349 miljard lichtjaar

Z = 0.25
2.916 miljard jaar
3.260 miljard lichtjaar

Z = 0.5
5.019 miljard jaar
5.936 miljard lichtjaar

Z = 1
7.731 miljard jaar
10.147 miljard lichtjaar

Z = 2
10.324 miljard jaar
15.424 miljard lichtjaar

Z = 3
11.476 miljard jaar
18.594 miljard lichtjaar

Z = 4
12.094 miljard jaar
20.745 miljard lichtjaar

Z = 5
12.469 miljard jaar
22.322 miljard lichtjaar

Z = 6
12.716 miljard jaar
23.542 miljard lichtjaar

Z = 7
12.888 miljard jaar
24.521 miljard lichtjaar

Z = 8
13.014 miljard jaar
25.329 miljard lichtjaar

Z = 9
13.110 miljard jaar
26.011 miljard lichtjaar

Z = 10
13.184 miljard jaar
26.596 miljard lichtjaar

Wilt u ook meepraten in onze Discord?

https://discord.gg/Gu7bxxxuqX

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Tsunami's op Mars? Echt? Ja, maar dan wel heel lang geleden. Wat deze hypothese te maken heeft met de Viking landers uit 1976 hoort u in deze aflevering van Zimmerman en Space.

Artikel over Viking 1 uit De Volkskrant:

https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010881102:mpeg21:p005

Chryse Planitia in Google Mars:

https://www.google.com/mars/#lat=25.324166&lon=-30.234375&q=Chryse%20Planitia

Artikel over mega-tsunami op Mars:

https://astronomy.com/news/2022/12/megatsunami-swept-over-mars-after-devastating-asteroid-strike

Evidence of an oceanic impact and megatsunami sedimentation in Chryse Planitia, Mars:

https://www.nature.com/articles/s41598-022-18082-2

The Viking Lander Labeled Release Data Set:

https://pds-geosciences.wustl.edu/missions/vlander/lr.html

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0