رواق / Ravaq

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۷۱

فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

دارم از زلف سياهش گله چندان که مپرس

که چنان ز او شده‌ام بی‌سروسامان که مپرس

کس به اميد وفا ترک دل و دين مکناد

که چنانم من از اين کرده پشيمان که مپرس

به يکی جرعه که آزار کسش در پی نيست

زحمتی می‌کشم از مردم نادان که مپرس

زاهد از ما به سلامت بگذر کاين می لعل

دل و دين می‌برد از دست بدان سان که مپرس

گفت‌وگوهاست در اين راه که جان بگدازد

هر کسی عربده‌ای اين که مبين آن که مپرس

پارسایی (گوشه‌گیری) و سلامت هوسم بود ولی

شيوه‌ای (عشوه‌ای) می‌کند آن نرگس فتان که مپرس

گفتم از گوی فلک صورت حالی پرسم

گفت آن می‌کشم اندر خم چوگان که مپرس

گفتمش زلف به خون که شکستی گفتا

حافظ اين قصه دراز است به قرآن که مپرس

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۷۰

فاعلاتن مفاعلن فعلن

درد عشقی کشيده‌ام که مپرس

(رخت جایی کشیده‌ام که مپرس)

زهر (درد) هجری چشيده‌ام که مپرس

گشته‌ام در جهان و آخر کار

دلبری برگزيده‌ام که مپرس

آنچنان در هوای خاک درش

می‌رود آب ديده‌ام که مپرس

من به گوش خود از دهانش دوش

سخنانی شنيده‌ام که مپرس

سوی من لب چه می‌گزی که مگوی؟

لب لعلی گزيده‌ام که مپرس

بی تو در کلبه‌ی گدایی خويش

رنج‌هایی کشيده‌ام که مپرس

همچو حافظ غريب در ره عشق

به مقامی رسيده‌ام که مپرس

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۶۹

مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن

دلا رفيق سفر بخت نيکخواهت بس

نسيم روضه‌ی شيراز پيک راهت بس

دگر ز منزل جانان سفر مکن درويش

که سير معنوی و کنج خانقاهت بس

هوای مسکن مالوف و عهد يار قديم

ز رهروان سفرکرده عذرخواهت بس

به صدر مصطبه بنشين و ساغر می نوش

که اين قدر ز جهان کسب مال و جاهت بس

وگر کمين بگشايد غمی ز گوشه‌ی دل

حريم درگه پير مغان پناهت بس

زيادتی مطلب کار بر خود آسان کن

صراحی (که شیشه‌ای) می لعل و بتی چو ماهت بس

فلک (زمان) به مردم نادان دهد زمام مراد

تو اهل فضلی و دانش همين گناهت بس

به هيچ ورد دگر نيست حاجت ای حافظ

دعای نيم شب و درس صبحگاهت بس

به منت دگران خو مکن که در دو جهان

رضای ايزد و انعام پادشاهت بس

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۶۸

فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

گلعذاری ز گلستان جهان ما را بس

زين چمن سايه‌ی آن سرو روان (چمان) ما را بس

من و همصحبتی اهل ريا؟ دورم باد

از گرانان جهان رطل گران ما را بس

قصر فردوس به پاداش عمل می‌بخشند

ما که رنديم و گدا دير مغان ما را بس

بنشين بر لب جوی و گذر عمر ببين

کاين اشارت ز جهان گذران ما را بس

نقد بازار جهان بنگر و آزار جهان

گر شما را نه بس اين سود و زيان ما را بس

يار با ماست چه حاجت که زيادت طلبيم؟

دولت صحبت آن مونس جان ما را بس

از در خويش خدا را به بهشتم مفرست

که سر کوی تو از کون و مکان ما را بس

حافظ از مشرب قسمت گله (بی)ناانصافی‌ست

طبع چون آب و غزل‌های روان ما را بس

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۶۷

فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلان

ای صبا گر بگذری بر ساحل رود ارس

بوسه زن بر خاک آن وادی و مشکين کن نفس

منزل سلمی که بادش هر دم از ما صد سلام

پرصدای ساربانان بينی و بانگ جرس

محمل جانان ببوس آن گه به زاری عرضه دار

کز فراقت سوختم ای مهربان فرياد رس

من که قول ناصحان را خواندمی قول رباب

گوشمالی ديدم از هجران که اينم پند بس

عشرت شبگير کن (بی‌ترس) می نوش کاندر (شهر) راه عشق

شب‌روان را آشنایی‌هاست با مير عسس

عشقبازی (پادشاهی) کار بازی نيست ای دل سر بباز

زان که گوی عشق نتوان زد به چوگان هوس

دل به رغبت می‌سپارد جان به چشم مست يار

گر چه هشياران ندادند اختيار خود به کس

طوطيان در شکرستان کامرانی می‌کنند

و از تحسر دست بر سر می‌زند مسکين مگس

نام حافظ گر برآيد بر زبان کلک دوست

از جناب حضرت شاهم بس است اين ملتمس

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۶۶

مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن

دلم (ربوده‌ی) رميده‌ی لولی‌وشی‌ست شورانگيز

دروغ‌وعده و قتال‌وضع و رنگ‌آميز

فدای پيرهن چاک ماهرويان باد

هزار جامه‌ی تقوا و خرقه‌ی پرهيز

خيال خال تو با خود به خاک خواهم برد

که تا ز خال تو خاکم شود عبيرآميز

فرشته عشق نداند که چيست (قصه مخوان) ای ساقی

بخواه جام و گلابی به خاک آدم ريز

پياله بر کفنم بند تا سحرگه حشر

به می ز دل ببرم هول روز رستاخيز

فقير و خسته به درگاهت آمدم رحمی

که جز ولای توام نيست هيچ دستاويز

بيا که هاتف ميخانه دوش با من گفت

که در مقام رضا باش و از قضا مگريز

ميان عاشق و معشوق هيچ حائل نيست

تو خود حجاب خودی حافظ از ميان برخيز

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۶۵

فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلان

برنيامد از تمنای لبت کامم هنوز

بر اميد جام لعلت دردی‌آشامم هنوز

روز اول رفت دينم در سر زلفين تو

تا چه خواهد شد در اين سودا سرانجامم هنوز

ساقيا يک جرعه‌ ده زان آب آتشگون که من

در ميان پختگان عشق او خامم هنوز

از خطا گفتم شبی (موی) زلف تو را مشک ختن

می‌زند هر لحظه تيغی مو بر اندامم هنوز

پرتو روی تو (را) تا در خلوتم ديد آفتاب

می‌رود (می‌دود) چون سايه هر دم بر در و بامم هنوز

نام من رفته‌ست روزی بر لب جانان به سهو

اهل دل را بوی جان می‌آيد از نامم هنوز

در ازل داده‌ست ما را ساقی لعل لبت

جرعه‌ی جامی که من مدهوش آن جامم هنوز

ای که گفتی جان بده تا باشدت آرام (دل) جان

جان به غم‌هايش (یغمایت) سپردم نيست آرامم هنوز

در قلم آورد حافظ قصه‌ی لعل (لبت) لبش

آب حيوان می‌رود هر دم ز اقلامم هنوز

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۶۴

فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

خيز و در کاسه زر آب طربناک انداز

پيشتر زان که شود کاسه‌ی سر خاک انداز

عاقبت منزل ما وادی خاموشان است

حاليا غلغله در گنبد افلاک انداز

ملک اين مزرعه دانی که ثباتی (نکند) ندهد

آتشی از جگر جام در املاک انداز

به سر سبز تو ای سرو که (چون) گر خاک شوم

ناز از سر بنه و سايه بر اين خاک انداز

دل ما را که ز مار سر زلف تو بخست

از لب خود به شفاخانه‌ی ترياک انداز

غسل در اشک زدم کاهل طريقت گويند

پاک شو اول و پس ديده بر آن پاک انداز

چشم آلوده‌نظر از رخ جانان دور است

بر رخ او نظر از آينه‌ی پاک انداز

يا رب آن زاهد خودبين که بجز عيب نديد

دود آهيش در آيينه‌ی ادراک انداز

چون گل از نکهت او جامه قبا کن حافظ

وين (وآن) قبا در ره آن (دلبر) قامت چالاک انداز

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۶۳

مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن

بيا و کشتی ما در شط شراب انداز

خروش (غریو) و ولوله در جان شيخ و شاب انداز

مرا به کشتی باده درافکن ای ساقی

که گفته‌اند نکویی کن و در آب انداز

ز کوی ميکده برگشته‌ام ز راه خطا

مرا دگر ز کرم با ره صواب انداز

بيار زان می گلرنگ مشک‌بو جامی

شرار رشک و حسد در دل گلاب انداز

اگر چه مست و خرابم تو نيز لطفی کن

نظر بر اين دل سرگشته‌ی خراب انداز

به نيم‌شب اگرت آفتاب می‌بايد

ز روی دختر گلچهر رز نقاب انداز

مهل که روز وفاتم به خاک بسپارند

مرا به ميکده بر در خم شراب انداز

ز جور چرخ چو حافظ به جان رسيد دلت

به سوی ديو محن ناوک شهاب انداز

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۶۲

فعلاتن مفاعلن فعلن

حال خونين‌دلان که گويد باز؟

وز فلک خون خم که جويد باز؟

شرمش از چشم می‌پرستان باد

نرگس مست اگر برويد باز

جز فلاطون خم‌نشين شراب

سر حکمت به ما که گويد باز؟

هر که چون لاله کاسه‌گردان (بود) شد

زين جفا رخ به خون بشويد باز

نگشايد دلم چو غنچه اگر

ساغری از لبش نبويد باز

بس که در پرده چنگ گفت سخن

ببرش موی تا نمويد باز

گرد بيت‌الحرام خم حافظ

گر نميرد به سر بپويد باز

«««««🎉می‌بهـا🎉»»»»»

غزل نمره ۲۶۱

مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن

درآ که در دل خسته توان درآيد باز

بيا که در تن مرده روان درآيد باز

بيا که فرقت تو چشم من چنان دربست

که فتح باب وصالت مگر گشايد باز

غمی که چون سپه زنگ ملک دل بگرفت

ز خيل شادی روم رخت زدايد باز

به پيش آينه‌ی دل هر آن چه می‌دارم

بجز خيال جمالت نمی‌نمايد باز

بدان مثل که شب آبستن است (دور) روز از تو

ستاره می‌شمرم تا که شب چه زايد باز

بيا که بلبل مطبوع خاطر حافظ

به بوی گلبن وصل تو می‌سرايد باز

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۶۰

مفعول و فاعلات و مفاعیل و فاعلان

ای سروناز حسن که خوش می‌روی به ناز

عشاق را به ناز تو هر لحظه صد نياز

فرخنده باد طلعت (نازت) خوبت که در ازل

ببريده‌اند بر قد سروت قبای ناز

دل کز طواف کعبه‌ی کويت وقوف يافت

از شوق آن حريم ندارد سر حجاز

آن را که بوی عنبر زلف تو آرزوست

چون عود گو بر آتش (سوزان) سودا بسوز و ساز

پروانه را ز شمع بود سوز دل ولی

بی شمع عارض تو دلم را بود گداز

از طعنه‌ی رقيب نگردد عيار من

چون زر اگر برند مرا در دهان گاز

هر دم به خون ديده چه حاجت وضو (که) چو نيست

بی طاق ابروی تو نماز مرا جواز

صوفی که بی تو توبه ز می کرده بود دوش

بشکست عهد چون در ميخانه ديد باز

چون باده باز بر سر خم رفت کف زنان

حافظ که دوش از لب (ساغر) ساقی شنيد راز

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۵۹

مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن

منم که ديده به ديدار دوست کردم باز؟

چه شکر گويمت ای کارساز بنده‌نواز؟

نيازمند بلا گو رخ از غبار مشوی

که کيميای مراد است خاک کوی نياز

ز مشکلات طريقت عنان (مپیچ) متاب ای دل

که مرد راه نينديشد از نشيب و فراز

طهارت ار نه به خون جگر کند عاشق

به قول مفتی عشقش درست نيست نماز

در اين مقام مجازی بجز پياله مگير

در اين سراچه‌ی بازيچه غير عشق مباز

به نيم بوسه دعایی بخر ز اهل دلی

که کيد دشمنت از جان و جسم دارد باز

امید قد تو می‌داشتم ز بخت بلند

نسیم زلف تو می‌خواستم ز عمر دراز

به هیچ در نروم بعد از این ز حضرت دوست

چو کعبه یافتم آیم ز بت‌پرستی باز

فکند زمزمه‌ی عشق در (عراق و) حجاز و عراق

نوای بانگ غزل‌های حافظ از شيراز

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۵۸

مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن

هزار شکر که ديدم به کام خويشت باز

ز روی صدق و صفا گشته با دلم دمساز

روندگان طريقت ره بلا سپرند

رفيق عشق چه غم دارد از نشيب و فراز

غم حبيب نهان به ز (جستجوی) گفت و گوی رقيب

که نيست سينه‌ی ارباب کينه محرم راز

اگر چه حسن تو از عشق غير مستغنی‌ست

من آن نيم که از اين عشقبازی آيم باز

چه گويمت که ز سوز درون چه می‌بينم

ز اشک پرس حکايت که من نيم غماز

چه فتنه بود که مشاطه‌ی قضا انگيخت

که کرد نرگس مستش سیه به سرمه‌ی ناز

(که گِرد نرگس شوخش کشید سرمه‌ی ناز)

بدين سپاس که مجلس منور است به دوست

گرت چو شمع جفایی رسد بسوز و بساز

غرض کرشمه‌ی حسن است ور نه حاجت نيست

جمال دولت محمود را به زلف اياز

غزل‌سرایی ناهيد صرفه‌ای نبرد

در آن مقام که حافظ برآورد آواز

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۵۷

فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

روی بنمای و مرا گو که ز جان دل برگير

پيش شمع آتش پروانه به جان گو درگير

در لب تشنه‌ی ما بين و مدار آب دريغ

بر سر کشته‌ی خويش آی و ز خاکش برگير

ترک درويش (مکن) مگير ار نبود سيم و زرش

در غمت سيم شمار اشک و رخش را زر گير

چنگ بنواز و بساز ار نبود عود (منال) چه باک

آتشم عشق و دلم عود و تنم مجمر گير

در سماع آی و ز سر خرقه برانداز و برقص

ور نه با گوشه‌ رو و خرقه‌ی ما بر سر گير

صوف برکش ز سر و باده‌ی صافی درکش

سيم درباز و به زر سيمبری در بر گير

دوست گو يار شو و هر دو (که) جهان دشمن باش (از هر که جهان باز آمد)

بخت گو پشت (کن و) مکن روی زمين لشکر گير

ميل رفتن مکن ای دوست دمی با ما باش

بر لب جوی طرب جوی و به کف ساغر گير

رفته گير از برم و ز آتش و آب دل و چشم

گونه‌ام زرد و لبم خشک و کنارم تر گير

حافظ آراسته کن بزم و بگو واعظ را

که ببين مجلسم و ترک سر منبر گير

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۵۶

مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن

نصيحتی کنمت بشنو و بهانه مگير

هرآنچه ناصح مشفق بگويدت بپذير

ز وصل روی جوانان تمتعی بردار

که در کمينگه عمر است مکر عالم پير

نعيم هر دو جهان پيش عاشقان به (دو جو) جویی

که اين متاع قليل است و آن عطای (حقیر) کثير

معاشری خوش و رودی بساز می‌خواهم

که درد (عشق) خويش بگويم به ناله بم و زير

بر آن سرم که ننوشم می و گنه نکنم

اگر موافق تدبير من (رود) شود تقدير

چو قسمت ازلی بی‌ حضور ما کردند

گر اندکی نه به وفق رضاست خرده مگير

چو لاله در قدحم ريز ساقيا می و مشک

که نقش خال نگارم نمی‌رود ز ضمير

بيار ساغر در خوشاب ای ساقی

حسود گو کرم آصفی ببين و بمير

به عزم توبه نهادم قدح ز کف صد بار

ولی کرشمه ساقی نمی‌کند تقصير

می دوساله و محبوب چارده ساله

همين بس است مرا صحبت صغير و کبير

دل رميده‌ی ما را که پيش (دست) می‌گيرد

خبر دهيد به مجنون خسته از زنجير

حديث توبه در اين بزمگه مگو حافظ

که ساقيان کمان ابرويت زنند به تير

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۵۵

فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلان

يوسف گمگشته بازآيد به کنعان غم مخور (شمس‌الدین محمد جوینی)

کلبه‌ی احزان شود روزی گلستان غم مخور

ای (این) دل غمديده حالت (حالش) به شود دل بد مکن

وين سر شوريده بازآيد به سامان غم مخور

گر بهار عمر باشد باز بر تخت چمن

چتر گل در (بر) سر کشی ای مرغ خوشخوان غم مخور

دور گردون گر دو روزی بر مراد ما (نبود، نگشت) نرفت

دايما يکسان نباشد حال (کار) دوران غم مخور

هان مشو نوميد چون واقف نه ای از سر غيب

باشد اندر پرده بازی‌های پنهان غم مخور

ای دل ار سيل (بلا) فنا بنياد هستی برکند

چون تو را نوح است کشتيبان ز طوفان غم مخور

در بيابان گر به (ز) شوق کعبه خواهی زد قدم

سرزنش‌ها گر کند خار مغيلان غم مخور

گر چه منزل بس خطرناک است و مقصد بس بعيد

هيچ راهی نيست کان را نيست پايان غم مخور

حال ما در فرقت جانان و ابرام رقيب

جمله می‌داند خدای حال گردان غم مخور

حافظا در کنج فقر و خلوت شب‌های تار

تا بود وردت دعا و درس قرآن غم مخور

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۵۴

مفعول و فاعلات و مفاعیل و فاعلان

ديگر ز شاخ سرو سهی بلبل صبور

گلبانگ زد که چشم بد از روی گل به دور

ای گل به شکر آن که تویی پادشاه حسن

با بلبلان بی‌دل شيدا مکن غرور

از دست غيبت تو شکايت نمی‌کنم

تا نيست غيبتی نبود لذت حضور

گر ديگران به عيش و طرب خرمند و شاد

ما را غم نگار بود مايه سرور

زاهد اگر به حور و قصور است اميدوار

ما را شرابخانه قصور است و يار حور

می خور به بانگ چنگ و مخور غصه ور کسی

گويد تو را که باده مخور گو هوالغفور

حافظ شکايت از غم هجران چه می‌کنی؟

در هجر وصل باشد و در ظلمت است نور

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۵۳

مفعول و فاعلات و مفاعیل و فاعلان

ای خرم/ از فروغ/ رخت لاله‌/زار عمر

بازآ که ريخت بی گل رويت بهار عمر

از ديده گر سرشک چو باران چکد رواست

کاندر غمت چو برق بشد روزگار عمر

اين يک دو دم که (دولت) مهلت ديدار ممکن است

درياب کار ما که نه پيداست کار عمر

تا کی می صبوح و شکرخواب بامداد؟

هشيار گرد هان که گذشت اختيار عمر

دی در گذار بود و نظر سوی ما نکرد

بيچاره دل که هيچ نديد از گذار عمر

انديشه از محيط فنا نيست هر که را

بر نقطه‌ی دهان تو باشد مدار عمر

در هر طرف ز خيل حوادث کمينگه‌یست

زان رو عنان‌گسسته دواند سوار عمر

بی‌عمر زنده‌ام من و زين بس عجب مدار

روز فراق را که نهد در شمار عمر

حافظ سخن بگوی که بر صفحه جهان

اين نقش ماند از قلمت يادگار عمر

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۵۲

فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

گر بود عمر (و) به ميخانه (روم) رسم بار دگر

بجز از خدمت رندان نکنم کار دگر

خرم آن روز که با ديده‌ی گريان بروم

تا زنم آب در ميکده يک بار دگر

معرفت نيست در اين قوم (خدایا) خدا را سببی

تا برم گوهر خود را به خريدار دگر

يار اگر رفت و حق صحبت ديرين نشناخت

حاش لله که روم من ز پی يار دگر

گر مساعد شودم دايره‌ی چرخ کبود

هم به دست آورمش باز به پرگار دگر

عافيت می‌طلبد خاطرم ار بگذارند

غمزه‌ی شوخش و آن طره‌ی طرار دگر

راز سربسته‌ی ما بين که به دستان گفتند

هر زمان با دف و نی بر سر بازار دگر

هر دم از درد بنالم که فلک هر ساعت

کندم قصد دل ريش به آزار دگر

باز گويم نه در اين واقعه حافظ تنهاست

غرقه گشتند در اين باديه بسيار دگر

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۵۱

مفاعیلن مفاعیلن مفاعیل

شب وصل (قدر) است و طی شد نامه‌ی هجر

سلامٌ فيهِ حتی مطلع الفجر

دلا در عاشقی ثابت‌قدم باش

که در اين ره نباشد کار بی اجر

من از رندی نخواهم کرد توبه

و لو آذَيتَنی بالهَجر و الحَجر

برآی ای صبح روشن‌دل خدا را

که بس تاريک می‌بينم شب هجر

دلم رفت و نديدم روی دلدار

فغان از اين تطاول آه از اين زجر

وفا خواهی جفاکش باش حافظ

فان الرَّبحَ و الخَسرانَ فی التَّجر

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۵۰

فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

روی بنمای و وجود خودم از ياد ببر

خرمن سوختگان را همه گو باد ببر

ما چو داديم دل و ديده به طوفان بلا

گو بيا سيل غم و خانه ز بنياد ببر

سينه گو شعله‌ی آتشکده فارس بکش

ديده گو آب رخ دجله‌ی بغداد ببر

زلف چون عنبر خامش که ببويد هيهات

ای دل خام‌طمع اين (هوس) سخن از ياد ببر

دولت پير مغان باد که باقی سهل است

ديگری گو برو و نام من از ياد ببر

سعی نابرده در اين راه به جایی نرسی

مزد اگر می‌طلبی طاعت استاد ببر

روز مرگم نفسی وعده‌ی ديدار بده

وان گهم تا به لحد فارغ و آزاد ببر

دوش می‌گفت به مژگان درازت بکشم

يا رب از خاطرش انديشه‌ی بيداد ببر

حافظ انديشه کن از نازکی خاطر يار

برو از درگهش اين ناله و فرياد ببر

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۴۹

فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

ای صبا نکهتی از خاک ره يار بيار

ببر اندوه دل و مژده‌ی (دیدار) دلدار بيار

نکته‌ای روح‌فزا از دهن (یار) دوست بگو

نامه‌ای خوش‌خبر از عالم اسرار بيار

تا معطر کنم از لطف نسيم تو مشام

شمه‌ای از نفحات نفس يار بيار

به وفای تو که خاک ره آن يار عزيز

بی غباری که پديد آيد از اغيار بيار

گردی از رهگذر دوست به کوری رقيب

بهر آسايش اين ديده‌ی خون‌بار بيار

خامی و ساده‌دلی شيوه‌ی جانبازان نيست

خبری از بر آن دلبر عيار بيار

شکر آن را که تو در عشرتی ای مرغ چمن

به اسيران قفس مژده‌ی گلزار بيار

کام جان تلخ شد از صبر که کردم بی دوست

عشوه‌ای زان لب شيرين شکربار بيار

روزگاری‌ست که دل چهره‌ی مقصود نديد

ساقيا آن قدح آينه‌کردار بيار

دلق حافظ به چه ارزد به می‌اش رنگين کن

وانگه‌ش مست و خراب از سر بازار بيار

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۴۸

فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

ای صبا نکهتی از کوی فلانی (۶) به من آر

زار و بيمار غمم راحت جانی به من آر

قلب بی‌حاصل ما را بزن اکسير مراد

يعنی از خاک در دوست نشانی به من آر

در کمينگاه نظر با دل خويشم جنگ است

ز ابرو و غمزه‌ی او تير و کمانی به من آر

در غريبی و فراق و غم دل پير شدم

ساغری می ز کف تازه‌جوانی به من آر

منکران را هم از اين می دو سه ساغر بچشان

وگر ايشان نستانند روانی به من آر

ساقيا عشرت امروز به فردا مفکن

يا ز ديوان قضا خط امانی به من آر

دلم از دست بشد دوش چو حافظ می‌گفت

کای صبا نکهتی از کوی فلانی به من آر

«««««🍷می‌بهـااااااااا»»»»»

غزل نمره ۲۴۷

مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن

صبا (۱۲۴) ز منزل جانان گذر دريغ مدار

وز او به عاشق بی‌دل خبر دريغ مدار

به شکر آن که شکفتی به کام (دل) بخت ای گل

نسيم وصل ز مرغ سحر دريغ مدار

حريف عشق تو بودم چو ماه نو بودی

کنون که ماه تمامی نظر دريغ مدار

جهان و هر چه در او هست سهل و مختصر است

ز اهل معرفت اين مختصر دريغ مدار

کنون که چشمه‌‌ی قند است لعل نوشينت

سخن بگوی و ز طوطی شکر دريغ مدار

مکارم تو به آفاق می‌برد شاعر

از او وظيفه و زاد سفر دريغ مدار

چو ذکر خير طلب می‌کنی سخن اين است

که در بهای سخن سيم و زر دريغ مدار

غبار غم برود حال (به) خوش شود حافظ

تو آب ديده از اين رهگذر دريغ مدار

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۴۶

مفعول و فاعلات و مفاعیل و فاعلان

عيد است و آخر گل و ياران در انتظار

ساقی به روی (یار) شاه ببين ماه و می بيار

گر فوت شد سحور چه نقصان صبوح هست

از می کنند روزه‌گشا طالبان يار

دل برگرفته بودم از ايام گل ولی

کاری (نکرد) بکرد همت پاکان روزه‌دار

جز نقد جان به دست ندارم شراب کو

کان نيز بر کرشمه ساقی کنم نثار؟

خوش دولتی‌ست خرم و خوش خسروی کريم

يا رب ز چشم‌زخم زمانش نگاه دار

می خور به شعر بنده که زيبی دگر دهد

جام مرصع تو بدين در شاهوار

دل در جهان مبند و به مستی سوال کن

از فيض جام (و) قصه جمشيد کامکار

زان جا که پرده‌پوشی عفو کريم توست

بر قلب ما ببخش که نقدی‌ست کم‌عيار

ترسم که روز حشر عنان بر عنان رود

تسبيح (ما) شيخ و خرقه‌ی رند شرابخوار

حافظ چو رفت روزه و (شیطان ز بند جست) گل نيز می‌رود

ناچار باده نوش که از دست رفت کار

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۴۵

مفاعیلن مفاعیلن مفاعیل

الا ای طوطی گويای اسرار

مبادا خاليت شکر ز منقار

سخن سربسته گفتی با حريفان

خدا را زين معما پرده بردار

به روی ما زن از ساغر گلابی

که خواب‌آلوده‌ايم ای بخت بيدار

چه ره بود اين که زد در پرده مطرب

که می‌رقصند با هم مست و هشيار

از آن افيون که ساقی در می افکند

حريفان را نه سر ماند (و) نه دستار

خرد هرچند نقش (نقد) کائنات است

چه سنجد پیش عشق (نقش) کیمیاکار

سرت سبز و دلت خوش باد جاويد

که خوش نقشی نمودی از خط يار

بت چينی عدوی دين و (ما مست) دل‌هاست

خداوندا دل و دينم نگه دار

سکندر را نمی‌بخشند آبی

به زور و زر ميسر نيست اين کار

بيا و حال اهل درد بشنو

به لفظ اندک و معنی بسيار

به مستوران مگو اسرار مستی

حديث جان (مپرس از) مگو با نقش ديوار

به يمن (رایت) دولت منصور شاهی

علم شد حافظ اندر نظم اشعار

خداوندی به جای بندگان کرد

خداوندا ز آفاتش نگه دار

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۴۴

مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن

معاشران گره از زلف يار باز کنيد

شبی خوش است بدين (وصله) قصه‌اش دراز کنيد

حضور خلوت انس است و دوستان جمع‌اند

و ان يکاد بخوانيد و در فراز کنيد

رباب و چنگ به بانگ بلند می‌گويند

که گوش هوش به پيغام اهل راز کنيد

به جان دوست که غم پرده بر شما ندرد

گر اعتماد بر الطاف کارساز کنيد

ميان عاشق و معشوق فرق بسيار است

چو يار ناز نمايد شما نياز کنيد

نخست موعظه پير صحبت اين حرف است

که از مصاحب ناجنس احتراز کنيد

هر آن کسی که در اين حلقه نيست زنده به عشق

بر او نمرده به فتوای من نماز کنيد

وگر طلب کند انعامی از شما حافظ

حوالتش به لب يار دلنواز کنيد

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۴۳

مفعول و فاعلات و مفاعیل و فاعلان

بوی خوش تو هر که ز باد صبا شنيد

از يار آشنا (خبر، نفس) سخن آشنا شنيد

ای شاه حسن (سایه ز درویش برمگیر) چشم به حال گدا فکن

کاين گوش بس حکايت شاه و گدا شنيد

خوش می‌کنم به باده‌ی مشکين مشام جان

کز دلق‌پوش صومعه بوی ريا شنيد

سر خدا که عارف سالک به کس نگفت

در حيرتم که باده‌فروش از کجا شنيد

يا رب کجاست محرم رازی که يک زمان

دل شرح آن دهد که چه (دید) گفت و چه‌ها شنيد

اينش سزا نبود دل حق‌گزار من

کز غمگسار خود سخن ناسزا شنيد

محروم اگر شدم ز سر کوی او چه شد

از گلشن زمانه که بوی وفا شنيد

ساقی بيا که عشق ندا می‌کند بلند

کان کس که گفت قصه‌ی ما هم ز ما شنيد

ما باده زير خرقه نه امروز (می‌کشیم) می‌خوريم

صد بار پير ميکده اين ماجرا شنيد

ما می به بانگ چنگ نه امروز (می‌خوریم) می‌کشيم

بس دور شد که گنبد چرخ اين صدا شنيد

پند حکيم عین صواب است و محض خير

فرخنده (بخت آن) (آن کسی) که به سمع رضا شنيد

حافظ وظيفه‌ی تو دعا گفتن است و بس

دربند آن مباش که نشنيد يا شنيد

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۴۲

مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن

بيا که رايت منصور پادشاه رسيد

نويد فتح و بشارت به مهر و ماه رسيد

جمال بخت ز روی ظفر نقاب انداخت

کمال عدل به فرياد دادخواه رسيد

سپهر دور خوش اکنون (زند) کند که ماه آمد

جهان به کام دل اکنون رسد که شاه رسيد

ز قاطعان طريق اين زمان شوند ايمن

قوافل دل و دانش که مرد راه رسيد

عزيز مصر به رغم برادران غيور

ز قعر چاه برآمد به اوج (جاه، گاه) ماه رسيد

کجاست صوفی دجال‌فعل ملحدشکل

بگو بسوز که مهدی دين‌پناه رسيد

صبا بگو که چه ها بر سرم در اين غم عشق

ز آتش دل سوزان و دود آه رسيد

ز شوق روی تو شاها بدين اسير فراق

همان رسيد کز آتش به (روی) برگ کاه رسيد

مرو به خواب که حافظ به بارگاه قبول

ز ورد نيم شب و درس صبحگاه رسيد

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۴۱

مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن

معاشران ز حريف شبانه ياد آريد

حقوق بندگی مخلصانه ياد آريد

به وقت سرخوشی از آه و ناله‌ی عشاق

به صوت و نغمه‌ی چنگ و چغانه ياد آريد

چو لطف باده کند جلوه در رخ ساقی

ز عاشقان به سرود و ترانه ياد آريد

چو در ميان مراد آوريد دست اميد

ز عهد صحبت ما در ميانه ياد آريد

سمند دولت اگر چند (سرکش است ولی) سرکشيده رود

ز همرهان به سر تازيانه ياد آريد

نمی‌خوريد زمانی غم وفاداران

ز بی‌وفایی دور زمانه ياد آريد

به وجه مرحمت ای ساکنان صدر جلال

ز روی حافظ و (آن) اين آستانه ياد آريد

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۴۰

فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلات

(حسن طلب، ادب طلب)

ابر آذاری برآمد باد نوروزی وزيد

وجه می می‌خواهم و مطرب، که می‌گويد رسيد؟

شاهدان در جلوه و من شرمسار کيسه‌ام

بار عشق و مفلسی صعب است می‌بايد کشيد

قحط جود است آبروی خود نمی‌بايد فروخت

باده و گل از بهای خرقه می‌بايد خريد

گوييا خواهد گشود از دولتم کاری که دوش

من همی‌کردم دعا و صبح صادق می‌دميد

با لبی و صد هزاران خنده آمد گل به باغ

از کريمی گوييا در گوشه‌ای بویی شنيد

دامنی گر چاک شد در عالم رندی چه باک

جامه‌ای در نيک‌نامی نيز می‌بايد دريد

اين لطايف کز لب لعل تو من گفتم که گفت؟

وين تطاول کز سر زلف تو من ديدم که ديد؟ (ترصیع)

عدل سلطان گر نپرسد حال مظلومان عشق

گوشه‌گيران را ز آسايش طمع بايد بريد

تير عاشق‌کش ندانم بر دل حافظ که زد

اين قدر دانم که از شعر ترش خون می‌چکيد

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۳۹

مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن

رسيد مژده که آمد بهار و سبزه دميد

وظيفه گر برسد مصرفش گل است و نبيد

صفير مرغ برآمد بط شراب کجاست؟

فغان فتاد به بلبل نقاب گل که کشيد؟

ز روی ساقی مهوش گلی بچين امروز

که گرد عارض بستان خط بنفشه دميد

ز ميوه‌های بهشتی چه ذوق دريابد

هر آن که سيب زنخدان شاهدی نگزيد؟

چنان کرشمه‌ی ساقی دلم ز دست ببرد

که با کسی دگرم نيست برگ گفت و شنيد

مکن ز غصه شکايت که در طريق طلب

به راحتی نرسيد آن که زحمتی نکشيد

من اين مرقع رنگين چو گل، بخواهم سوخت

که پير باده‌فروشش به جرعه‌ای نخريد

بهار می‌گذرد دادگسترا درياب

که رفت موسم و حافظ هنوز می نچشيد

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۳۸

مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن

جهان بر ابروی عيد از هلال وسمه کشيد

هلال عيد در ابروی يار بايد ديد

شکسته گشت چو پشت هلال قامت من

کمان ابروی يارم چو (بار) باز وسمه کشيد

مگر نسيم (تنت دوش) خطت صبح در چمن بگذشت

که گل به بوی تو چون صبح پیرهن بدرید

بيا که با تو بگويم غم ملالت دل

چرا که بی تو ندارم مجال گفت و شنيد

به لب رسيد مرا جان و برنيامد کام

به سر رسيد اميد و طلب به سر نرسيد

خدای را مددی ای دلیل راه حرم

که نیست وادی عشق را کرانه پدید

ز شوق روی تو حافظ نوشت حرفی چند

بخوان ز نظمش و در گوش کن چو مرواريد

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۳۷

مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن

نفس برآمد و کام از تو برنمی‌آيد

فغان که بخت من از خواب درنمی‌آيد

صبا به چشم من انداخت خاکی از کوی(ت)ش

(چنان به حسرت خاک در تو می‌میرم)

که آب زندگيم در نظر نمی‌آيد

قد بلند تو را تا به بر نمی‌گيرم

درخت کام و مرادم به بر نمی‌آيد

در اين خيال به سر شد زمان عمر و هنوز

بلای زلف (درازت) سياهت به سر نمی‌آيد

مقيم زلف تو شد دل که خوش سوادی ديد

وز آن غريب بلاکش خبر نمی‌آيد

ز شست صدق گشادم هزار تير دعا

ولی چه سود يکی کارگر نمی‌آيد

کمینه شرط وفا ترک سر بود حافظ

برو اگر ز تو این کار برنمی‌آید

ابیاتی که در این تصحیح نیاورده‌ایم

ز بس که شد دل حافظ رميده از همه‌کس

کنون ز حلقه‌ی زلفت به در نمی‌آيد

بسم حکايت دل هست با نسيم سحر

ولی به بخت من امشب سحر نمی‌آيد

(فدای دوست نکردیم عمر و مال و دریغ

که کار عشق ز ما اینقدر نمی‌آید)

مگر به روی دلارای يار ما ور نی

به هيچ وجه دگر کار برنمی‌آيد

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۳۶

فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

اگر آن طاير قدسی ز درم بازآيد

عمر بگذشته به پيرانه‌سرم بازآيد

دارم اميد بر اين اشک چو باران که دگر

برق دولت که برفت از نظرم بازآيد

آن که تاج سر من خاک کف پايش بود

از خدا می‌طلبم تا (پادشاهی بکنم گر) به سرم بازآيد

خواهم اندر (پی او) عقبش رفت و به ياران عزيز

شخصم ار بازنيايد خبرم بازآيد

گر نثار قدم يار گرامی نکنم

گوهر جان به چه کار دگرم بازآيد

کوس نودولتی از بام سعادت بزنم

گر ببينم که مه نوسفرم بازآيد

مانعش غلغل چنگ است و شکرخواب صبوح

ور نه گر بشنود آه سحرم بازآيد

آرزومند رخ شاه چو ماهم حافظ

همتی تا به سلامت ز درم بازآيد

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۳۵

مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن

زهی خجسته زمانی که يار بازآيد

به کام (دلشدگان) غمزدگان غمگسار بازآيد

به پيش (شاه) خيل خيالش کشيدم ابلق چشم

بدان اميد که آن شهسوار بازآيد

اگر نه در خم چوگان او رود سر من

ز سر (چه گویم) نگويم و سر خود چه کار بازآيد؟

مقيم بر سر راهش نشسته‌ام چون گرد

بدان هوس که بدين رهگذار بازآيد

دلی که با سر زلفين او قراری (کرد، بست) داد

گمان مبر که (در آن) بدان دل قرار بازآيد

چه جورها که کشيدند بلبلان از دی

به بوی آن که دگر نوبهار بازآيد

(سرشک من نزند موج بر کنار چو بحر

اگر میان وی‌ام در کنار بازآید

در انتظار (کمندش) خدنگش همی پرد دل صید

بدان هوس که به رسم شکار بازآید)

ز نقش‌بند قضا هست اميد آن حافظ

که همچو سرو به دستم(ت) نگار بازآيد

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۳۴

مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلاتن

چو آفتا/ب می از مش/رق پيا/له برآيد

ز باغ عارض ساقی هزار لاله برآيد

نسيم در سر گل بشکند کلاله‌ی سنبل

چو از ميان چمن بوی آن کلاله برآيد

حکايت شب هجران نه آن (شکایت) حکايت حالی‌ست

که شمه‌ای ز بيانش به صد رساله برآيد

ز گردخوانِ نگونِ فلک (امید مدار) طمع نتوان داشت

که بی‌ملالت صد غصه يک نواله برآيد

به سعی خود نتوان برد پی به گوهر مقصود

خيال باشد (زهی خیال) که اين کار بی‌حواله برآيد

گرت چو نوح نبی صبر هست در غم طوفان

بلا بگردد و کام هزارساله برآيد

نسيم زلف تو چون بگذرد به تربت حافظ

ز خاک کالبدش صد هزار (ناله) لاله برآيد

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۳۳

مفعول و فاعلاتن مفعول و فاعلاتن

دست از ط/لب ندارم/ تا کام/ من برآيد

يا (جان) تن رسد به جانان يا جان ز تن برآيد

بگشای تربتم را بعد از وفات و بنگر

کز آتش درونم دود از کفن برآيد

بنمای رخ که خلقی واله شوند و حيران

بگشای لب که فرياد از مرد و زن برآيد

جان بر لب است و حسرت در دل که از لبانت/ش

نگرفته هيچ کامی جان از بدن برآيد

از حسرت دهانت/ش آمد به تنگ جانم

خود کام تنگدستان کی زان دهن برآيد؟

گويند ذکر خيرش در خيل عشقبازان

هر جا که نام حافظ زآن انجمن برآيد

چهار بیت که در برخی دیوان‌ها و تصحیح‌های دیگر موجود است

بر بوی آنکه در باغ یابد گلی چو رویت

آید نسیم و هر دم گرد چمن برآید

هر یک شکست زلفت پنجاه شست دارد

چون این دل شکسته با آن شکن برآید؟

هردم چو بی‌وفایان نتوان گرفت یاری

ماییم و خاک کویش تا جان ز تن برآید

برخیز تا چمن را از قامت و قیامت

هم سرو در بر آید هم نارون برآید

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۳۲

مفتعلن فاعلات و مفتعلن فع

بر سر آ/نم که گر ز /دست برآ/يد

دست به کاری زنم که غصه سرآيد

خلوت (منظر، منزل) دل نيست جای صحبت (اغیار) اضداد

ديو چو بيرون رود فرشته درآيد

صحبت حکام، ظلمت شب يلداست

نور ز خورشيد (خواه) جوی بو که برآيد

بر در ارباب بی‌مروت دنيا

چند نشينی که خواجه کی به درآيد؟

ترک گدایی مکن که گنج بيابی

از نظر رهروی که در گذر آيد

بلبل عاشق تو عمر خواه که آخر

باغ شود سبز و شاخ گل به برآيد

صالح و طالح متاع خويش نمودند

تا که قبول افتد و (چه) که در نظر آيد

غفلت حافظ در اين سراچه عجب نيست

هر که به ميخانه رفت بی‌خبر آيد

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۳۱

مفعول و فاعلاتن مفعول و فاعلاتن

گفتم غم تو دارم گفتا غمت سرآيد

گفتم که ماه من شو گفتا اگر برآيد

گفتم ز مهرورزان رسم وفا بياموز

گفتا ز (ماهرویان) خوبرويان اين کار کمتر آيد

گفتم که بر خيالت راه نظر ببندم

گفتا که شب‌رو است او از راه ديگر آيد

گفتم که بوی زلفت گمراه عالمم کرد

گفتا اگر بدانی هم اوت رهبر آيد

گفتم خوشا هوایی کز (باغ عشق، باغ حسن) باد صبح خيزد

گفتا خنک نسيمی کز کوی دلبر آيد

گفتم که نوش لعلت ما را (در) به آرزو کشت

گفتا تو بندگی کن کو بنده‌پرور آيد

گفتم دل رحيمت کی عزم صلح دارد

گفتا مگوی با کس تا وقت آن درآيد

گفتم زمان عشرت ديدی که چون سرآمد؟

گفتا خموش حافظ کاين غصه هم سرآيد

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۳۰

مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن

اگر به باده‌ی مشکين (کشد دلم) دلم کشد شايد

که بوی خير ز زهد ريا نمی‌آيد

جهانيان همه گر منع من کنند از عشق

من آن کنم که خداوندگار فرمايد

طمع ز فيض کرامت مبر که خلق کريم

گنه ببخشد و بر عاشقان ببخشايد

مقيم حلقه‌ی ذکر است دل بدان اميد

که حلقه‌ای ز سر زلف يار بگشايد

چمن خوش است و هوا دلکش است و می بی‌غش

کنون بجز (بت کش) دل خوش هيچ در نمی‌بايد

تو را که حسن خداداده هست و حجله‌ی بخت

چه حاجت است که مشاطه‌ات بيارايد

جميله ايست عروس جهان ولی هش‌ دار

که اين مخدره در (عهد) عقد کس (نمی‌پاید) نمی‌آید

به لابه گفتمش ای ماهرخ چه باشد اگر

به (بوسه‌ای) يک شکر ز تو دلخسته‌ای بياسايد؟

به خنده گفت که حافظ خدای را مپسند

که بوسه‌ی تو رخ ماه را بيالايد

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۲۹

مفعول و فاعلات و مفاعیل و فاعلان

بخت از دهان دوست نشانم نمی‌دهد

دولت خبر ز راز نهانم نمی‌دهد

از بهر بوسه‌ای ز لبش جان همی‌دهم

اينم (نمی) همی‌ستاند و آنم نمی‌دهد

مردم (ز اشتیاق) در اين فراق و در (این) آن پرده راه نيست

يا هست و پرده‌دار نشانم نمی‌دهد

زلفش کشيد باد صبا چرخ سفله بين

کان جا مجال باد وزانم نمی‌دهد

چندان که بر کنار چو پرگار (می‌روم) می‌شدم

دوران چو نقطه ره به ميانم نمی‌دهد

شکر به صبر دست دهد عاقبت ولی

بدعهدی زمانه زمانم نمی‌دهد

گفتم روم به خواب (که بینم خیال دوست) و ببینم جمال دوست

حافظ ز آه و ناله امانم نمی‌دهد

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۲۸

فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

گر من از باغ تو يک (غنچه) ميوه بچينم چه شود؟

پيش پایی به چراغ تو ببينم چه شود؟

يا رب اندر کنف سايه‌ی آن سرو بلند

گر من سوخته يک دم بنشينم چه شود؟

آخر ای خاتم جمشيد همايون‌آثار

گر فتد عکس تو بر (لعل) نقش نگينم چه شود؟

من که در کوی بتان منزل و ماوی دارم

گر دهی جای به فردوس برینم چه شود

واعظ (زاهد) شهر چو مهر ملک و شحنه گزيد

من اگر مهر نگاری بگزينم چه شود؟

عقلم از خانه به در رفت و اگر می اين است

ديدم از پيش که در خانه‌ی دينم چه شود

صرف شد عمر گران‌مايه به معشوقه و می

تا از آنم چه به پيش آيد (و زینم) از اينم چه شود

خواجه دانست که من عاشقم و هيچ (نشد) نگفت

حافظ ار نيز بداند که چنينم چه شود؟

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۲۷

فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

گر چه بر واعظ شهر اين سخن آسان نشود

تا ريا ورزد و سالوس مسلمان نشود

رندی آموز و کرم کن که نه چندان هنر است

حيوانی که ننوشد می و انسان نشود

گوهر پاک ببايد که شود قابل فيض

ور نه هر سنگ و گلی لولو و مرجان نشود

اسم اعظم بکند کار خود ای دل خوش باش

که به تلبيس و حيل ديو (سلیمان) مسلمان نشود

عشق می‌ورزم و اميد که اين فن شريف

چون هنرهای دگر موجب حرمان نشود

دوش می‌گفت که فردا بدهم کام دلت

سببی ساز خدايا که پشيمان نشود

حسن خلقی ز خدا می‌طلبم خوی تو را

تا دگر خاطر ما از تو پريشان نشود

ذره را تا نبود همت عالی حافظ

طالب چشمه‌ی خورشيد درخشان نشود

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۲۶

مفعول و فاعلات و مفاعیل و فاعلان

ترسم که اشک در (بر) غم ما پرده‌در شود

وين راز سر به مهر به عالم سمر شود

گويند سنگ لعل شود در مقام صبر

آری شود وليک به خون جگر شود

خواهم شدن به ميکده گريان و (عذرخواه) دادخواه

کز دست غم خلاص من آن جا مگر شود

از هر کرانه تير دعا کرده‌ام روان

باشد کز آن ميانه يکی کارگر شود

ای جان حديث ما بر دلدار بازگوی

ليکن چنان مگو که صبا (پرده‌در) را خبر شود

از کيميای مهر تو زر گشت روی من

آری به يمن لطف شما خاک زر شود

در تنگنای حيرتم از نخوت رقيب

يا رب مباد آن که گدا معتبر شود

بس نکته غير حسن ببايد که تا کسی

مقبول طبع مردم صاحب‌نظر شود

این سرکشی که در سر سرو بلند توست

کی با تو دست کوته ما در کمر شود

حافظ سر از لحد به در آرد به پای بوس

گر خاک او به پای شما پی‌سپر شود

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۲۵

مفعول و فاعلات و مفاعیل و فاعلان

ساقی حديث سرو و گل و لاله می‌رود

وين بحث با ثلاثه‌ی غساله می‌رود

می ده که نوعروس (سخن) چمن حد حسن يافت

کار اين زمان ز صنعت دلاله می‌رود

باد بهار می‌وزد از (بوستان) گلستان شاه

و از ژاله باده در قدح لاله می‌رود

خوی‌کرده می‌خرامد و بر عارض سمن

از رشک روی او عرق ژاله می‌رود

از ره مرو به عشوه‌ی دنيا که اين عجوز

مکاره می‌نشيند و (مختاله) محتاله می‌رود

آن چشم جادوانه‌ی عابدفريب بين

کش کاروان سحر ز دنباله می‌رود

طی مکان ببين و زمان در سلوک شعر

کاين طفل يک شبه ره يک ساله می‌رود

شکرشکن شوند همه طوطيان هند

زين قند پارسی که به بنگاله می‌رود

حافظ ز شوق (صحبت) مجلس سلطان غياث دين

غافل (خامش) مشو که کار تو از ناله می‌رود

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۲۴

مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن

خوشا دلی که مدام از پی نظر نرود

به هر درش که بخوانند بی‌خبر نرود

دلا مباش چنين هرزه‌گرد و هرجایی

که هيچ کار ز پيش‌ت بدين هنر نرود

به تاج هدهدم از ره مبر که باز سپيد

چو باشه (ز کبر) در پی هر صيد مختصر نرود

من گدا هوس سروقامتی دارم

که دست در کمرش جز به سيم و زر نرود

طمع در آن لب شيرين نکردنم اولی‌ست

ولی چگونه مگس از پی شکر نرود؟

سواد ديده‌ی غمديده‌ام به اشک مشوی

که نقش خال توام هرگز از نظر نرود

ز من چو باد صبا بوی خود دريغ مدار

چرا که بی سر زلف توام به سر نرود

مکن به چشم حقارت نگاه در من مست

که آبروی شريعت بدين قدر نرود

تو کز مکارم اخلاق عالمی دگری

وفای عهد من از خاطرت (مگر) به در نرود

سياه‌نامه‌تر از خود کسی نمی‌بينم

چگونه چون قلمم دود دل به سر نرود

بيار باده و اول به دست حافظ ده

به شرط آن که ز مجلس سخن به درنرود

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۲۳

فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

هرگزم نقش تو از لوح دل و جان نرود

هرگز از ياد من آن سرو خرامان نرود

از دماغ من سرگشته خيال (رخ دوست) دهنت

به جفای فلک و غصه دوران نرود

در ازل بست دلم با سر زلفت پيوند

تا ابد سر نکشد و از سر پيمان نرود

هر چه جز بار غمت بر دل مسکين من است

برود از دل من و از دل من آن نرود

آن چنان مهر توام در دل و جان جای گرفت

که اگر سر برود از دل و از جان نرود

گر رود از پی خوبان دل من معذور است

درد دارد چه کند کز پی درمان نرود

هر که خواهد که چو حافظ نشود سرگردان

دل به خوبان ندهد و از پی ايشان نرود

شعر به گمان نزدیک به یقین متعلق است به ناصر بخارایی شاعر و عارف هم‌دوره‌ی حافظ که در شیراز و بغداد و تبریز زیسته و بیست سال پیش از جناب حافظ درگذشته

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۲۲

فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

از سر کوی تو هر کو به ملالت برود (اعنات)

نرود کارش و آخر به خجالت برود

کاروانی که بود بدرقه‌اش (لطف) حفظ خدای

به تجمل بنشيند به جلالت برود

سالک از نور هدايت (طلبد) ببرد راه به دوست

که به جایی نرسد گر به ضلالت برود

(چون به جایی برسد گر به ضلالت برود)

ای دليل دل گمگشته خدا را مددی

که غريب ار نبرد ره به دلالت برود

کام خود (گِرویی) آخر عمر از می و معشوق بگير

حيف اوقات که يک سر به بطالت برود

حکم مستوری و مستی همه بر (عاقبت است) خاتمت‌ست

کس ندانست که آخر به چه حالت برود

حافظ از چشمه‌ی حکمت به کف آور جامی

بو که از لوح دلت نقش جهالت برود

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۲۱

مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن

چو دست (در) بر سر زلفش زنم به تاب رود

ور آشتی طلبم با سر عتاب رود

چو ماه نو ره (نظارگان بیچاره) بيچارگان نظاره

زند به گوشه‌ی ابرو و در نقاب رود

شب شراب خرابم کند به بيداری

وگر به روز (حکایت) شکايت کنم به خواب رود

طريق عشق پرآشوب و (آفت) فتنه است ای دل

بيفتد آن که در اين راه با شتاب رود

حباب را چو فتد باد نخوت اندر سر

کلاه‌داريش اندر سر شراب رود

گدایی در جانان به سلطنت مفروش

کسی ز سايه‌ی اين در به آفتاب رود

سواد نامه‌ی موی سياه چون طی شد

بياض کم نشود (ور) گر صد انتخاب رود

(دلا چو پیر شدی، حسن و نازکی مفروش

که این معامله در عالم شباب رود)

حجاب راه تویی حافظ از ميان برخيز

خوشا کسی که در اين راه بی‌حجاب رود

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۲۰

مفعول و فاعلات و مفاعیل و فاعلان

از دیده خون دل همه بر روی ما رود

بر روی ما ز ديده چه گويم چه‌ها رود

ما در درون سينه هوایی نهفته‌ايم

بر باد اگر رود (سر) دل ما (زین) زان هوا رود

خورشيد خاوری کند از رشک جامه چاک

گر ماه مهرپرور من در قبا رود

بر خاک راه يار نهاديم روی خويش

بر روی ما رواست اگر آشنا رود

سيل است آب ديده و (بر هر ) هر کس که بگذرد

گر خود دلش ز سنگ بود هم ز جا رود

ما را به آب ديده شب و روز ماجراست

زان رهگذر که بر سر کويش چرا رود

حافظ به کوی ميکده دايم به صدق دل

چون صوفيان (صفه‌ی دارالصفا رود

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۱۹

مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن

کنون که در چمن آمد گل از عدم به وجود

بنفشه در قدم او نهاد سر به سجود

بنوش جام صبوحی به ناله‌ی دف و چنگ

ببوس غبغب ساقی به نغمه نی و عود

به دور گل منشين بی شراب و شاهد و چنگ

که همچو (دور) روز بقا هفته‌ای بود معدود

شد از (بروج) خروج رياحين چو آسمان روشن

زمين به اختر ميمون و طالع مسعود

ز دست شاهد نازک‌عذار عيسی‌دم

شراب نوش و رها کن حديث عاد و ثمود

جهان چو خلد برين شد به دور سوسن و گل

ولی چه سود که در وی نه ممکن است خلود

چو گل سوار شود بر هوا سليمان‌وار

سحر که مرغ درآيد به نغمه‌ی داوود

به باغ تازه کن آيين دين زردشتی

کنون که لاله برافروخت آتش نمرود

بخواه جام صبوحی به ياد آصف عهد

وزير ملک سليمان عماد دين محمود

بود که مجلس حافظ به يمن تربيتش

هر آن چه می‌طلبد جمله باشدش موجود

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۱۸

فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلان

در ازل هر کو به فيض دولت ارزانی بود

تا ابد جام مرادش همدم جانی بود

من همان ساعت که از می خواستم شد توبه کار

گفتم اين شاخ ار دهد باری پشيمانی بود

خود گرفتم کافکنم سجاده چون سوسن (بر آب) به دوش

همچو گل بر خرقه رنگ می مسلمانی بود؟

بی چراغ جام در خلوت نمی‌يارم نشست

زان که کنج اهل دل بايد که نورانی بود

همت عالی طلب جام مرصع گو مباش

رند را آب عنب ياقوت رمانی بود

گر چه بی‌سامان نمايد کار ما سهلش مبين

کاندر اين کشور گدایی رشک سلطانی بود

نيک‌نامی خواهی ای دل با بدان صحبت مدار

خودپسندی (بدپسندی) جان من برهان نادانی بود

مجلس انس و بهار و بحث (عشق) شعر اندر ميان

نستدن جام می از جانان گران‌جانی بود

دی عزيزی گفت حافظ می‌خورد پنهان شراب

ای عزيز من نه عيب (گناه) آن به که پنهانی بود

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۱۷

مفاعیلن مفاعیلن فعولن

مسلمانان مرا وقتی دلی بود

که با وی گفتمی گر مشکلی بود

به گردابی چو می‌افتادم از (چشم) غم

به تدبيرش اميد ساحلی بود

دلی همدرد و ياری مصلحت‌بين

که استظهار هر اهل دلی بود

ز من ضايع شد اندر کوی جانان

چه دامنگير يا رب منزلی بود

سرشکم در طلب خون می‌چکانید

ولی از وصل او بی‌حاصلی بود

هنر بی‌عيب حرمان نيست ليکن

ز من محرومتر کی سائلی بود

بر اين جان پريشان رحمت آريد

که وقتی کاردانی کاملی بود

مرا تا عشق تعليم سخن کرد

حديثم نکته‌ی هر محفلی بود

مگو ديگر که حافظ نکته‌دان است

که ما ديديم و محکم (غافلی) جاهلی بود

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۱۶

مفعول و مفاعیل و مفاعیل و فعولن

آن يار کز او خانه‌ی ما جای پری بود

سر تا قدمش چون پری از عيب بری بود

منظور خردمند من آن ماه که او را

با حسن ادب شيوه‌ی صاحب‌نظری بود

از چنگ منش اختر بدمهر به دربرد

آری چه کنم (گردش، محنت، فتنه) دولت دور قمری بود

دل گفت فروکش کنم اين شهر به بويش

بيچاره ندانست که يارش سفری بود

خوش بود لب آب و گل و سبزه و نسرين

افسوس که آن (سرو) گنج روان رهگذری بود

اوقات خوش آن بود که با دوست به سر رفت

باقی همه بی‌حاصلی و بی‌خبری بود

عذری بنه ای دل که تو درويشی و او را

در مملکت حسن سر تاجوری بود

تنها نه ز راز دل من پرده برافتاد

تا بود فلک شيوه‌ی او پرده‌دری بود

خود را (بکشد) بکش ای بلبل از اين رشک که گل را

با باد صبا وقت سحر جلوه‌گری بود

هر گنج سعادت که خدا داد به حافظ

از يمن دعای شب و ورد سحری بود

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۱۵

مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن

به کوی ميکده يا رب سحر چه مشغله بود؟

که جوش شاهد و ساقی و شمع و مشعله بود

حديث عشق که از حرف و صوت مستغنی‌ست

به ناله‌ی دف و نی در خروش و (غلغله) ولوله بود

مباحثی که در آن (حلقه) مجلس جنون می‌رفت

ورای مدرسه و قال و قيل مساله بود

دل از کرشمه‌ی ساقی به شکر بود ولی

ز نامساعدی بختش اندکی گله بود

قياس کردم و آن چشم جادوانه‌ی مست

هزار ساحر چون سامريش در گله بود

بگفتمش به لبم بوسه‌ای حوالت کن

به خنده گفت کی‌ات با من اين معامله بود

ز اخترم نظری سعد در ره است که دوش

ميان ماه و رخ يار من مقابله بود

دهان يار که درمان درد حافظ داشت

فغان که وقت مروت چه تنگ حوصله بود

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۱۴

مفعول و فاعلات و مفاعیل و فاعلان

ديدم به/ خواب خوش که/ به دستم پی/ اله بود

تعبير رفت و کار به دولت حواله بود

چل (سی) سال رنج و غصه کشيديم و عاقبت

تدبير (آن) ما به دست شراب دوساله بود

آن نافه‌ی مراد که می‌خواستم ز بخت

در چين زلف آن بت مشکين‌کلاله بود

از دست برده بود خمار غمم سحر

دولت مساعد آمد و می در پياله بود

خون‌ می‌خورم ولیک نه جای شکایت است

روزی ما ز خوان کرم اين نواله بود

نالان و دادخواه به میخانه می‌روم

کانجا گشاد کار من از آه و ناله بود

هر کو نکاشت مهر و ز خوبی گلی نچيد

در رهگذار باد نگهبان لاله بود

بر طرف گلشنم گذر افتاد وقت صبح

آن دم که کار مرغ سحر آه و ناله بود

گل بر جریده‌ گفته‌ی حافظ همی نوشت

شعری که نکته‌ایش به از صد رساله بود

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۱۳

فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

گوهر مخزن اسرار همان است که بود

حقه‌ی مهر بدان مهر و نشان است که بود

عاشقان (محرم) زمره‌ی (اسرار) ارباب امانت باشند

لاجرم چشم گهربار همان است که بود

از صبا پرس که ما را همه‌شب تا دم صبح

بوی زلف تو همان مونس جان است که بود

طالب لعل و گهر نيست وگرنه خورشيد

همچنان در عمل معدن و کان است که بود

کشته‌ی غمزه خود را به زيارت (می‌آی) درياب

زان که بيچاره همان دل‌نگران است که بود

رنگ خون دل ما را که نهان می‌داری

همچنان در لب لعل تو عيان است که بود

زلف هندوی (زلف) تو گفتم که دگر ره نزند

سال‌ها رفت و بدان سيرت و سان است که بود

حافظا بازنما قصه‌ی خونابه‌ی چشم

که بر (در) اين چشمه همان (نه آن) آب روان است که بود

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۱۲

فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن

يک دو جامم دی سحرگه اتفاق افتاده بود

و از لب ساقی شرابم در مذاق افتاده بود

از سر مستی دگر با شاهد عهد شباب

رجعتی می‌خواستم ليکن طلاق افتاده بود

در مقامات طريقت هر کجا کرديم سير

عافيت را با نظربازی فراق افتاده بود

ساقيا جام (پیاپی) دمادم ده که در (اطوار سیر) سير طريق

هر که (او عاشق) عاشق‌وش نيامد در نفاق افتاده بود

ای معبر مژده‌ای فرما که دوشم آفتاب

در شکرخواب صبوحی هم‌وثاق افتاده بود

نقش می‌بستم که گيرم گوشه‌ای زان چشم مست

طاقت (و) صبر از خم ابروش طاق افتاده بود

گر نکردی نصرت دين شاه يحيی از کرم

کار ملک و دين ز نظم و اتساق افتاده بود

حافظ آن ساعت که اين نظم پريشان می‌نوشت

طاير فکرش به دام اشتياق افتاده بود

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۱۱

فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

دوش می‌آمد و رخساره برافروخته بود

تا کجا باز دل غمزده‌ای سوخته بود

رسم عاشق‌کشی و شيوه‌ی شهرآشوبی

جامه‌ای بود که بر قامت او دوخته بود

جان عشاق سپند رخ خود می‌دانست

و آتش چهره بدين کار (از آن روی) برافروخته بود

کفر زلفش ره دين می‌زد و آن سنگين‌دل

در پی‌اش (رهش) مشعلی (مشعله) از چهره برافروخته بود

گر چه می‌گفت که زارت بکشم می‌ديدم

که نهانش نظری با من دلسوخته بود

دل بسی خون به کف آورد ولی ديده بريخت

الله الله که تلف کرد و که اندوخته بود

يار مفروش به دنيا که بسی سود نکرد

آن که يوسف به زر ناسره بفروخته بود

گفت و خوش گفت برو خرقه بسوزان حافظ

يا رب اين قلب‌شناسی ز که آموخته بود

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۱۰

فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

دوش در حلقه‌ی ما قصه‌ی گيسوی تو بود

تا دل شب سخن از سلسله‌ی موی تو بود

دل که از ناوک مژگان تو در خون می‌گشت

باز مشتاق کمانخانه‌ی ابروی تو بود

هم عفاالله (ز) صبا کز تو پيامی می‌داد

ور نه در کس نرسيديم که از کوی تو بود

عالم از شور و شر عشق خبر هيچ نداشت

فتنه‌انگيز جهان غمزه‌ی جادوی تو بود

من سرگشته هم از اهل سلامت بودم

دام راهم شکن طره‌ی هندوی تو بود

بگشا بند قبا تا بگشايد دل من

که گشادی که مرا بود ز پهلوی تو بود

به وفای تو که بر تربت حافظ بگذر

کز جهان می‌شد و در آرزوی روی تو بود

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۰۹

فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

قتل اين خسته به شمشير تو تقدير نبود

ور نه هيچ از دل بی‌رحم تو تقصير نبود

من ديوانه چو زلف تو رها می‌کردم

هيچ لايق‌ترم از حلقه‌ی زنجير نبود

يا رب آينه‌ی حسن چه جوهر دارد

که در او آه مرا قوت تاثير نبود

سر ز (حیرت) حسرت به در ميکده‌ها برکردم

چون شناسای تو در صومعه يک پير نبود

نازنين‌تر ز قدت در چمن ناز نرست

خوشتر از نقش تو در عالم تصوير نبود

تا مگر همچو صبا باز به کوی تو رسم

حاصلم دوش بجز ناله شبگير نبود

آن کشيدم ز تو ای آتش هجران که چو شمع

جز فنای خودم از دست تو تدبير نبود

آيتی بود (ز) عذاب انده حافظ بی تو

که بر هيچ کسش حاجت تفسير نبود

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۰۸

فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

خستگان را چو طلب باشد و قوت نبود

گر تو بيداد کنی شرط مروت نبود

ما جفا از تو نديديم و تو (هرگز نکنی) خود نپسندی

آن چه در مذهب ارباب (پیران، اصحاب) طريقت نبود

خيره آن ديده که آبش نبرد گريه‌ی عشق

تيره آن دل که در او شمع محبت نبود

دولت از مرغ همايون طلب و سايه‌ی او

زان که با زاغ و زغن شهپر دولت نبود

گر مدد خواستم از پير مغان عيب مکن

(گر من از میکده همت طلبم عیب مکن)

شيخ ما گفت که در صومعه همت نبود

چون طهارت نبود کعبه و بتخانه يکی‌ست

نبود خير در آن خانه که عصمت نبود

حافظا علم و ادب ورز که در مجلس (خاص) شاه

هر که را نيست ادب لايق صحبت نبود

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۰۷

فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

ياد باد آن که سر کوی توام منزل بود

ديده را روشنی از خاک درت حاصل بود

راست چون سوسن و گل از اثر صحبت (خاص) پاک

بر زبان بود مرا آن چه تو را در دل بود

دل چو از پير خرد نقل معانی می‌کرد

عشق می‌گفت به شرح آن چه بر او مشکل بود

در دلم بود که بی‌دوست نباشم هرگز

چه توان کرد که سعی من و دل باطل بود

دوش بر ياد حريفان به خرابات شدم

خم می ديدم خون در دل و پا در گل بود

بس بگشتم که بپرسم سبب درد فراق

مفتی عقل در اين مساله لايعقل بود

راستی خاتم فيروزه‌ی بواسحاقی

خوش درخشيد ولی دولت مستعجل بود

آه از این جور و تطاول که در اين دامگه است

آه از آن سوز و نيازی (ناز و تنعم) که در آن محفل بود

ديدی آن قهقهه‌ی کبک خرامان حافظ

که ز سرپنجه‌ی شاهين قضا غافل بود؟

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۰۶

فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلان

پيش از اينت بيش از اين (غمخواری) انديشه‌ی عشاق بود

مهرورزی تو با ما شهره‌ی آفاق بود

ياد باد آن صحبت شب‌ها که با (زلف توأم) نوشين‌لبان

بحث سر عشق و ذکر حلقه‌ی عشاق بود

پيش از (آن) اين کاين سقف سبز و طاق مينا برکشند

منظر چشم مرا ابروی جانان طاق بود

از دم صبح ازل تا آخر شام ابد

دوستی و مهر بر يک عهد و يک ميثاق بود

سايه‌‌ی معشوق اگر افتاد بر عاشق چه شد

ما به او محتاج بوديم او به ما مشتاق بود

حسن مهرويان مجلس گر چه دل می‌برد و دين

بحث ما در لطف طبع و خوبی اخلاق بود

بر در شاهم گدایی نکته‌ای در کار کرد

گفت بر هر خوان که بنشستم خدا رزاق بود

رشته‌ی تسبيح اگر بگسست معذورم بدار

دستم اندر دامن (ساعد) ساقی سيمين‌ساق بود

در شب قدر ار صبوحی کرده‌ام عيبم مکن

سرخوش آمد يار و جامی بر کنار طاق بود

شعر حافظ در زمان آدم اندر باغ خلد

دفتر نسرين و گل را زينت اوراق بود

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۰۵

فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

تا ز ميخانه و می نام و نشان خواهد بود

سر ما خاک ره پير مغان خواهد بود

حلقه‌ی پير (مغانم ز ازل) مغان از ازلم در گوش است

بر همانيم که بوديم و همان خواهد بود

بر سر تربت ما چون گذری همت خواه

که زيارتگه رندان جهان خواهد بود

برو ای زاهد خودبين که ز چشم من و تو

راز اين پرده نهان است و نهان خواهد بود

ترک عاشق‌کش من مست برون رفت امروز

تا دگر خونِ که از ديده روان خواهد بود

چشمم آن (شب) دم که ز شوق تو (نهم) نهد سر به لحد

تا دم صبح قيامت نگران خواهد بود

بر زمینی که نشان کف پای تو بود)

(سال‌ها سجده‌ی صاحب‌نظران خواهد بود

بخت حافظ گر از اين (دست) گونه مدد خواهد (داد) کرد

زلف معشوق(ـه) به دست دگران خواهد بود

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۰۴

فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

ياد باد آن که نهانت نظری با ما بود

رقم مهر تو بر چهره‌ی ما پيدا بود

ياد باد آن که چو چشمت به عتابم می‌کشت

معجز عيسويت در لب شکرخا بود

ياد باد آن که صبوحی‌زده در مجلس انس

جز من و يار نبوديم و خدا با ما بود

ياد باد آن که رخت شمع طرب می‌افروخت

وين دل سوخته پروانه‌ی ناپروا بود

ياد باد آن که در آن بزمگه خلق و ادب

آن که او خنده‌ی مستانه زدی صهبا بود

ياد باد آن که چو ياقوت قدح خنده زدی

در ميان من و لعل تو حکايت‌ها بود

ياد باد آن که (مه من) نگارم چو کمر بربستی

در رکابش مه نو پيک جهان‌پيما بود

ياد باد آن که خرابات‌نشين بودم و مست

وآنچه در مسجدم امروز کم است آن جا بود

ياد باد آن که به اصلاح شما می‌شد راست

نظم هر گوهر ناسفته که حافظ را بود

«««««🍷می‌بها»»»»»

غزل نمره ۲۰۳

فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

سال‌ها دفتر ما در گرو صهبا بود

رونق ميکده از درس و دعای ما بود

دل چو پرگار به هر سو دورانی می‌کرد

و اندر آن دايره سرگشته‌ی پابرجا بود

مطرب از درد محبت عملی می‌پرداخت

که حکيمان جهان را مژه خون‌پالا بود

می‌شکفتم ز طرب زان که چو گل بر لب جوی

بر سرم سايه‌ی آن سرو سهی‌بالا بود

نيکی پير مغان بين که چو ما بدمستان

هر چه کرديم به چشم کرمش زيبا بود

از بتان آن طلب ار حسن‌شناسی ای دل

کاين کسی گفت که در علم نظر بينا بود

دفتر دانش ما جمله بشوييد به می

که فلک ديدم و در قصد دل دانا بود

پير گلرنگ من اندر حق ازرق‌پوشان

رخصت خبث نداد ار نه حکايت‌ها بود

قلب اندوده‌ی حافظ بر او خرج نشد

کاين معامل به همه عيب نهان بينا بود

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۰۲

فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

بود آيا (باشد ای دل) که در ميکده‌ها بگشايند

گره از کار فروبسته‌ی ما بگشايند

اگر از بهر دل زاهد خودبين بستند

دل قوی دار که از بهر خدا بگشايند

به صفای دل رندان (و) (که) صبوحی‌زدگان

بس در بسته به مفتاح دعا بگشايند

نامه‌ی تعزيت دختر رز بنويسيد

تا حريفان همه خون از مژه‌ها بگشايند

گيسوی چنگ ببريد به مرگ می ناب

تا همه مغبچگان زلف دوتا بگشايند

در ميخانه ببستند خدايا مپسند

که در خانه‌ی تزوير و ريا بگشايند

حافظ اين خرقه که داری تو ببينی فردا

که چه زنار ز زيرش به (جفا) دغا بگشايند

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۰۱

مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن

شراب بی‌غش و ساقی خوش، دو دام ره‌اند

که زيرکان جهان از کمندشان نرهند

من ار چه عاشقم و رند و مست و نامه‌سياه

هزار شکر که ياران شهر بی‌گنه‌اند

جفا نه پيشه‌ی درويشی‌ست و راهروی

بيار باده که اين سالکان نه مرد ره‌اند

مبين حقير گدايان عشق را کاين قوم

شهان بی‌کمر و خسروان بی‌کله‌اند

به هوش باش که هنگام باد استغنا

هزار خرمن طاعت به نيم جو (ندهند) ننهند

مکن که کوکبه‌ی دلبری شکسته شود

چو بندگان بگريزند و چاکران بجهند

غلام همت دردی‌کشان يک‌رنگم

نه آن گروه که ازرق‌لباس و دل‌سيه‌اند

قدم منه به خرابات جز به شرط ادب

که سالکان (ساکنان) درش محرمان پادشه‌اند

جناب عشق بلند است همتی حافظ

که عاشقان ره بی‌همتان به خود ندهند

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۲۰۰

مفعول و فاعلات و مفاعیل و فاعلان

دانی که چنگ و عود چه تقرير می‌کنند؟

پنهان خوريد باده که (تکفیر) تعزير می‌کنند

ناموس عشق و رونق عشاق می‌برند

عيب (منع) جوان و سرزنش پير می‌کنند

جز قلب تيره هيچ نشد حاصل و هنوز

باطل در اين خيال که اکسير می‌کنند

گويند رمز عشق مگوييد و مشنويد

مشکل حکايتی‌ست که تقرير می‌کنند

ما از برون در شده مغرور صد فريب

تا خود درون پرده چه تدبير می‌کنند

تشويش وقت پير مغان می‌دهند باز

اين سالکان نگر که چه با پير می‌کنند

صد (آبرو) ملک دل به نيم نظر می‌توان خريد

خوبان در اين معامله تقصير می‌کنند

قومی به جد و جهد نهادند وصل دوست

قومی دگر حواله به تقدير می‌کنند

فی‌الجمله اعتماد مکن بر ثبات دهر

کاين کارخانه‌ايست که تغيير می‌کنند

می خور که شيخ و حافظ و مفتی و محتسب

چون نيک بنگری همه تزوير می‌کنند

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۱۹۹

فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلان

واعظان کاين جلوه در محراب و منبر می‌کنند

چون به خلوت می‌روند آن کار ديگر می‌کنند

مشکلی دارم ز دانشمند مجلس بازپرس

توبه‌فرمايان چرا خود توبه کمتر می‌کنند

گوييا باور نمی‌دارند روز داوری

کاين همه قلب و دغل در کار داور می‌کنند

يا رب اين نودولتان را با خر خودشان نشان

کاين همه ناز از غلام ترک و استر می‌کنند

ای گدای خانقه برجه که در دير مغان

می‌دهند آبی (و) که دل‌ها را توانگر می‌کنند

بر در ميخانه‌ی عشق ای ملک تسبيح گوی

کاندر آن جا طينت آدم مخمر می‌کنند

خانه خالی کن دلا تا منزل سلطان شود

کین هوسناکان دل و جان جای دیگر می‌کنند

ببنده‌ی پیر خراباتم که درویشان او

گنج را از بی‌نیازی خاک بر سر می‌کنند

حسن بی‌پايان او چندان که عاشق می‌کشد

زمره‌ی ديگر به عشق از غيب سر بر می‌کنند

صبحدم از عرش می‌آمد خروشی عقل گفت

قدسيان گویی که شعر حافظ از بر می‌کنند

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۱۹۸

مفعول و فاعلات و مفاعیل و فاعلان

گفتم کی‌ام دهان و لبت کامران کنند؟

گفتا به چشم هر چه تو گویی چنان کنند

گفتم خراج مصر طلب می‌کند لبت

گفتا در اين معامله کمتر زيان کنند

گفتم به نقطه‌ی دهنت خود که (راه برد) برد راه

گفت اين حکايتی‌ست که با نکته‌دان کنند

گفتم صنم‌پرست مشو (برو) با صمد نشين

گفتا به کوی عشق هم اين و هم آن کنند

گفتم هوای ميکده غم می‌برد ز دل

گفتا خوش آن کسان که دلی شادمان کنند

گفتم شراب و خرقه نه آيين مذهب است

گفت اين عمل به مذهب پير مغان کنند

گفتم ز نوش ‹-› لعل (لبت) لبان پير را چه سود

گفتا به بوسه‌ی شکرينش جوان کنند

گفتم که خواجه کی به سر حجله می‌رود

گفت (گفتا سحر) آن زمان که مشتری و مه قران کنند

گفتم دعای دولت او ورد حافظ است

(گفتم دعای حافظ از اسباب دولت است)

گفت اين دعا ملايک هفت آسمان کنند

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۱۹۷

فاعلاتن فاعلاتن فاعلان

شاهدان گر دلبری زين‌سان کنند

زاهدان را رخنه در ايمان کنند

هر کجا آن شاخ نرگس بشکفد

گلرخانش ديده نرگسدان کنند

ای جوان سروقد گویی ببر

پيش از آن کز قامتت چوگان کنند

عاشقان را بر سر خود حکم نيست

هر چه فرمان تو باشد آن کنند

پيش چشمم کمتر است از قطره‌ای

اين حکايت‌ها که از طوفان کنند

يار (پیر) ما چون گیرد آغاز (سازد آهنگ) سماع

قدسيان بر عرش دست‌افشان کنند

مردم چشمم به خون آغشته شد

در کجا اين ظلم بر انسان کنند

خوش برآ با غصه‌ ای دل کاهل راز

عيش خوش در بوته هجران کنند

سر مکش حافظ ز آه نيم‌شب

تا چو صبحت آينه رخشان کنند

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۱۹۶

مفعول و فاعلات و مفاعیل و فاعلان

آنان که خاک را به نظر کيميا کنند

آيا بود که گوشه‌ی چشمی به ما کنند؟

دردم نهفته به ز طبيبان مدعی

باشد که از خزانه‌ی غيبم دوا کنند

معشوق چون نقاب ز رخ در نمی‌کشد

هر کس حکايتی به تصور چرا کنند

چون حسن عاقبت نه به رندی و زاهديست

آن به که کار خود به عنايت رها کنند

بی‌معرفت مباش که در من يزيد عشق

اهل نظر معامله با آشنا کنند

حالی درون پرده بسی فتنه می‌رود

تا آن زمان که پرده برافتد چه‌ها کنند

گر سنگ از اين حديث بنالد عجب مدار

صاحب‌دلان حکايت دل خوش ادا کنند

می خور که صد گناه ز اغيار در حجاب

بهتر ز طاعتی که به روی و ريا کنند

پيراهنی که آيد از او بوی يوسفم

ترسم برادران غيورش قبا کنند

بگذر به کوی ميکده تا زمره‌ی حضور

اوقات خود ز بهر تو صرف دعا کنند

پنهان ز حاسدان به خودم خوان که منعمان

خير نهان برای رضای خدا کنند

حافظ دوام وصل ميسر نمی‌شود

شاهان کم التفات به حال گدا کنند

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۱۹۵

مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن

غلام نرگس مست تو تاجدارانند

خراب باده‌ی لعل تو هوشيارانند

تو را صبا و مرا آب ديده شد غماز

و گر نه عاشق و معشوق رازدارانند

ز زير زلف دوتا چون گذر کنی بنگر

که از يمين و يسارت چه سوگوارانند

گذار کن چو صبا بر بنفشه زار و ببين

که از تطاول زلفت چه بی‌قرارانند

نصيب ماست بهشت ای خداشناس برو

که مستحق کرامت گناهکارانند

نه من بر آن گل عارض غزل سرايم و بس

که عندليب تو از هر طرف هزارانند

تو دستگير شو ای خضر پی‌خجسته که من

پياده می‌روم و همرهان سوارانند

بيا به ميکده و چهره ارغوانی کن

مرو به صومعه کانجا سياه‌کارانند

رقیب درگذر و بیش از این مکن نخوت

که ساکنان در دوست خاکسارانند

خلاص حافظ از آن زلف تابدار مباد

که بستگان کمند تو رستگارانند

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۱۹۴

مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن

سمن‌بويان غبار غم چو بنشينند بنشانند

پری‌رويان قرار از دل چو بستيزند بستانند

به فتراک جفا جان‌ها چو بربندند بربندند

ز زلف عنبرين دل‌ها چو بگشايند بفشانند

به عمری يک نفس با ما چو بنشينند برخيزند

نهال شوق در خاطر چو برخيزند بنشانند

سرشک گوشه‌گيران را چو دريابند در يابند

رخ مهر از سحرخيزان نگردانند اگر دانند

ز چشمم لعل رمانی چو می‌خندند می‌بارند

ز رويم راز پنهانی چو می‌بينند می‌خوانند

دوای درد عاشق را کسی کو سهل پندارد

ز فکر آنان که در تدبير درمانند در مانند

چو منصور از مراد آنان که بردارند بر دارند

که با اين درد اگر دربند درمانند درمانند

در اين حضرت چو مشتاقان نياز آرند ناز آرند

بدين درگاه حافظ را چو می‌خوانند می‌رانند

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۱۹۳

فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

در نظربازی ما بی‌خبران حيرانند

من چنينم که نمودم دگر ايشان دانند

وصف رخسار چو خورشید ز خفاش مپرس

(وصل خورشيد به شبپره اعمی نرسد)

که در آن آینه صاحب‌نظران حیرانند

عاقلان نقطه‌ی پرگار وجودند ولی

عشق داند که در اين دايره سرگردانند

جلوه‌گاه رخ او ديده‌ی من تنها نيست

ماه و خورشيد (همین) هم اين آينه می‌گردانند

عهد ما با لب شيرين‌دهنان بست خدا

ما همه بنده و اين قوم خداوندانند

مفلسانيم و هوای می و مطرب داريم

آه اگر خرقه‌ی پشمين به گرو نستانند

لاف عشق و گله از يار زهی لاف (گزاف، خلاف) دروغ

عشقبازان چنين مستحق هجرانند

مگرم چشم سياه تو بياموزد کار

ور نه مستوری و مستی همه‌کس نتوانند

گر به نزهتگه ارواح برد بوی تو باد

عقل و جان گوهر هستی به نثار افشانند

زاهد ار رندی حافظ نکند فهم چه (باک) شد

ديو بگريزد از آن قوم که قرآن خوانند

گر شوند آگه از انديشه‌ی ما مغبچگان

بعد از اين خرقه‌ی صوفی به گرو نستانند

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۱۹۲

مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن

سرو چمان من چرا ميل چمن نمی‌کند

همدم گل نمی‌شود ياد سمن نمی‌کند

دی گله‌ای ز طره‌اش کردم و از سر فسوس

گفت که اين سياه کج گوش به من نمی‌کند

تا دل هرزه‌گرد من رفت به چين زلف او

زان سفر دراز خود (یاد) عزم وطن نمی‌کند

پيش کمان ابرويش لابه همی‌کنم ولی

گوش کشيده است از آن گوش به من نمی‌کند

با همه (عطر) عطف دامنت آيدم از صبا عجب

کز گذر تو خاک را مشک ختن نمی‌کند

چون ز نسيم می‌شود زلف بنفشه پرشکن

وه که دلم چه ياد از آن عهدشکن نمی‌کند

دل به اميد روی او همدم جان نمی‌شود

جان به هوای کوی او خدمت تن نمی‌کند

ساقي سيم‌ساق من گر همه دُرد می‌دهد

کيست که تن چو جام می جمله دهن نمی‌کند

دستخوش جفا مکن آب رخم که فيض ابر

بی مدد سرشک من دُرّ عدن نمی‌کند

کشته‌ی غمزه‌ی تو شد حافظ ناشنيده‌پند

تيغ سزاست هر که را (درک) درد سخن نمی‌کند

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۱۹۱

مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن

آن کيست کز روی کرم با ما وفاداری کند

بر جای بدکاری چو من يک دم نکوکاری کند

اول به بانگ نای و نی آرد به دل پيغام وی

وانگه به يک پيمانه می با من وفاداری کند

دلبر که جان فرسود از او کام دلم نگشود از او

نوميد نتوان بود از او باشد که دلداری کند

گفتم گره نگشوده‌ام زان طره تا من بوده‌ام

گفتا منش فرموده‌ام تا با تو طراری کند

پشمينه‌پوش (تنگ‌خو) تندخو از عشق نشنيده است بو

از مستيش رمزی بگو تا ترک هشياری کند

چون (با) من گدای بی‌نشان مشکل بود ياری چنان

سلطان کجا عيش نهان با رند بازاری کند

زان طره‌ی پرپيچ‌وخم سهل است اگر بينم ستم

از بند و زنجيرش چه غم هر کس که عياری کند

شد لشکر غم بی‌عدد از بخت می‌خواهم مدد

تا فخر دين عبدالصمد باشد که غمخواری کند

با چشم پرنيرنگ او حافظ مکن آهنگ او

کان طره‌ی شبرنگ (چشم مست و شنگ) او بسيار (مکاری) طراری کند

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۱۹۰

فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

کلک مشکين تو روزی که ز ما ياد کند

ببرد اجر دوصد بنده که آزاد کند

قاصد (حضرت) منزل سلمی که سلامت (بادا) بادش

چه شود گر به سلامی دل ما شاد کند

امتحان کن که بسی گنج مرادت بدهند

گر خرابی چو مرا لطف تو آباد کند

يا رب اندر دل آن خسرو شيرين انداز

که به رحمت گذری بر سر فرهاد کند

شاه را به بود از طاعت صدساله و زهد

قدر يک ساعته عمری که در او داد کند

(عدلُ ساعتِ خیرُ من عبادتِ ستینَ سنة)

حاليا عشوه‌ی (عشق) ناز تو ز بنيادم برد

تا دگرباره حکيمانه چه بنياد کند

گوهر پاک تو از مدحت ما مستغنی‌ست

فکر مشاطه چه با حسن خداداد کند

ره نبرديم به مقصود خود اندر شيراز

خرم آن روز که حافظ ره بغداد کند

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۱۸۹

فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلان

طاير دولت اگر باز گذاری بکند

يار بازآيد و با وصل قراری بکند

ديده را دستگه در و گهر گر چه نماند

بخورد خونی و تدبير نثاری بکند

دوش گفتم بکند لعل لبش چاره‌ی من

هاتف غيب ندا داد که آری بکند

کس نيارد بر او دم زند از قصه‌ی ما

مگرش باد صبا گوش‌گذاری بکند

داده‌ام باز نظر را به تذروی پرواز

بازخواند مگرش نقش و شکاری بکند

کو کريمی که ز بزم طربش غمزده‌ای

جرعه‌ای درکشد و دفع خماری بکند

شهر خاليست ز عشاق بود کز طرفی

مردی از خويش برون آيد و کاری بکند

يا وفا يا خبر وصل تو يا مرگ رقيب

بود آيا که فلک (بازی چرخ یکی) زين دو سه کاري بکند

حافظا گر نروی از در او هم روزی

گذری بر سرت از گوشه کناری بکند

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۱۸۸

مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن

مرا به رندی و عشق آن فضول عيب کند

که اعتراض بر اسرار علم غيب کند

کمال (صدق) سر محبت ببين نه نقص گناه

که هر که بی‌هنر افتد نظر به عيب کند

ز عطر حور بهشت آن (زمان) نفس برآيد بوی

که خاک ميکده‌ی ما عبير جيب کند

چنان (بزد) زند ره اسلام غمزه ساقی

که اجتناب ز صهبا مگر صهيب کند

کليد گنج سعادت قبول اهل دل است

مباد (کس) آن که در اين نکته شک و ريب کند

شبان وادی ايمن گهی رسد به مراد

که چند سال به جان خدمت شعيب کند

ز ديده خون بچکاند فسانه‌ی حافظ

چو ياد وقت و زمان شباب و شيب کند

(چو یاد عهد شباب و زمان شیب کند)

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۱۸۷

مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن

دلا (بساز) بسوز که سوز تو کارها بکند

نياز نيم‌شبی دفع صد بلا بکند

عتاب يار پری‌چهره عاشقانه بکش

(عتاب یار مبین مهر عاشقانه بورز)

که يک کرشمه تلافیٌ صد جفا بکند

ز ملک تا ملکوتش حجاب بردارند

هر آن که خدمت جام جهان‌نما بکند

طبيب عشق مسيحادم است و مشفق ليک

چو درد در تو نبيند (کیت) که را دوا بکند؟

تو با خدای خود انداز کار و دل خوش دار

که رحم اگر نکند مدعی خدا بکند

ز بخت خفته ملولم (مگر) بود که بيداری

به وقت فاتحه‌ی صبح يک دعا بکند

بسوخت حافظ و بویی (ز) به زلف يار نبرد

مگر دلالت اين دولتش صبا بکند

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۱۸۶

مفعول و فاعلات و مفاعیل و فاعلان

گر میفُ - روشُ حاجه- ترندان رَ- واکند

گر می‌فروش حاجت رندان روا کند

ايزد گنه ببخشد و دفع بلا کند

ساقی به جام عدل بده باده تا گدا

غيرت نياورد که جهان پربلا کند

حقا (که در زمان) کز اين غمان برسد مژده امان

گر سالکی به عهد امانت وفا کند

گر رنج پيش (پیشت) آيد و گر راحت ای حکيم

نسبت مکن به غير که اينها خدا کند

در کارخانه‌ای که ره (علم و عقل) عقل و فضل نيست

فهم (وهم) ضعيف‌رای فضولی چرا کند

مطرب بساز (عود) پرده که کس بی‌اجل نمرد

وان کو نه اين ترانه سرايد خطا کند

ما را که درد عشق و بلای خمار کشت

يا وصل دوست يا می صافی دوا کند

جان رفت در سر می و حافظ به عشق سوخت

عيسی‌دمی کجاست که احيای ما کند

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۱۸۵

فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

نقدها را بود آيا که عياری گيرند

تا همه صومعه‌داران پی کاری گيرند

مصلحت‌ديد من آن است که ياران همه کار

بگذارند و خم طره ياری گيرند

خوش گرفتند حريفان سر زلف ساقی

گر فلکشان بگذارد که قراری گيرند

قوت بازوی پرهيز به خوبان مفروش

که در اين خيل حصاری به سواری گيرند

يا رب اين بچه‌ی ترکان (مغبچگان‌ از) چه دليرند به خون

که به تير مژه هر لحظه شکاری گيرند

رقص بر شعر تر و ناله نی خوش باشد

خاصه رقصی (وقتی) که در آن دست نگاری گيرند

تا کنند اهل نظر خاک رهت کحل بصر

عمرها شد که سر راهگذاری گیرند

حافظ ابنای زمان را غم مسکينان نيست

زين ميان گر بتوان به که کناری گيرند

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۱۸۴

فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

دوش ديدم که ملايک در ميخانه زدند

گل آدم بسرشتند و به پيمانه زدند

ساکنان حرم ستر و عفاف ملکوت

با من راه‌نشين باده‌ی مستانه زدند

آسمان بار امانت نتوانست کشيد

قرعه‌ی کار به نام من ديوانه زدند

جنگ هفتادودو ملت همه را عذر بنه

چون نديدند حقيقت (درِ) ره افسانه زدند

ما به صد خرمن پندار ز ره چون نرویم

چون ره آدم خاکی به یکی دانه زدند

شکر (آن را) ايزد که ميان من و او صلح افتاد

صوفيان (حوریان) رقص کنان ساغر شکرانه زدند

آتش آن نيست که از (بر) شعله‌ی او خندد شمع

آتش آن است که در خرمن پروانه زدند

کس چو حافظ ( نکشید) نگشاد از رخ انديشه نقاب

تا سر زلف (عروسان سخن شانه زدند) سخن را به قلم شانه زدند

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۱۸۳

فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

دوش وقت سحر از غصه نجاتم دادند

واندر آن ظلمت شب آب حياتم دادند

بيخود از شعشعه‌ی پرتو ذاتم کردند

باده از جام تجلی صفاتم دادند

چه مبارک‌سحری بود و چه فرخنده‌شبی

آن شب قدر که اين تازه‌براتم دادند

بعد از اين روی من و آينه‌ی وصف جمال

که در آن جا خبر از جلوه‌ی (عالم) ذاتم دادند

من اگر کامروا گشتم و خوشدل چه عجب

مستحِق بودم و اين ها به زکاتم دادند

هاتف آن روز به من مژده‌ی اين دولت داد

(من همان روز بدیدم که ظفر خواهم یافت)

که بدان جور و جفا صبر و ثباتم دادند

اين همه شهد و شکر کز سخنم می‌ريزد

اجر صبری‌ست کز آن شاخ نباتم دادند

همت حافظ و انفاس سحرخيزان بود

(همت پیر مغان و نفس رندان بود)

که ز بند غم ايام نجاتم دادند

شِکر شُکر به شکرانه بیافشان حافظ

که نگار خوش شیرین‌حرکاتم دادند

.

حافظ آن دم که به بند سر زلف تو فتاد

گفت کز بند غم و غصه نجاتم دادند

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۱۸۲

فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

حسب‌حالی ننوشتی و شد ايامی چند

محرمی کو که فرستم به تو پيغامی چند؟

ما بدان مقصد (اعلا) عالی نتوانيم رسيد

هم مگر پيش نهد لطف شما گامی چند

چون می از خم به سبو رفت و گل افکند نقاب

فرصت عيش نگه دار و بزن جامی چند

قند آميخته با گل نه علاج دل ماست

بوسه‌ای چند برآميز به دشنامی چند

زاهد از کوچه‌ی رندان به سلامت بگذر

تا خرابت نکند صحبت بدنامی چند

عيب می جمله چو گفتی هنرش نيز بگو

نفی حکمت مکن از بهر دل عامی چند

ای گدايان خرابات خدا يار شماست

چشم انعام مداريد ز انعامی چند

پير ميخانه چه خوش گفت (به آن دردی‌نوش) به دردی‌کش خويش

که مگو حال دل سوخته با خامی چند

حافظ از شوق رخ مهرفروغ تو بسوخت

کامگارا نظری کن سوی ناکامی چند

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۱۸۱

فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

بعد از اين دست من و دامن آن سرو بلند

که به بالای چمان از بن و بيخم برکند

حاجت مطرب و می نيست تو برقع بگشا

که به رقص آوردم آتش رويت چو سپند

هيچ رویی نشود آينه‌ی حجله بخت

مگر آن روی که مالند در آن سم سمند

گفتم اسرار غمت هر چه بود گو می‌باش

صبر از اين بيش ندارم چه کنم تا کی و چند

مکش آن آهوی مشکين مرا ای صياد

شرم از آن چشم سيه دار و مبندش به کمند

من خاکی که از اين در نتوانم برخاست

از کجا بوسه زنم بر لب آن قصر (سرو) بلند

باز مستان دل از آن گيسوی مشکين حافظ

زان که ديوانه همان به که (بماند در بند) بود اندر بند

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۱۸۰

مفعول و فاعلات و مفاعیل و فاعلان

ای پسته‌ی تو خنده زده بر حديث قند

مشتاقم (بیمارم) از برای خدا يک شکر بخند

طوبی ز قامت تو نيارد که دم زند

زين قصه بگذرم که سخن می‌شود بلند

خواهی که برنخيزدت از ديده رود خون

دل در وفای صحبت رود کسان مبند

گر جلوه (طیره) می‌نمایی و گر طعنه می‌زنی

ما نيستيم معتقد شيخ خودپسند

ز آشفتگی حال من آگاه کی شود

آن را که دل نگشت گرفتار اين کمند

بازار شوق گرم شد آن سروقد (شمع‌قد) کجاست؟

تا جان خود بر آتش رويش کنم سپند

جایی که يار ما به شکرخنده دم زند

ای پسته کيستی تو خدا را به خود مخند

حافظ چو ترک غمزه‌ی ترکان نمی‌کنی

دانی کجاست جای تو؟ خوارزم يا خجند

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۱۷۹

مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن

رسيد مژده که ايام غم نخواهد ماند

چنان نماند چنين نيز هم نخواهد ماند

من ار چه در نظر يار خاکسار شدم

رقيب نيز چنين محترم نخواهد ماند

چو پرده‌دار به شمشير می‌زند همه را

کسی مقيم حريم حرم نخواهد ماند

چه جای شکر و شکايت ز نقش نيک و بد است

چو بر صحيفه‌ی هستی رقم نخواهد ماند

سرود مجلس جمشيد گفته‌اند اين بود

که جام باده بياور که جم نخواهد ماند

(بیار باده که دوران جم نخواهد ماند)

غنيمتی شمر ای شمع وصل پروانه

که اين معامله تا صبحدم نخواهد ماند

توانگرا دل درويش خود به دست آور

که مخزن زر و گنج درم نخواهد ماند

بدين رواق زبرجد نوشته‌اند به زر

که جز نکویی اهل کرم نخواهد ماند

ز مهربانی جانان طمع مبر حافظ

که نقش جور و نشان ستم نخواهد ماند

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۱۷۸

فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

هر که شد محرم دل در حرم يار بماند

وان که اين کار ندانست در انکار بماند

اگر از پرده برون شد دل من عيب مکن

شکر ايزد که نه در پرده‌ی پندار بماند

صوفيان واستدند از گرو می همه رخت

دلق ما بود (خرقه‌ی ماست) که در خانه‌ی خمار بماند

محتسب شيخ شد و فسق خود از ياد ببرد

قصه ماست که در هر سر بازار بماند

هر می لعل کز آن دست بلورين ستديم

آب حسرت شد و در چشم گهربار بماند

جز دل من کز (جز دلم کو ز) ازل تا به ابد عاشق رفت

جاودان کس نشنيديم که در کار بماند

گشت بيمار که چون چشم تو گردد نرگس

شيوه‌ی تو نشدش حاصل و بيمار بماند

از صدای سخن عشق نديدم خوشتر

يادگاری که در اين گنبد دوار بماند

داشتم دلقی و صد عيب مرا می‌پوشيد

خرقه رهن می و مطرب شد و زنار بماند

بر جمال تو چنان صورت چين حيران شد

که حديثش همه جا بر در و ديوار بماند

به تماشاگه زلفش دل حافظ روزی

شد که بازآيد و جاويد گرفتار بماند

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۱۷۷

مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن

نه هر که چهره برافروخت دلبری داند

نه هر که آينه سازد سکندری داند

نه هر که طرف کله کج نهاد و تند نشست

کلاه‌داری و آيين سروری داند

هزار نکته‌ی باريکتر ز مو اينجاست

نه هر که سر بتراشد قلندری داند

وفا و عهد نکو باشد ار بياموزی

وگرنه هر که تو بينی ستمگری داند

به قد و چهره هر آن کس که شاه خوبان شد

جهان بگيرد اگر دادگستری داند

مدار نقطه‌ی بينش ز خال توست مرا

که قدر گوهر يکدانه جوهری داند

بباختم دل ديوانه و ندانستم

که آدمی‌بچه‌ای شيوه‌ی پری داند

غلام همت آن رند عافيت سوزم

که در گداصفتی کيمياگری داند

تو بندگی چو گدايان به شرط مزد مکن

که دوست خود روش بنده‌پروری داند

ز شعر دلکش حافظ کسی بود آگاه

که لطف طبع و سخن گفتن دری داند

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۱۷۶

فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

سحرم دولت بيدار به بالين آمد

گفت برخيز که آن خسرو شيرين آمد

قدحی درکش و سرخوش به (خرابات خرام) تماشا بخرام

تا ببينی که نگارت به چه آيين آمد

مژدگانی بده ای خلوتی نافه‌گشای

که ز صحرای ختن آهوی مشکين آمد

گريه آبی به رخ سوختگان بازآورد

ناله فريادرس عاشق مسکين آمد

مرغ دل باز هوادار کمان ابرويست

ای کبوتر نگران باش که شاهين آمد

ساقيا می بده و غم مخور از دشمن و دوست

که به کام دل ما آن بشد و اين آمد

رسم بدعهدی ايام چو ديد ابر بهار

گريه‌اش بر سمن و سنبل و نسرين آمد

چون صبا گفته‌ی حافظ بشنيد از بلبل

عنبرافشان به تماشای رياحين آمد

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۱۷۵

مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن

صبا به تهنيت پير می‌فروش آمد

که موسم طرب و عيش و ناز و نوش آمد

هوا مسيح‌نفس گشت و باد نافه‌گشای

درخت سبز شد و مرغ در خروش آمد

تنور لاله چنان برفروخت باد بهار

که غنچه غرق عرق گشت و گل به جوش آمد

به گوش هوش نيوش از من و به عشرت کوش

که اين سخن سحر از هاتفم به گوش آمد

ز فکر تفرقه بازآی تا شوی مجموع

به حکم آن که چو شد اهرمن سروش آمد

ز مرغ صبح ندانم که سوسن آزاد

چه گوش کرد که با ده زبان خموش آمد

چه جای صحبت نامحرم است مجلس انس

سر پياله بپوشان که خرقه‌پوش آمد

ز خانقاه به ميخانه می‌رود حافظ

مگر ز مستی زهد ريا به هوش آمد

غزل نمره ۱۷۴

فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

مژده ای دل که دگر باد صبا بازآمد

هدهد خوش‌خبر از طرف سبا بازآمد

برکش ای مرغ سحر نغمه‌ی داوودی باز

که سليمان گل از باد هوا بازآمد

عارفی کو که کند فهم زبان سوسن

تا بپرسد که چرا رفت و چرا بازآمد

مردمی کرد و کرم لطف (خداداده) خداداد به من

کان بت (سنگدل) ماهرخ از راه وفا بازآمد

لاله بوی می نوشين بشنيد از دم صبح

داغ دل بود به اميد دوا بازآمد

چشم من در ره اين قافله‌ی (بس آب کشید) راه (باد) بماند

تا به گوش دلم آواز درا بازآمد

گر چه حافظ در رنجش زد و پيمان بشکست

لطف او بين که به لطف از در ما بازآمد

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۱۷۴

فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

مژده ای دل که دگر باد صبا بازآمد

هدهد خوش‌خبر از طرف سبا بازآمد

برکش ای مرغ سحر نغمه‌ی داوودی باز

که سليمان گل از باد هوا بازآمد

عارفی کو که کند فهم زبان سوسن

تا بپرسد که چرا رفت و چرا بازآمد

مردمی کرد و کرم لطف (خداداده) خداداد به من

کان بت (سنگدل) ماهرخ از راه وفا بازآمد

لاله بوی می نوشين بشنيد از دم صبح

داغ دل بود به اميد دوا بازآمد

چشم من در ره اين قافله‌ی (بس آب کشید) راه (باد) بماند

تا به گوش دلم آواز درا بازآمد

گر چه حافظ در رنجش زد و پيمان بشکست

لطف او بين که به لطف از در ما بازآمد

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۱۷۳

فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

در نمازم خم ابروی تو با ياد آمد

حالتی رفت که محراب به فرياد آمد

از من اکنون طمع صبر و دل و هوش مدار

کان تحمل که تو ديدی همه بر باد آمد

باده صافی شد و مرغان چمن مست شدند

موسم عاشقی و کار به بنياد آمد

بوی بهبود ز اوضاع جهان می‌شنوم

شادی آورد گل و باد صبا شاد آمد

ای عروس هنر از بخت شکايت منما

حجله‌ی حسن بيارای که داماد آمد

دلفريبان نباتی (نهانی) همه زيور بستند

دلبر ماست که با حسن خداداد آمد

زير بارند درختان که تعلق دارند

ای خوشا سرو که از بار غم آزاد آمد

مطرب از گفته‌ی حافظ غزلی (چند، مست) نغز بخوان

تا بگويم که ز عهد طربم ياد آمد

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۱۷۲

مفعول و مفاعلن فعولن

عشق تو نهال حيرت آمد

وصل تو کمال حيرت آمد

بس غرقه‌ی حال وصل کآخر

هم بر سر حال حيرت آمد

يک دل بنما که در ره او

بر چهره نه (ز) خال حيرت آمد

نه وصل بماند و نه واصل

آن جا که خيال حيرت آمد

از هر طرفی که گوش کردم

آواز سوال حيرت آمد

شد منهزم از کمال عزت

آن را که جلال حيرت آمد

سر تا قدم وجود حافظ

در عشق نهال حيرت آمد

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۱۷۱

مفعول و فاعلاتن مفعول و فاعلاتن

دوش از جناب آصف پيک بشارت آمد

کز حضرت سليمان عشرت اشارت آمد

خاک وجود ما را از آب (باده) ديده گل کن

ويرانسرای دل را گاه عمارت آمد

اين شرح بی‌نهايت کز (حسن) زلف يار گفتند

حرفی‌ست از هزاران کاندر عبارت آمد

عيبم بپوش زنهار ای خرقه‌ی می‌آلود

کان پاک (یار) پاکدامن بهر زيارت آمد

امروز جای هر کس پيدا شود ز خوبان

کان ماه مجلس‌افروز اندر صدارت آمد

بر تخت جم که تاجش معراج آسمان است

همت نگر که موری با آن حقارت آمد

از چشم شوخش ای دل ايمان خود نگه دار

کان جادوی کمانکش بر عزم غارت آمد

آلوده‌ای تو حافظ فيضی ز شاه درخواه

کان عنصر سماحت بهر طهارت آمد

درياست مجلس او درياب وقت و در ياب

هان ای زيان رسيده وقت تجارت آمد

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۱۷۰

مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن

زاهد (حافظ) خلوت‌نشين دوش به ميخانه شد

از سر پيمان برفت با سر پيمانه شد

صوفی مجلس که دی جام و قدح می‌شکست

باز به يک جرعه می عاقل و فرزانه شد

شاهد عهد شباب آمده بودش به خواب

باز به پيرانه سر عاشق و ديوانه شد

مغبچه‌ای می‌گذشت راهزن دين و دل

در پی آن آشنا از همه بيگانه شد

آتش رخسار گل خرمن بلبل بسوخت

چهره‌ی خندان شمع آفت پروانه شد

گريه‌ی شام و سحر شکر که ضايع نگشت

قطره‌ی باران ما گوهر يک دانه شد

نرگس ساقی بخواند آيت افسونگری

حلقه‌ی اوراد ما مجلس افسانه شد

منزل حافظ کنون (بارگه کبریاست) بزمگه پادشاست

دل بر دلدار رفت جان بر جانانه شد

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۱۶۹

فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلات

ياری اندر کس نمی‌بينيم ياران را چه شد؟

دوستی کی آخر آمد دوستداران را چه شد؟

آب حيوان تيره‌گون شد، خضر فرخ‌پی کجاست؟

خون چکيد از شاخ گل، باد بهاران را چه شد؟

(گل بگشت از رنگ و بو...)

کس نمی‌گويد که ياری داشت حق دوستی

حق‌شناسان را چه حال افتاد؟ ياران را چه شد؟

لعلی از کان مروت برنيامد سال‌هاست

تابش خورشيد و سعی باد و باران را چه شد؟

شهر ياران بود و خاک مهربانان اين ديار

مهربانی کی سرآمد؟ شهرياران را چه شد؟

گوی توفيق و کرامت در ميان افکنده‌اند

کس به ميدان در نمی‌آيد سواران را چه شد؟

صد هزاران گل شکفت و بانگ مرغی برنخاست

عندليبان را چه پيش آمد هزاران را چه شد؟

زهره سازی خوش نمی‌سازد مگر عودش بسوخت؟

کس ندارد ذوق مستی ميگساران را چه شد؟

حافظ اسرار الهی کس نمی‌داند خموش

از که می‌پرسی که دور روزگاران را چه شد؟

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۱۶۸

مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلان

گداخت جان که شود کار دل تمام و نشد

بسوختيم در اين آرزوی خام و نشد

به لابه (طنز) گفت شبی مير مجلس تو شوم

شدم به رغبت خويشش کمين غلام و نشد

پيام داد که خواهم نشست با رندان

بشد به رندی و دردی‌کشيم نام و نشد

رواست در بر اگر می‌تپد کبوتر دل

که ديد در ره خود تاب و پيچ دام و نشد

بدان هوس که به مستی ببوسم آن لب لعل

چه خون که در دلم افتاد همچو جام و نشد

به کوی عشق منه بی‌دليل راه قدم

که من به خويش نمودم صد اهتمام و نشد

فغان که در طلب گنج‌نامه‌ی مقصود

شدم خراب جهانی ز غم تمام و نشد

دريغ و درد که در جست‌وجوی گنج حضور

بسی شدم به گدایی بر کرام و نشد

هزار حيله برانگيخت حافظ از سر فکر

در آن هوس که شود آن نگار رام و نشد

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۱۶۷

مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلان

ستاره‌ای بدرخشيد و ماه مجلس شد

دل رميده‌ی ما را رفيق و مونس شد

نگار من که به مکتب نرفت و خط ننوشت

به غمزه مساله‌آموز صد مدرس شد

به بوی او دل بيمار عاشقان چو صبا

فدای عارض نسرين و چشم نرگس شد

به صدر مصطبه‌ام می‌نشاند اکنون دوست

گدای شهر نگه کن که مير مجلس شد

خيال آب خضر بست و جام (کیخسرو) اسکندر

به جرعه‌نوشی سلطان ابوالفوارس شد

طربسرای محبت کنون شود معمور

که طاق ابروی يار منش مهندس شد

لب از ترشح می پاک کن برای خدا

که خاطرم به هزاران گنه موسوس شد

کرشمه‌ی تو شرابی به عاشقان (بنمود) پيمود

که علم بی‌خبر افتاد و عقل بی‌حس شد

چو زر عزيزوجود است نظم (شعر) من آری

قبول دولتيان کيميای اين مس شد

ز راه ميکده ياران عنان بگردانيد

چرا که حافظ از اين راه رفت و مفلس شد

برای پخش این صدا از مصاحب کسب اجازه شده

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۱۶۶

فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلان

روز هجران و شب فرقت يار آخر شد

زدم اين فال و گذشت اختر و کار آخر شد

آن همه ناز و تنعم که خزان می‌فرمود

عاقبت در قدم باد بهار آخر شد

شکر ايزد که به (بوی گل نوروزی باز) اقبال کله‌گوشه‌ی گل

نخوت باد دی و شوکت خار آخر شد

باورم نيست ز بدعهدی ايام هنوز

قصه‌ی غصه که در دولت يار آخر شد

آن پريشانی شب‌های دراز و غم دل

همه در سايه‌ی گيسوی نگار آخر شد

صبح اميد که (شد) بد معتکف پرده‌ی غيب

گو برون آی که کار شب تار آخر شد

بعد از این نور به آفاق دهم از دل خویش

که به خورشید رسیدیم و غبار آخر شد

ساقيا لطف نمودی قدحت پرمی باد

که به تدبير تو تشويش خمار آخر شد

در شمار ار چه نياورد کسی حافظ را

شکر کان محنت (بیرون ز شمار) بی حد و شمار آخر شد

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۱۶۵

مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن

مرا مهر سيه‌چشمان ز سر بيرون نخواهد شد

قضای آسمان است اين و ديگرگون نخواهد شد

رقيب آزارها فرمود و جای آشتی نگذاشت

مگر آه سحرخيزان سوی گردون نخواهد شد

مرا روز ازل کاری بجز رندی نفرمودند

هر آن قسمت که آنجا رفت از آن افزون نخواهد شد

(هر آن قسمت که رفت آنجا کم و افزون نخواهد شد)

خدا را محتسب ما را به فرياد دف و نی بخش

که ساز شرع از اين (اسباب) افسانه بی‌قانون نخواهد شد

مجال من همين باشد که پنهان (مهر) عشق او ورزم

کنار و بوس و آغوشش چه گويم چون نخواهد شد

شراب لعل و جای امن و يار مهربان ساقی

دلا کی به شود کارت اگر اکنون نخواهد شد

مشوی ای ديده نقش غم ز لوح سينه‌ی حافظ

که زخم تيغ دلدار است و رنگ خون نخواهد شد

«««««🍷می‌بهـا»»»»»

غزل نمره ۱۶۴

فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن

نفس باد صبا مشک‌فشان خواهد شد

عالم پير دگرباره جوان خواهد شد

ارغوان جام عقيقی به سمن خواهد داد

چشم نرگس به شقايق نگران خواهد شد

این (زين) تطاول که کشيد از غم هجران بلبل

تا سراپرده گل نعره‌زنان خواهد شد

گر ز مسجد به خرابات شدم خرده مگير

مجلس وعظ دراز است و زمان خواهد شد

ای دل ار عشرت امروز به فردا فکنی

مايه‌ی نقد بقا را که ضمان خواهد شد

ماه شعبان منه از دست قدح کاين خورشيد

از نظر تا شب عيد رمضان خواهد شد

گل عزيز است غنيمت شمريدش صحبت

که به باغ آمد از اين راه و از آن خواهد شد